Denizli Bayat Camii ilgi bekliyor!

Çivril ilçesine bağlı Bayat Mahallesi'nde bulunan, duvarlarındaki çiçek ve doğa motifleriyle dikkati çeken tarihi Bayat Camisi'nin yıkılma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu bildirildi.

Denizli il merkezine 108, Çivril ilçesine ise 25 kilometre mesafede bulunan Bayat Camisi sanat tarihçileri açısından son dönem Osmanlı mimarisinin başyapıtlarından biri olarak gösteriliyor.  Yapımı 1870 yılında tamamlanan caminin, aradan geçen 144 yıla rağmen geleneksel süsleme sanatını içeren mimari ayrıntılarını da muhafaza ettiği görülüyor. Çiçek ve doğa motifleriyle işlenen caminin duvarlarında kalem içi süsleme sanatının örnekleri vazo içinde çiçekler, narlar, portakallar ve diğer meyve gruplarının resimleri yer alıyor. 

Hat işlemeleri yazılar ve geometrik şekillerle süslenen caminin ahşap kolonları hala iyi durumda ancak su seviyesinde olan duvarları yağmur ve rüzgarın etkisiyle zarar gördüğünden 10 yıldır ibadete kapalı. Osmanlı döneminin izlerini taşıyan cami korunması gereken tarihi eserler içinde yer almadığı için bu güne kadar sadece köy halkı tarafından bir kaç kere tamir edildi. 

 Pamukkale Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü Türk İslam Sanatı Anabilim Dalı öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Saim Cirtil, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1870 tarihinde inşa edilen ve daha sonra kısmi bir onarımdan geçirildiği anlaşılan caminin duvarlarını süsleyen işleme ve nakışların günümüze kadar bozulmadan geldiğini belirtti. Caminin 19. yüzyılda Denizli çevresindeki ahşap destekli ve nakışlı cami geleneğinin örneklerinden olmasıyla nedeniyle önemli olduğunu dile getiren Cirtil, Türkiye ve yurt dışında benzer camileri incelediğini, Bayat Camisi'ndeki ahşap işleme ve nakışların az rastlanır türden olduğunu kaydetti.

- Kapsamlı restorasyon gerekiyor

Dikdörtgen şeklindeki caminin temelinin taş duvarlarının ise kerpiç malzeme ile inşa edildiğine anlatan Cirtil, şunları söyledi:

"Yapı toprak damlı şeklinde yapılmış fakat zamanla dış yüzeyle çimentoyla kaplanmıştır. Ahşap minberde oldukça basit işçilik göze çarpıyor. Caminin süslemeleri ahşap minber, vaaz kürsüsü, duvarlarında ve tavanda tavanı taşıyan kiriş uçlarında toparlanmıştır. Genellikle kalem işçiliği ile süsleme yapılmış olup mavi, kahverengi ve sarı üç yatay şeklinde bölmelere ayrılmıştır. Camide ayrıca bitkisel desenli işlemeler, vazodan çıkan natürmortlar, lale, karanfil portakal ve yazı ile oluşturulan armutlar yer alıyor. Natürmortlar kaideli iki kulplu ve kulpsuz vazolarda yer almaktadır. Ayrıca duvarlarda kabe ve mescidi nebevi tasvir edilmiştir. Tavanda Hz. Muhammed'in sancakları yazı ile oluşturulmuş."

Anadolu Selçuklu mimarisinden etkilenerek yapıldığı tahmin edilen caminin acilen restore edilmesi gerektiği ifade eden Cirtil, "Bu tar tarihi değerleri gelecek kuşaklara aktarmak gerekiyor. Bunun için kampsamlı bir şekilde restore edilip turizme kazandırılması lazım" diye konuştu. 

Bayat mahallesi muhtarı Cevdet Baktur da köy tüzel kişiliğine ait tarihi caminin restorasyonu için 2010 yılında Aydın Vakıflar Bölge Müdürlüğü'ne başvudiklarını ancak şu ana kadar bir çalışmanın yapılmadığını söyledi.

Baktur, "Vakıflardan gelen ekipler camiyi kontrol edip gittiler. Camimizi yeniden ibate açılmasını istiyoruz" dedi.

Aydın Vakıflar Bölge Müdürlüğü yetkilileri ise, cami mülkiyetinin kendilerine ait olmadığını, bu nedenle herhangi bir restore yapılmadığını "Denizli il Müftülüğüne, 2 Mayıs 2013 tarihinde 1203 sayılı yazıyla caminin il Müftülüğü marifetiyle yapılması uygundur" diye cevap yazıldığın bildirdi.

AA