Depreme dayanıklı bina nasıl inşa edilmeli? Radye temelle yapılan binalar sağlam mı? Merak edilen bu sorular cevaplandı!

Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) İnşaat Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Murat Serdar Kırçıl, hedeflenen bina performansının depremi hasarsız atlatmak olmadığına vurgu yaptı. Yönetmeliklerin de zaten bunu tarif edeceğinin altını çizen Kırçıl, konu ile ilgili açıklamasında "Binanın sıklıkla karşılaşabileceği hafif şiddetteki depremleri binanın hasarsız ya da çok hafif, ihmal edilebilir bir hasarla atlatması beklenir. Orta şiddetteki depremleri onarılabilir düzeyde bir hasarla atlatması beklenir. Ekonomik ömrü boyunca bir defa karşılaşacağı veya karşılaşmayacağı o şiddetli depremi de depremden sonra kullanılamayacak derecede hasar görse bile yıkılmadan atlatması hedeflenir" ifadelerini kullandı. 

Bu şiddetli depremin, projelendirmede kullanılan deprem olduğunu dile getiren Kırçıl, depremde bir binannın bu tarife uygun bir performans gösterdiğinde ve hasar seviyelerine de uygunsa bu binanın depreme dayanıklı tasarlandığını aktardı.

Kırçıl, "Dolayısıyla bir binadan böyle şiddetli depremleri hiçbir şekilde hasar görmeden atlatması beklenmemektedir" diyerek, depreme dayanıklı yapı ilkelerine ve yürürlükteki yönetmeliklere uygun tasarlanmış bir binanın çökme ihtimalinin çok düşük olduğuna dikkat çekti. 

Bir binanın radye temelle inşa edilmesinin mutlaka sağlam olduğu anlamına gelmeyeceğine de vurgu yapan Kırçıl, "Temel ve üstyapının bir bütün halinde depreme dayanıklı olarak tasarlanması kimi zaman radye temel ihtiyacı ortaya çıkartır kimi zaman başka bir temel tipi ihtiyacını ortaya çıkarabilir. Kimi zaman tünel kalıpla bunu yapabilirsiniz ama kimi zaman tünel kalıba ihtiyaç da olmayabilir" şeklinde konuştu. Kırçıl, bunların o binayı tasarlayan mühendislerin karar vereceği konular olduğunu da söyledi. 

Taşıyıcı sistemin binanın yapılacağı zemin koşullarına, kullanım amacına, bina kat sayısına ve olduğu deprem bölgesine göre tüm bu parametrelerin kombinasyonu olarak tasarlandığının altını çizen Kırçıl, "Önemli olan onun yürürlükteki yönetmeliğe göre tasarlanması, yerinde de tasarlanmış projeye uygun olarak imal edilmesi, o imalatın da denetlenmesidir" açıklamasında bulundu ve tüm bunların gerektiği gibi yerine getirilirse bir binanın depremde yıkılma ihtimalinin çok düşük olduğunu aktardı. 

Her zeminde bina inşa edilebildiğinin altını çizen Kırçıl, fay hattında da binanın yapılabileceğine, tasarımdan önce bütün bu risklerin hesaba katılıp ona göre planlama yapılmasının önemli olduğuna vurgu yaptı. 

"Bugün inşaat teknolojisinin geldiği nokta her yerde, her türlü yapının yapılmasına izin veriyor. Buna bir engel yok" açıklamasında bulunan Kırçıl, her türlü bina için tasarım kurallarının deprem yönetmeliğinde detaylarıyla belirtildiğini dile getirdi. 

Açıklamasında "Önemli olan mühendisin bu kurallara uygun biçimde tasarım yapmasıdır ki Türkiye'de çoğu zaman bu yapılır. Bu alanda denetim eksiklikleri vardır. Projelerin, tasarımların denetlenmesiyle ilgili sıkıntılar vardır, yok diyemeyiz. Ama bizim içinde bulunduğumuz sistem sorununun en büyük sorumlusu bu projeler, bu projeleri tasarlayan mühendisler değildir. Aslında onların payı bunda en az olanıdır" ifadelerine yer veren Kırçıl, bunun dışında önemli olanın projenin yerinde uygulanması, yerinde uygulanırken uygun kalitede malzeme kullanılması ve tüm bunların denetlenmesi problemi olduğunun altını çizdi. 

Doç. Dr. Murat Serdar Kırçıl, "Bunlar projelendiriliyor ama bu projeye göre yapılmıyorsa veya projeye göre yapılsa bile kullanılan malzeme kalitesi projelendirilme sırasında esas alınan malzeme kalitesinden daha düşükse orada bir problem çıkması doğaldır" diye konuştu ve bu eksikliklerin kimi zaman bilinçli olduğuna, kimi zamanda bilinçsizlik ile cehaletten kaynaklanabildiğine dikkat çekerek açıklamasını tamamladı. 

TOKİ evleri neden yıkılmıyor?

İstanbul, 23 yıldır dönüşemiyor! Megakent nasıl depreme hazırlanacak?