Borçlanma yapan EYT'liye vergi iadesi olacak

MEMURLUKTAN İHRAÇ EDİLEN EMEKLİ İKRAMİYESİ ALABİLİR Mİ?

Devlet memurluğunda 24 yıl 10 ay 10 gün hizmetim var iken kanun hükmünde kararname ile ihraç edildim. Emekli Sandığı’nda 25 yılı doldurmama 50 gün vardı. Yaş itibarıyla nisan ayında emeklilik sürem doluyor. Kalan 50 günlük süreyi dışarıdan SSK / BAĞ – KUR olarak ödeyerek 25 yılı tamamlasam emekli ikramiyesi alabilir miyim? Bununla ilgili yargı kararı bulunuyor mu? (Ertuğrul K.)

Emekli Sandığı Kanunu’na göre, kamudan ayrıldıktan sonra tek başına memuriyetteki hizmetleri dolayısıyla emekliliğe hak kazananlar ile 4/a ve 4/b statüsündeki hizmetlerini birleştirmek suretiyle emekli olanlardan memuriyetleri kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona erenlere emekli ikramiyesi ödeniyor.

SGK, KHK ile kamudan ihraç edilenlere ve çeşitli sebeplerle memurluktan çıkartılanlara geçen yıla kadar emekli ikramiyesi ödemiyordu. SGK Yönetim Kurulu’nun 6 Ocak 2022 tarihinde aldığı kararla uygulama değişti.

Memuriyet görevine son verilen, meslekten çıkartılan, kamu görevinden çıkartılan veya re’sen emekliye sevk edilenlerden birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden 5434 Sayılı Kanuna göre emekli aylığı bağlananlardan, memuriyetteki hizmet süreleri tek başına yeterli olanlara ikramiyeleri ödenecek. Yani son 7 yıl içinde en fazla çalışması Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olarak geçen ve (8 Eylül 1999 öncesi çalışmaya başlayıp) Emekli Sandığı Kanunu kapsamındaki çalışması kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlamış olanlar ikramiye alabiliyor.

Birleştirilmiş hizmet süreleri üzerinden SSK veya BAĞ – KUR kapsamında emekli olanların da kamudaki hizmet sürelerine bakılıyor. Çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayan ve görevden ayrıldığı sırada kamudaki hizmet süresi kadın ise en az 20, erkek ise en az 25 yıl olanlara emekli ikramiyeleri ödenecek.

Yirmi beş yıllık süreyi tamamlamamış olduğunuz için emekli ikramiyesi alamayacağınızı düşünüyorum. İhraç edildikten sonra 6 ay içinde SGK’ya başvurarak isteğe bağlı iştirakçilik primi ödeseydiniz 50 günlük eksik süreyi Emekli Sandığı kapsamında tamamlayabilirdiniz. Bu durumda 25 yılın emekli ikramiyesini de alabilirdiniz.

BAĞ-KUR’LULAR EYT YASASINDAN NASIL YARARLANACAK?

1991 yılında sigorta girişim yapıldı. Son 20 yıldır BAĞ - KUR primi ödüyorum. Toplam 8.500 prim günüm bulunuyor. EYT’den yararlanmak için ille de 9.000 günü doldurmam mı gerekiyor? Gerekiyorsa askerlik borçlanması yapabilir miyim? (Sedat B.)

Sigorta girişiniz 8 Eylül 1999 tarihinden önce olduğu için EYT kapsamındasınız. Kanun teklifi henüz TBMM’ye sunulmadığından ayrıntılar netleşmedi. Beklentimiz, BAĞ-KUR’da 9000 prim günü ile normal emeklilik; kadınlarda 50 erkeklerde 55 yaşını doldurmuş olmak şartıyla 5400 prim gününü tamamlamış olanlara da kısmi emeklilik hakkının verilmesi yönünde. Yaşınız 55’ten küçük ise EYT kapsamında 9000 günü tamamlamadan emekli olamazsınız. Eksik günlerinizin bir kısmını askerlik borçlanması ile kapatabilirsiniz. 55 yaşını doldurmuşsanız veya doldurmaya kalan süre az ise hiç borçlanma yapmayıp, mevcut prim günleriniz ile de EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.

EMEKLİ AYLIĞI BAĞLANIRKEN SON 10 YILIN KAZANCI MI DİKKATE ALINIYOR?

İnternetteki bazı haberlerde emekli maaşı hesaplamasında son 10 yılın ortalaması alınarak emekli maaşının ödendiği yazıyor. Sigortalı çalışmaya 05.03.2003 tarihinde 4/A’lı olarak başladım. Emeklilik şartlarını tamamladığımda emekli aylığımın hangi kriterlere göre hesaplanacağını öğrenmek istiyorum. (Necati G.)

Emekli aylığı bağlanırken prim günü, aylık bağlama oranı, prime esas kazanç tutarı gibi birçok parametreye bakılır. Son on yıl veya son beş yıllık ortalama kazanç tutarı, 2000 öncesi çalışmalarda dikkate alınır. Çalışırken kazancı yüksek bildirilenlerde son 10 yılın ortalamasına, düşük bildirilenlerde ise son 5 yılın ortalamasına bakılır.

Geçmiş yıllarda çalışma yaşamının neredeyse tamamında düşük ücret üzerinden prim yatırılıp, son yıllarda yüksek kazanç bildirilerek emekli aylığı yükseltilirdi. Bu uygulama 2000 yılında kaldırıldı. 2000 yılından sonraki dönemde tüm çalışma yaşamı boyunca yatırılan kazanç tutarı üzerinden hesaplama yapılır. Sizin gibi 2000 sonrası çalışmaya başlamış kişilerin emekli aylığını yükseltebilmek için prim gününü artırması ve SGK’ya yüksek kazanç bildirmesi gerekir.