Arsa tahsisi olmadan satış vaadi yapılabilir mi?

Posta köşe yazarı Tamer Heper, bugünkü yazısında kendisine yöneltilen ''arsa tahsisi ve satış vaadi sözleşmesi'' ile ilgili soruyu yanıtladı. 

Aile büyüklerinden kalma 357 dönüm arazimiz vardı. Memleketten uzakta yaşıyoruz. Bu nedenle haberimiz olmadı, araziye üniversite yapılmış. ‘Bu nasıl olur?’ diye düşünürken mirasçılardan bir-ikisi “Üniversiteye zarar vermeyelim” dediler ve öğrendik ki bizim üniversite yapılan arazimizin yerine bize değersiz bir yerde arsa tahsis etmişler. Miras ortaklarından ikisi “Bu tahsisi değiştiririz, uygun yerler alırız” diye bizden vekaletname aldı. Bu tahsis nedeni ile de bazı kimselere satış vaadi yapmışlar. Ancak tahsis olmadı ve satış vaadi yapıp para ödeyenler şimdi bizi mahkemeye verdi. Emekli maaşım bloke ve perişanız. Sonuç ne olur? ● E.H. 

Okuyucumun olayı öyle birkaç satır ile yanıtlanacak gibi değil, önemli problemler var. Öncelikle şu satış vaadi yapıp para alanlar bu işlemleri vekaleten mi yaptılar yoksa kendi adlarına mı yaptılar. Bunun bilinmesi lazım. Sonra aralarında yapıldığı söylenen sözleşme ne sözleşmesi? Şayet bir gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi ise noterden düzenleme şeklinde yapılmış mı yapılmamış mı? Bu bilinmeli.

Sözleşmeler bu kişilerin kendi adlarına yapıldı ise elbette sorumluluk onlara ait ancak bahse konu yerler elbirliği mülkiyetine tabi. Elbirliği mülkiyetinde hukuki işlemlerin geçerli olması için tüm ortakların iştiraki şarttır. Dolayısıyla acaba okuyucum da vekalet vermek sureti ile bu işleme katılmış görünüyor mu?

Şayet ortada şekil şartına uygun bir gayrimenkul satış vaadi sözleşmesi varsa karşı taraf yerine getirilmesini ister aksi halde ödediği parayı ya faizi ile geri ister veya sözleşmede cezai şart öngörülmüş ise bununla birlikte iadesini ister. Bütün bunların incelenmesi gerekir.

EMEKLİ MAAŞI HACZEDİLEMEZ 

Okuyucum emekli olduğunu ve emekli maaşına el koyulduğunu söylemiş. İşte burada hata var. Zira emekli maaşına haciz tatbik olunamaz dolayısı ile el de koyulamaz. Mahkeme sonucunun ne olacağı konusunda yanıtım olamaz.

Mahkeme dosyadaki tüm delilleri değerlendirir. Ben bu imkandan yoksunum. Ayrıca incelenen bir dosya için dahi net olarak “Bu dava kazanılır” veya “Şöyle sonuçlanır” denilemez. Ancak olasılıklar değerlendirilir.

Bir de arazileri üzerine üniversite kurulması konusundaki hukuki işlemden söz edeyim: İmar Kanunu’nun 18’inci maddesinin uygulanması sırasında bazı araziler yerinde kalmakla birlikte bunlardan yüzde 40’lık bir pay alındığı gibi bazı araziler yer değiştirir.

Araziye kamu yararı nedeni ile el koyulur ama arazi sahibine bir başka yer verilir. Benim hukuk mantığım bunu kabul etmez ama ‘kamu yararı üstündür’ görüşü ile yasa böyledir. Okuyucumun arazisi de böylece yer değiştirmiş.