Denetlenen asansörlerin yüzde 64'ü kusurlu çıktı!

Torunlar’ın İstanbul Mecidiyeköy’deki rezidans inşaatında 10 işçinin öldüğü asansör faciasının ardından, önceki gün de  Ankara  ve Sakarya’daki kazalar, asansörlerde denetim yetersizliğini gözler önüne serdi. Asansör ve Yürüyen Merpen Sanayicileri Derneği Başkanı Sefa Targıt, “1.300 belediyenin 500’ü denetim yapmış.” dedi.

Torunlar GYO’nun Mecidiyeköy’deki rezidans inşaatında 10 işçinin öldüğü faciadan sonra, Ankara ve Sakarya’da meydana gelen kazalar, gözleri asansör güvenliğine çevirdi. İş güvenliği uzmanı Sefa Targıt, Sanayi Bakanlığı’nın denetlediği 150 bin asansörden yüzde 64’ünün hatalı çıktığını söyledi. “Sektördeki denetimsizlik en büyük sorun.” dedi. Daha önce de TSE 39 ilde inceleme yapmış, 49 bin 500 asansörden 36 bin 500’ünü ‘can ve mal güvenliği için yüksek riskli’ bularak kırmızı etiketle işaretlemişti.

Torunlar GYO’nun İstanbul Mecidiyeköy’de Ali Sami Yen Stadı yerine inşa ettiği rezidanstaki 10 işçiyi öldüren asansör faciasının ardından önceki gün de Ankara ve Sakarya’da meydana gelen kazalar, gözleri asansörlerin güvenliğine çevirdi. Asansör ve Yürüyen Merpen Sanayicileri Derneği (AYSAD) Başkanı ve İş Güvenliği Uzmanı Sefa Targıt, Sanayi Bakanlığı’nın 300 bin asansörü denetlemeye başladığını, şimdiye kadar denetlenen 150 bininden yüzde 64’ünün hatalı çıktığını söyledi. Targıt, “Şimdi belediyeler duruma müdahil oldu. Kullanıma elverişsiz asansörleri iyileştirme çalışmaları onların sorumluluğuna verildi. Ama ülkedeki 1.300 belediyenin sadece 500’ü denetim yapmış. Sektördeki denetimsizlik en büyük sorun.” dedi. Hızlı büyüyen sektörde denetim yapacak teknik eleman eksikliği olduğunu vurgulayan Asansör ve Yürüyen Merpen Sanayicileri Derneği Başkanı Targıt, “Bu sebeple il müdürlükleri ve ilçe belediyelerini bilinçlendirmeye çalışıyoruz. Dün Ankara’da bu kapsamda toplantı yaptık. Öncesinde de 7 bölgede 7 toplantı gerçekleştirdik. Sektördeki denetimler 1 yıl içinde ancak istenilen seviyeye ulaşır.” açıklamasında bulundu.

Kasım 2008’de Resmi Gazete’de yayımlanan, Kasım 2011’de ise değişiklik yapılan, ‘Asansör Bakım ve İşletme Yönetmeliği’nin 10. maddesi, her asansörün yılda en az bir kez yıllık kontrolünü zorunlu kılıyor. Asansörün emniyet ve işletme yönünden çalıştırılmasına engel bulunmadığının belirlenmesi isteniyor. Yönetmelikle denetimlerin kontrolü belediyelere verilmişti. Asansörlerin kontrolünü ise Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (TÜRKAK) onay alabilen A Tipi Muayene kuruluşları yapabiliyor. Sefa Targıt’ın verdiği bilgiye göre belediyelerin yüzde 61’i bu denetimleri henüz gerçekleştirmedi. “İyi haber şu: Asansör yoğun ilçe belediyeleri bu denetimleri yapmış.” diyen Targıt, sektörün geldiği olumsuz tabloyu daha çok hızlı büyümeye, teknik eleman eksikliğine ve denetimsizliğe bağlıyor. Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, bir basın toplantısında sektör olarak Mitsubishi gibi yabancı asansör markalarını tercih ettiklerini, özellikle yüksek binalar için üretim yapabilecek kabiliyette yerli firma bulunmadığını dile getirmişti.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın yayımladığı ilk 9 aylık Piyasa, Gözetimi ve Denetimi Raporu, sektörün durumunu gözler önüne seriyor. Piyasa, Gözetim ve Denetim Raporu’nda Ocak-Eylül 2014’te Türkiye genelinde denetlenen 1.406 asansörün 569’unun ‘kullanıma uygun olmadığı’ vurgulanıyor. Bu kullanılan her 100 asansörden 40’ının kullanıldığı takdirde tehlike arz edebileceği anlamına geliyor. Bakanlık, 9 ayı kapsayan raporunda muhtemel patlayıcı ortamlarda çalışan teçhizat ve sistemlerle ilgili olan ve atex olarak adlandırılan ürünlerdeki uygunsuzluk oranını ise yüzde 27 olarak açıkladı. Denetlenen 296 atex ürününün 80’inin kullanıma elverişsiz olduğu belirtildi. Raporda taşınabilir basınçlı ekipmanlardaki uygunsuzluk oranı ise yüzde 23 olarak kaydedildi. Rapora göre Türkiye’de kullanılan her 100 elektrikli ekipmandan 16’sı, göz yakan 100 cihazdan 15’i, 100 basınçlı ekipmandan 13’ü tehlike arz ediyor. Buga Otis Asansör Sanayi Türkiye ve Ortadoğu Direktörü Bora Gülan tablo için, “Kimse bilmez ama ayda 4-5 kişi asansör kazalarında ölüyor.” derken, Ege Asansör ve Yürüyen Merpen Sanayiciler Derneği Başkanı Seyfettin Yedikardeş, kentsel dönüşümle birlikte asansör sektörünün büyümeye başladığına dikkat çekiyor.

Arif Bayraktar-Zaman