Bankalar faiz indiriminde nazlanıyor mu?
Hükümetin ekonominin canlanması amacıyla başlattığı faiz indirimi mücadelesine özel bankalardan aynı hızda karşılık gelmiyor.
Ekonominin canlandırılması amacıyla en önemli gösterge olan düşük kredi faizleri ekonomi yönetiminin aldığı tedbirlere rağmen bir türlü gerçekleşmiyor. Yeni Şafak'tan Mine Açar'ın haberine göre, yatırımların önünde engel olan yüksek faiz oranları da Merkez Bankası’nın aldığı kararlara rağmen olması gereken yere inemiyor. Oysa Merkez Bankası Eylül 2018 tarihinden bu yana politika faizini tam 9 kez düşürerek yüzde 24’ten önceki günkü yeni indirimle yüzde 8,25’e kadar çekti. Yani toplamda politika faizi yüzde 24’lerden yüzde 8,25’e kadar indi. Bu da aylık oranların yüzde 2’lerden yüzde 0,68’lere geldiğini ortaya çıkarıyor. Fakat Merkez’in faiz indirim hamlesi özel bankalarda tam olarak karşılık bulmadı.
DENGE BOZULDU MAKAS AÇILDI
Zaten genel olarak da oranların özellikle kredi cephesinde tam olarak karşılık bulması beklenmiyor fakat makasın da bu denli açık olması özel bankaların son dönemde kredi vermekte bir hayli nazlandığını ortaya çıkarıyor. Eylül 2018 tarihinde kredi faizi ile Merkez’in politika faizi arasında makas Merkez’in politika faizini 625 baz puan artırarak yüzde 24’e çıkarmasıyla neredeyse kapanmıştı. Konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerinde uygulanan aylık faiz yüzde 2 oranlarındayken Merkez’in politika faizinde de aylık oran yüzde 2’ye denk gelmişti. Fakat aradan geçen zaman diliminde politika faizi ile kredi faizleri arasındaki makas da bir hayli açıldı. Merkez Bankası’nın son faiz toplantısı kararıyla beraber politika faizi yüzde 8,25’e düştü. Kredilerde de yıllık maliyet oranı yüzde 13’ler seviyesinde.
FARK CEP YAKIYOR
Konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerinde aylık faiz oranını en düşük yüzde 0,95’ler seviyesinde tutan bankalar olmasına rağmen bunun uygulamada ağırlıklı karşılığı kişinin risk skoruna göre yüzde 1,10 seviyesi olarak dikkat çekiyor. Bu faiz oranlarıyla çekilen her 100 bin TL'lik kredinin 36 ay vadede aylık ödemesi 3 bin 507 TL, toplam faiz tutarı da 26 bin 281 TL olarak hesaplanıyor. Oysa kredi oranı politika faizi olan yüzde 8,25’e doğru inse bunun da aylık oranı en iyimser oranlarla yüzde 0,70 olacak. Bu da her 100 bin TL'lik kredide aylık ödenmesi gereken tutarı 3 bin 230 TL'ye toplam ödenecek faizi de 16 bin 297 TL'ye indirecek. Böylece kredi çeken vatandaşın faiz için cebinden çıkan rakam 9 bin 984 TL azalacak.
MEVDUATTA FARK BANKA LEHİNE
Aynı miktardaki paranın mevduat getirisi ile kredi faizi karşılaştırıldığında da makasın açık olduğu da dikkat çekiyor. Fakat buradaki açık makasta banka lehine bir durum söz konusu. Burada da özel bankalarla kamu bankaları birbirinden ayrışıyor. Kamu bankaları mevduat olarak topladığı kaynağa piyasa koşullarına göre daha uygun oranlar verirken birçok bankada ise mevduat oranlarının politika faizine yakın veya altında olduğu ortaya çıkıyor. 100 bin TL'nin kredide karşılığı aylık yaklaşık 745 TL faize denk gelirken, cebinde 100 bin TL'si olan mevduat sahibine verilen aylık faiz tutarı ise 450 TL olarak hesaplanıyor.
