Boğaziçi Köprüsü'nün 40. yıl bakımı, kapatmadan yapılamaz mı

 

Hong Kong'daki Tsing Ma Köprüsü'nde de benzer şekilde sürekli bakım yapılıyor...    İstanbul'un en önemli trafik geçiş noktası olan Boğaziçi Köprüsü'nün bakım amacıyla tam bir yıl boyunca kapalı kalması zaten yoğun olan trafiğin daha da içinden çıkılmaz bir hale geleceği yönündeki endişeleri arttırdı. Gözler ise yurtdışındaki köprü bakım örneklerine çevrildi. Gelişmiş ülkelerdeki köprüler de eskidikçe bakıma girse de tamamen trafiğe kapatılmak yerine alternatif geçişler önerilerek hafta sonları veya geceleri araçların geçişine izin verilmiyor. 125 yıl önce yapılan ve dünyanın en eski asma köprüsü olarak tarihe geçen ABD'nin New York kentindeki Brooklyn Köprüsü, "zayıf" olarak ilan edildikten sonra 2011 ilkbaharında bakıma alındı.   2014 yılında tamamlanması beklenen köprü onarımında, köprüye bağlantı yolları ile köprünün üzeri tamamen yenilenecek, demirleri boyanacak ve depreme karşı daha da sağlamlaştırılacak. Yolun şeritleri teker teker ve parçalar halinde yapılacağından tüm köprünün kapatılmasına gerek duyulmadığı belirtiliyor. New York'un iki yakası olan Manhattan ile Brooklyn'i birbirine bağlayan çok sayıda köprüden biri olan Brooklyn Köprüsü cuma hariç hafta içinde sadece 00.00-06.00 saatleri arasında ve de cumartesi ve pazar tamamen trafiğe kapatılıyor. Cuma akşamları ise aşırı trafik olabileceği gerekçesiyle açık bırakılıyor.    ACİL DURUM BİLGİSİ    Hafta sonları gerçekleştirilen tamir sürecinde halka hangi yolları alternatif olarak kullanabilecekleri anında yollara yerleştirilen ışıklı tabelalarla anons ediliyor. Bakım onarım çalışmalarını gerçekleştiren şirket, aynı zamanda tüm vatandaşlara yol durumu konusunda bilgi almak amacıyla birer email adresi ile telefon numarası tahsis etmiş durumda. Hem email hem de telefon sistemine kayıtlı olmanız durumunda herhangi bir acil durumda 72 saat öncesinde haber alabiliyorsunuz. San Francisco eyaletinin simge değerlerinden biri olan ve bugüne kadar 12 defa tadilata giren Golden Gate Köprüsü de bir kez bile kapanmadı. Kırmızı rengiyle dünyanın en çok fotoğrafı çekilen köprüsü olan Golden Gate Köprüsü, açıldığı 1937 yılından bu yana belirli aralıklarla bakımlara girdi. Parça parça onarımlar geçiren köprüdeki en önemli ve geniş çaplı bakım 1982-1986 yılları arasında gerçekleştirildi. Araçların geçtiği asfaltın zaman içinde bozulmasının ardından tüm beton yenilendi. Çelik halatlar da daha hafif ve güçlü olanlarla değiştirildi. Şeritler genişletilerek araçların daha rahat ilerlemesi sağlandı. Sadece geceleri gerçekleşen çalışmalar yaklaşık olarak 400 gün sürdü ve bir kez bile köprü trafiğe kapatılmadı. Parça parça yapılan asfalt çalışmaları sırasında trafik aksamadı. 1997 yılında başlayan ve 2014 yılında bitirilmesi beklenen depreme dayanıklılık çalışmaları da halen sürüyor. Köprü 75 yıllık hayatında ise 5 kez kapatıldı. Üçü rüzgâr ve fırtına nedeniyle. Diğer ikisi ise eski Başkan Franklin Roosevelt ile Eski Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle'un geçişi sırasında sadece kısa bir süreliğine araçlara yasaklandı.    HİSSETTİRMEDEN BAKIM    Hong Kong'da iki adayı birbirine bağlayan Tsing Ma Köprüsü de Nisan 1997'de açılmasından sadece üç yıl sonra önemli bir bakıma girdi. Dünyanın 7'nci büyük asma köprüsü olan bin 377 metrelik köprüyü taşıyan iki ayakta bazı parçalar dökülmeye başladı. Deliğin bir ayda 2.5 santimetreye ulaşması üzerine hemen bakıma girdi. Çok kısa süren bakımda trafik asla durdurulmadı. Yetkililer her 25 yılda bir yapılacak kontrollerle köprünün 120 yıl boyunca ayakta duracağını kaydediyor.    Çelik halatların 40 yıl geçince değişmesi şart   Dünya genelinde yaygın bir şekilde kullanılan asma köprülerin bakım onarımının büyük bir kısmı standarda tabi. Dünya genelindeki diğer asma köprü örnekleri gibi 39 yıl önce hizmete giren İstanbul Boğazı'na yapılan 1. Köprü (Boğaziçi Köprüsü) de 40'ıncı yılında büyük bir bakıma girecek. Asma köprüleri 2 dev direğe bağlayan çelik halatların tamamının 40 yılda bir tamamen değiştirilmesi gerekiyor. Asma köprünün hizmet ettiği yıllar içinde de defalarca kez tamamen değiştirilmesi söz konusu oluyor. Genellikle her köprüde farklı olan karmaşık destek yapıları ile birlikte çelik halatlar, sürekli hareket halinde olduğu için asma köprülerde kilit bir öneme sahip. Bu halatların ayrıca her 6 yılda bir temizlenmesi ve teftiş edilmesi de gerekiyor. Çelik halatların her birinin denetim ve değiştirilebilirlik açısından uygun olması gerekiyor. Her bir çelik halatın bağlantısı en ufak bir hatayı barındırmayacak şekilde tasarlanmalı.    ASKILARIN BAKIM VE ONARIMI    Bu gergin parçalar yorulmaya ve aşınarak tellerde kopukluklar oluşturmaya meyilli. Tipik olarak bu ögelerin değişiminin 40 yıl içinde tamamlanması gerekiyor. Kablo koruma sistemi ve demirleme yerleri (ankraj) her zaman erişilebilir olmalı. Kızaklara, yüzey demirleme yerlerine giriş yolundan erişilmeli.    Bilge Eser / SABAH