Artık Türkiye´de depreme dayanıksız yapı yapılmayacak!

Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, halen 19 ilde uygulanan yapı denetimi sisteminin 2011 başı itibariyle 81 ilde yaygınlaştırılmasıyla ilgili, "Artık Türkiye´de depreme dayanıksız yapı yapılma kavramından tamamen uzaklaşmış olacağız" dedi.
        
Demir, yapı denetiminin 1 Ocak 2011 tarihi itibariyle 81 ile yaygınlaştırılmasıyla ilgili İller Bankası Macunköy Tesislerinde basın toplantısı düzenledi.
        
Konuya ilişkin Bakanlar Kurulu kararının dün yayımlandığını anımsatan Demir, 2001 yılında Adana, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Düzce, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kocaeli, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova´da pilot olarak uygulamaya konulan "yapı denetimi" sisteminin, kamuya ait yapı ve tesisler ile yasada belirtilen ruhsata tabi olmayan yapılar hariç, yurt genelinde özel binalarda uygulanacağını anlattı.
        
Söz konusu 19 il dışında halen 4´lü TUS sistemiyle denetimin yürütüldüğüne işaret eden Demir, inşaat mühendisi, makine mühendisi, elektrik mühendisi ve mimar olmak üzere 4 ana meslekte fenni mesuliyete tabi gerçekleştirilen bu denetimin etkinliğine ilişkin, "4´lü tus sistemiyle yapılan denetimlerle ilgili yürüttüğümüz araştırmalarda halen yapı denetimi konusunda gerekli hedeflere ve performansa ulaşamadığımızı da tespit etmiş bulunuyoruz" dedi.
        
Yapı denetimi sisteminin 81 ile yaygınlaştırılması ile ilgili kararın 1 Ocak 2011´de yürürlüğe gireceğini,sisteme dahil edilecek yeni illerde yapı denetimi bürolarının oluşturulması için çalışmalara ağırlık verildiğini anlatan Demir, yapı denetimi yönetmeliğinde 1-1,5 ay içinde değişikliğe gideceklerini söyledi. Demir, "Daha verimli, tespit ettiğimiz eksiklikleri de gidererek, başarılı bir şekilde 81 vilayette yapı denetiminin tamamen yaygınlaşmasını temin edecek hazırlıkları tamamlamış olacağız" dedi.
        
"SIKI BİR ŞEKİLDE DENETLEYECEĞİZ"
Yapı denetim sisteminin 1999 Depreminin ardından depreme dayanıklı yapı inşasını temin etmek için hayata geçirildiğini anımsatan Demir, "Söz konusu sistemin, yüzde 100´e varan bir depreme dayanıklılık noktasında yapı yapmada başarıya ulaştığını gördük" dedi.
        
4´lü tus sisteminin uygulandığı yerler için ise verilere ulaşmada sıkıntı yaşandığını ifade eden Demir, "2011 yılında inşallah tüm ülke sathına bu yapı denetiminin yaygınlaşması halinde, artık Türkiye´de depreme dayanıksız yapı yapılma kavramından artık tamamen uzaklaşmış olacağız" dedi.
        
Yapı denetiminin uygulandığı illerde "yapı denetimi elemanlarının inşaatlara yeterince gitmediği, iyi denetim yapılmadığı" gibi bir takım şikayetlerin kendilerine ulaştığını ifade eden Demir, şöyle konuştu:
        
"Bunlar münferit, az da olsa buna benzer tespitler de bizim elimizde var. Bunlarla ilgili tedbirleri zaten aldık, büyük çapta bunların önüne geçtik. Ama yeni geçilen sistemde de yapı denetimi yönetmeliğinde yapacak olduğumuz değişikliklerle bunların tamamen önüne geçiyoruz. Özellikle yapı denetimi bürolarının denetledikleri binalardaki denetim performansını da il müdürlüklerimizde oluşturduğumuz kadrolarla biz sıkı bir şekilde denetleyeceğiz. Yani yapı denetimi yapıları denetleyecek, biz de yapı denetim bürolarını kademeli bir denetimle bu denetim faaliyetinin amacına uygun etkili bir şekilde uygulanmasını temin etme noktasında altyapımızı geliştirmiş bulunuyoruz."
        
GAYRİMENKUL ALIRKEN DİKKAT EDİLECEK BELGELER
Bakan Demir, konuşmasının ardından muhabirlerin sorularını yanıtladı. Pilot uygulamanın 2001 yılında başlatıldığına dikkat çekilerek, yaygınlaştırılmasının "neden bu kadar zaman aldığının" sorulması üzerine Demir, sistemin oluşturulması, izlenmesinin büyük önem taşıdığını ifade ederek,
 
"Geldiğimiz noktada, artık bunun amacına uygun, çok etkili bir şekilde uygulama safhasına geldiğimizden emin olduktan sonra yaygınlaştırılması süreci  uzatmıştır" dedi.
        
