Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Tasarı kabul edildi!

Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Kanunu Tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.

Tasarıya göre, kurulacak araştırma altyapılarında İş Kanunu hükümlerine göre istihdam edilen araştırma altyapısı müdürü pozisyonu oluşturulacak. Müdür, yönetim kurulunun oy çokluğuyla alacağı karar ile en az lisans mezunu olan ve bilim, teknoloji, yenilik alanında en az beş yıllık tecrübeye sahip kişiler arasından seçilecek. 

Araştırma altyapıları, yükseköğretim kurumu yerleşkelerinde, kamu kurum ve kuruluşlarına ait alanlarda, teknoloji geliştirme bölgelerinde, organize sanayi bölgelerinde ve endüstri bölgelerinde kurulabilecek. Bina ve diğer taşınmaz unsurların özel sektör ve sivil toplum kuruluşları tarafından karşılanması durumunda, araştırma altyapıları özel sektör ve sivil toplum kuruluşuna ait arazilerde de oluşturulabilecek. Araştırma altyapıları, bir yükseköğretim kurumu tarafından kurulabileceği gibi yükseköğretim kurumu, kamu kurum ve kuruluşları, özel sektör kuruluşları veya sivil toplum kuruluşları ortaklığıyla da kurulabilecek.

Ortak kurulan araştırma altyapılarında, destek sağlayan tarafların hak ve yükümlülükleri taraflar arasında yapılacak protokolle belirlenecek. Faaliyette bulunan araştırma altyapılarına destek sağlayan özel sektör kuruluşlarına haklar tanınabilecek. Araştırma altyapılarının işletilmesi özel sektöre, bilim ve teknoloji alanında faaliyet gösteren ve kamu yararına çalışan dernek veya vakıflara devredilebilecek. Devre ilişkin hak ve sorumluluklar protokolle belirlenecek. 

-Araştırma altyapıları platformlar oluşturabilecek

Kurul tarafından belirlenecek teknoloji alanlarında faaliyet gösteren araştırma altyapıları, işbirliğinin artırılması, bilgi ve tecrübe paylaşımı, sorunların tartışılması, yeni ürün, teknoloji ve buluşların tanıtılması ve özel sektörle işbirliğinin geliştirilmesi amaçlarıyla platformlar oluşturabilecek. Platformların faaliyetleri için Kurul kararıyla destek sağlanabilecek. 

Yeterlik kararı verilen araştırma altyapılarına, performans ve sınıfına göre merkezi yönetim bütçesinden yatırım, personel ve diğer cari harcamaları için Kurul kararıyla mali destek sağlanabilecek. Mali destek, Bakanlık bütçesine bu amaçla konulan ödenekten doğrudan veya başka bir kurum aracılığıyla aktarılarak karşılanacak. Bakanlık bütçesine bu amaçla konulan ödenekten araştırma altyapısının sınıfı ve performansı dikkate alınarak Kurul tarafından belirlenecek oranda araştırma altyapısının ilgili olduğu yükseköğretim kurumuna da bilimsel araştırma faaliyetlerinde kullanılmak üzere kaynak aktarılabilecek. 

Araştırma altyapılarının gelirleri, sunduğu hizmetler ve yapılan projelerden elde edilen gelirler; yurt içinden ve yurt dışından bağışlar, proje destekleri, fikri ve sınai mülkiyet hakları gelirleri ile yükseköğretim kurumu tarafından sağlanan gelirler; merkezi yönetim bütçesinden aktarılan kaynaklar ve diğer gelirlerden oluşacak.

-Ortak araştırma altyapılarına merkezi yönetim bütçesinden destek 

Özel sektör ve sivil toplum kuruluşları katılımıyla kurulan ortak araştırma altyapılarına merkezi yönetim bütçesinden cari ve yatırım desteği sağlanabilecek.  Sağlanacak destek, araştırma altyapısındaki kamu ortaklık payı dikkate alınarak Kurul tarafından belirlenecek. İşletme hakkı devri yapılmış araştırma altyapılarına cari giderleri karşılamak üzere kamu kaynağı aktarılamayacak. 

