Dar gelirli ev, müteahhit lüks alıcı arıyor!

Hükümetin sağladığı desteklerle birlikte geçen yıl 1 milyon 409 bin ev satıldı. Gayrimenkul sektörü şimdilerde yeni bir çıkış arayışına girdi. Karar Gazetesi'nden Hamide Hangül'ün haberine göre, dar gelirlinin konut açığı olmasına karşın konut arzının lükste yoğunlaşması, yüksek kar beklentisiyle farklı sektörlerden gayrimenkule kontrolsüz girişler 30 bin müteahhit sayısını ülke genelinde 330 bine çıkardı.

Sektör temsilcileri KDV'nin yeniden yüzde 8'e çekilmesini talep ediyor. Bunun için Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER), Konut Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Maliye Bakanlığı’na rapor sundu. Eğer bu indirim yapılırsa, örndeğin 400 bin liralık bir evde yüzde 18 KDV’yle 72 bin lira olan tutar, yüzde 8 KDV indirimiyle 32 bin liraya iniyor. Sektör temsilcileri bu adım atılırsa sektörün canlanacağını ifade ediyor. Sektör temsilcileri "Konutta KDV’nin kademeli olarak düşmesini talep ediyoruz. Böylelikle vergi tabana yayılarak, Maliye daha fazla gelir elde edebilir. Bunun için Maliye Bakanlığı temsilcileri ile biraraya geldik ve konuyla ilgili bir rapor sunduk. Çünkü, geçen yıl yaşanan KDV indirimiyle satışlar rekor kırmıştı" diyor. Ancak Maliye Bakanlığı talep edilen indirime mesafeli yaklaşıyor. Sektör temsilcileri "Maliye detaylı çalışmak istiyor. Çünkü vergi gelirlerinde kayıp oluşmasını istemiyor. Kapıyı kapatmadı ancak mavi boncuk da dağıtmadı" dedi.

Faizler uçuşa geçti

-Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın çağrısıyla 2016’da aylık yüzde 0,86’ya kadar gerileyen konut faizleri şimdilerde yüzde 1.15’e çıktı.

-31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ferdi konut kredi stoku yaklaşık 193 milyar liraya ulaştı.

-Bankacılık sektörünün toplam kredi stoku ise 2,1 trilyon liraya yükseldi. Bankaların verdiği toplam kredi stokunun yaklaşık yüzde 9,2’si konut kredisi.

-Son bir-iki yıldır zam görmeyen sektörde yıllık getiri yüzde 12.26’dan yüzde 11.3’e geriledi.

-Böylelikle satılan konutun getirisi, yıllık yüzde 14.36’ya çıkan mevduat getirisinin gerisinde kaldı.

Arz-talep dengesi bozuldu

Kar Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Şenol Üçüncü konuyla ilgili görüşlerini paylaştı. Dövizdeki dalgalanma nedeniyle zaman zaman durgunluk yaşandığını ifade eden Üçüncü, "Konut almak isteyenlerin karşısına çıkan abartılı rakamlar satışlara olumsuz yansıyor. Makul fiyatlandırma yapan firmaların bu sorunu yaşamadığını görüyoruz” dedi. Konutta arz-talep dengesinin bozulduğuna işaret eden Üçüncü, sözlerini şöyle sürdürdü: “Konut fiyatlarındaki düşüş, yoğun inşaat çalışmaları yapılan yerlerde ve lüks konut bölgelerinde görülüyor. Arz fazlası konutlarını satamayan müteahhitlerin fiyatlarını geri çekmek zorunda kaldı. İnşaat maliyetleri müteahhit firmayı üst gelir grubuna hitap eden konutlar üretmeye itiyor, bu da orta ve alt gelir grubunun talebini karşılayamıyor." ifadelerini kullandı.

Satış 500 bin, ruhsat 1 milyon

Sektörün bazı nedenlerden dolayı durgunluk yaşadığunu belirten Yapıen İnşaat Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Mehmet Celal Koçer, "Raporlara baktığımızda, sadece Müteahhitler Birliği’ne kayıtlı müteahhit sayısı 30 bini bulurken, Türkiye genelinde müteahhitlik yapanların sayısı 330 bin civarında. Birinci elde ortalama 500-550 bin bandında konut satılıyor ancak birinci elde alınan ruhsat sayısı 1 milyon. Bir başka deyişle satılan evin 2 katı kadar inşaat yapılıyor. Arz tarafında yaşanan bu yükseliş ve sektöre yeni girişlerin kontrolsüzlüğü, dikkat çekici bir konu. Sektörde 2018’de doğal bir eliminasyon olması ve öz sermayesi güçlü konut üreticilerinin ayakta kalması kaçınılmaz olacaktır." açıklamasında bulundu. 

Arsa maliyetleri çok yüksek

Konut sektöründe satış sorunu olmadığının altını çizen EYG Grup İcra Kurulu Başkanı Ömer Faruk Çelik, "Türkiye’de birinci elde yıllık yaklaşık 600 bin konut satılıyor. Ancak asıl problem ihtiyacın ötesinde üretmekten kaynaklanıyor" dedi. Ana sorunlardan ikincisinin arsa maliyeti olduğunu belirten Çelik şu ifadeleri kullandı; "Arsa sahipleri kat karşılığı hasılat paylaşımı ile o arsadan almak istediği o gelirle konut sektörünün dibine adeta dinamit koyuyor. Karlılıklar diplere geliyor. O nakit akışını yönetmek için de firmalar yeni projeler yapmak zorunda kalıyor. O zaman da talepten fazla arz oluyor. Bu nedenle bir dengesizlik çıkıyor. Yoksa satışları yüzde 10-20 artırsanız da bu derde derman olmaz"

5 binlik yerde en fazla 6 bin üretirsiniz

Konunun önemine dikkat çeken DAP Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Ziya Yılmaz, konut sektöründe sıkıntı olduğunu düşünmediğini ifade etti. Yılmaz, "Konut sektöründe satış sorunu olduğunu düşünmüyorum. Bir bölgede 5 bin konut satılıyorsa en fazla 6 bin konut üretirsin ki o da sürdürülebilirlik adına. Talebin üzerinde konut üretirseniz satamazsınız. O nedenle bölgeyi iyi analiz etmek gerekiyor. Bir bölgede ‘şu firma orada iyi konut satıyor, ben de satarım’ diye yaparsanız yanılırsınız. O nedenle sektörde sıkıntı olduğunu düşünmüyorum. Arz-talep dengesi önemli" ifadelerini kullandı.