Bakan Demir, başka bir soru üzerine, vatandaşların gayrimenkul satın alırken dikkat etmesi gereken belgeleri aşamalar halinde şöyle sıraladı:
        
"Bitmemiş bir inşaatta inşaat ruhsatı ve mülkiyet kayıtlarına dikkat etmesi gerekir. Binanın bitimiyle ilgili kendisine satın almayla ilgili düzenlenecek sözleşmelere dikkat etmesi lazım. Bitmiş bir binada ise yapı kullanma izin kağıdını görmesi yeterli olacaktır. Yapı denetiminin en çok sağlayacağı avantajlardan bir tanesi bu; yapı kullanma izin kağıdı alınmış bir mülkü satın aldığında, artık bilecek ki bu proje ruhsat ve eklerine, teknik şartnamelere uygun yapılmıştır ve binanın uygun yapılmasının dışında diğer alanlarla ilgili hukuki problemi olmadığını gösterir demektir."
     
SORUNLU YAPI STOKU
Bir gazetecinin İstanbul´da yürütülen yapıların depreme dayanıklı hale getirilmesi yönündeki çalışmalara işaret ederek, "Özellikle Zeytinburnu´nda yıkılması gereken binalar bulunduğu tespit edildi. Yıkımlar yapılacak mı?" sorusuna, genel çerçevede cevap verdi.
        
Güçlendirme ve dönüşümle iyileştirilemeyecek binaları yıkmak gerektiğini ifade eden Demir, şöyle konuştu:
        
"Bunlarla ilgili İstanbul´da, Marmara´da belli yerlerde, belli yıkımlar gerçekleştirildi. Büyük çapta kamu yapılarında özellikle, ciddi güçlendirmeler yapıldı. Özel yapılarda güçlendirmeye krediler, teşvikler verildi. Ama hala bu konuda güçlendirilmeyi, dönüşmeyi bekleyen hatta yıkımı bekleyen yapı stokumuz mevcut. Bunlar ayrı bir alan, çok kolay da bir alan değil. Özellikle bununla ilgili yapı sahiplerinin, yerel yönetimlerin, bizim sorumluluklarımız var. Bu çalışmalar da bir taraftan devam ediyor.
        
Şunu ifade etmekte de fayda var; özellikle 2002 yılından önce yapılan veya 1999 depreminden önce yapılan yapı stokumuzun yüzde 50´sine yakınında bu anlamda ciddi anlamda sorunlar var. Bunun tamamı yıkılacak bina yapı stoku anlamında ifade etmek istemiyorum ama bu konuda tüm yapı stokumuzla ilgili elimizdeki tespitler de tamamı şu anda mevcut değil. Bu konuda yerel yönetimler de çalışmalarını yürütüyor, bizim de çalışmalarımız var, devam ediyor.
        
Depreme dayanıksız yapı yapma kavramını şimdi tamamen ortadan kaldırmış oluyoruz. Geçmişteki yapı stokumuzla ilgili de çalışmayı devam ettirerek, yakın bir gelecekte inşallah ciddi gelişmelere katkı sağlamaya çalışacağız."

YASAL DÜZENLEME YAPILACAK
Demir başka bir soruyu yanıtlarken kurulacak yeni yapı denetim bürolarıyla 30-35 bin civarında mühendis ve mimara iş olanağı yaratılacağını ifade ederek, mevcut düzenlemede yapı denetiminde görev yapabilmek için 12 yıl alanda çalışmış olma şartını, 5 yıla çekeceklerini söyledi.
        
Büroların kurulma süreci ile ilgili bilgi verirken de yapı denetim bürosu kurmak yönünde talep gelmeyen bazı küçük illerde, yakın kentteki büronun şubesi oluşturulabileceğini anlatan Demir, talebin yüksek olduğu yerlerde ise ihtiyacın üzerinde büro kurulmaması için belli hesaplamalarla üst sınır tespit edeceklerini söyledi.
        
Bir muhabirin "parasal anlamda yapı denetim firmalarıyla karşı karşıya gelinmesinin sistemin işleyişiyle ilgili sıkıntı yarattığı yönündeki eleştirilerin" hatırlatılması ve sorunun nasıl aşılacağının sorulması üzerine Demir, "Bu konuyla ilgili Sonbahar´da torba kanun hazırlığımız var. Yapı denetimi kanunda 3 maddelik bir değişiklik teklifimiz olacak. Orada da bunları tamamen problem olmaktan çıkartacak şekilde bunların üzerine gidiyoruz" dedi. Demir, konuya ilişkin detaylı bilgi vermek istemedi.
AA