Araştırma altyapılarının gelirleri yükseköğretim kurumları döner sermaye kapsamı dışında tutulacak. Yeterlik almış araştırma altyapılarına kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen Ar-Ge destek programlarında öncelik verilecek. Bu programlar kapsamında araştırma altyapılarına verilecek desteklerde proje kurum hissesi oranı yönetmelikle belirlenecek. 

Araştırma altyapılarının hizmetleri, iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilen personel ile yükseköğretim ve kamu kurum ve kuruluşlarından tam veya yarı zamanlı görevlendirmeyle gelen personel eliyle yürütülecek. Araştırma altyapılarında müdür, müdür yardımcısı, tam zamanlı araştırmacı, yarı zamanlı araştırmacı, teknisyen ve destek personeli istihdam edilebilecek. 

Kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarında çalışanlar kendilerini isteği ve kurumlarının muvafakati ile araştırma altyapılarında istihdam edilebilecek. Bunların kurumlarıyla olan ilişkileri iş akdinin yapılmasıyla son bulacak. Verilecek ücret ile diğer mali ve sosyal haklar yapılacak iş akdi ile belirlenecek. Bu şekilde istihdam edilenler araştırma altyapılarındaki görevleri sona erdiğinde, öğrenim durumları, hizmet yılı ve unvanları dikkate alınarak önceki kurumlarında kariyerlerine veya durumlarına uygun boş bir kadro veya pozisyona kişinin en geç altı ay içerisinde yapacağı başvuru üzerine en geç üç ay içinde atanacak. Ancak, bu kişilerin atanmalarında, önceki kurumlarındaki idari unvanlar dikkate alınmayacak.

Önceki kurumlarına dönen kişilerin araştırma altyapısında geçen hizmetleri kendi mesleklerinde geçmiş gibi değerlendirilerek, kazanılmış hak aylık derece ve kademelerinde dikkate alınacak. Bu durumda kıdem tazminatları ödenmeyecek ve bu süreler emeklilik ikramiyesinin hesabında dikkate alınacak.

Kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumları personelinden araştırma altyapısında hizmetine ihtiyaç duyulanlar, çalıştıkları kurum ve kuruluşların muvafakati ile tam veya yarı zamanlı olarak çalıştırılabilecek. Bunların aylık, ödenek, her türlü zam ve tazminatlar ile diğer sosyal hak ve yardımları kendi kurum ve kuruluşlarınca ödenecek. Bu kapsamda görevlendirilen personele yapılacak aylık net ek ödeme tutarı 40 bin gösterge rakamının memur aylıklarına uygulanan aylık katsayısı ile çarpımı sonucu elde edilecek tutarı geçmemek üzere yönetim kurulu kararıyla belirlenecek.

-Araştırma altyapılarına yeterlik kararı verilmesine ilişkin süreç Kurul tarafından yürütülecek 

Araştırma altyapısında ilgili mevzuat hükümlerine göre uygun olarak yabancı uyruklu Ar-Ge personeli iş mevzuatı hükümlerine göre çalıştırılabilecek. Yükseköğretim kurumlarından geçici görevle araştırma altyapısında görev yapan personelin elde edeceği gelirler yükseköğretim kurumu döner sermaye kapsamı dışında tutulacak. Araştırma altyapısında görevlendirilen öğretim elemanlarının araştırma altyapısında geçirdikleri süreler Yükseköğretim Kanunu hükümlerine istinaden akademik yükselme için gerekli sürelerden sayılacak. Araştırma altyapısında istihdam edilen personelden mecburi hizmet yükümlülüğü olanların araştırma altyapısında çalıştıkları süreler kamu kurum ve kuruluşları ile yükseköğretim kurumlarına karşı olan mecburi hizmet yükümlülük süresinden düşülecek. Araştırma altyapısında iş mevzuatı hükümlerine göre istihdam edilecek personele verilecek aylık ücret ile her türlü mali ve sosyal haklar Kurulun tespit edeceği alt ve üst limitler dahilinde olmak kaydıyla yönetim kurulu kararı belirlenecek. 

Araştırma altyapılarına yeterlik kararı  verilmesine ilişkin süreç Kurul tarafından belirlenecek ve yürütülecek. Yeterlik değerlendirmesine tabi tutulacak araştırma altyapıları Bakanlık tarafından belirlenecek ve değerlendirme sekretarya tarafından yapılacak. Sekretarya tarafından yapılan değerlendirme sonucuna göre yeterlik almaya aday araştırma altyapıları Komite tarafından belirlenecek. Yeterlik almaya aday araştırma altyapısının başvurusu Kurul tarafından değerlendirilecek ve uygun görülenlere yeterlik verilecek. 

Yeterlik değerlendirmesinde dikkate alınan her türlü taşınır ve taşınmaz mallar başka herhangi bir işleme gerek kalmaksızın yeterlik kararı verilerek tüzel kişilik kazanan araştırma altyapısına devredilmiş sayılacak.

-Yeterlilik koşulları izlenecek 

Kurul, araştırma altyapılarına beş yıl için yeterlik kararı verecek. Yeterlik kararı verilmiş araştırma altyapılarının yeterlik koşullarını sürdürme hususu izlenecek ve değerlendirilecek. Kurul, bu Kanun hükümlerine aykırılık olması veya izleme değerlendirme sonucuna göre araştırma altyapılarına gerekli iyileştirmeleri yapması için süre verebilecek, altyapının yeterliğini iptal edebilecek veya sınıfını değiştirebilecek.

Yeterliği kaldırılan araştırma altyapısına ait her türlü taşınır ve taşınmaz malların ilgili yükseköğretim kurumu veya diğer araştırma altyapılarına devrine Kurul tarafından karar verilecek. Yeterlik kararıyla vakıf yükseköğretim kurumlarından araştırma altyapılarına devralınan taşınır ve taşınmaz mallar yeterliğin kaldırılması durumunda aynı vakıf yükseköğretim kurumuna devredilecek.  Kurul tarafından yeterlik kararı verilmiş altyapıların genel koordinasyonu hususunda Bakanlık yetkili olacak.

Araştırma altyapısı tarafından yürütülen projelerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkan eser, buluş, endüstriyel tasarım, entegre devre topoğrafyalar ve teknik bilgi gibi her türlü fikri ürün üzerindeki haklar araştırma altyapısına ait olacak. Fikri ürün üzerindeki haklar kısmi veya tam olarak sözleşme yapılarak buluş sahibine devredilebilecek. Araştırma altyapısının taraf olduğu sözleşmelere dayanarak yürütülen projelerin gerçekleştirilmesi sırasında ortaya çıkması muhtemel fikri ürünler üzerindeki haklar sözleşmeyle düzenlenecek. Araştırma altyapısı, elde edilen patent ve buluşlar ile ilgili olarak üretim ve satış yapabilecek. Araştırma altyapısına ait fikri hakların ekonomik olarak değerlendirilmesi sonucunda elde edilecek gelirin en fazla yüzde ellisi yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde fikri ürün sahibine verilecek. Bu oran yüzde yirmiye kadar artırmaya Kurul yetkili olacak. 

Kurul tarafından yeterlik kararı verilen araştırma altyapıları, Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu,  Devlet İhale Kanunu, Kamu İhale Kanunu ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümlerine tabi olmayacak. Yükseköğretim Kanunu'nun, Yükseköğretim Personel Kanunu'nun ve Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu'nun, bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmayacak. 

Araştırma altyapıları, Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen mallar yönünden gümrük vergisi ve her türlü fondan, düzenlenen kağıtlar ve yapılan işlemler yönünden damga vergisi ve harçtan muaf olacak.

AA