‘Depremzedelere kira yardımı kalıcı konutlara kadar devam etmeli’
Depremin ardından 10 ay geçmesine rağmen deprem bölgesinde sorunlar bitmiyor. Bölgedeki iş insanları maliyetin yüzde 54,9’unu konut hasarı oluşturduğunu ve depremzedelere kira desteğinin kalıcı konutlara kadar devam etmesi gerektiğini söylüyor.
6 Şubat deprem felaketinin ardından 11 ilde uygulanmaya başlanan ‘mücbir sebep’ düzenlemesi 30 Kasım’da sona eriyor. Bölge iş dünyası temsilcilerinin ortak görüşü ise sürenin tekrar uzatılması şeklinde.
MALİYETİN YÜZDE 54.9’UNU KONUT HASARI OLUŞTURUYOR
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), 15 milyona yakın nüfusun ikamet ettiği 11 kent Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Adıyaman, Malatya, Kilis, Şanlıurfa, Adana, Osmaniye, Diyarbakır ve bunun yanı sıra, Elazığ olmak üzere 11 kentte büyük bir yıkıma ve can kaybına neden olan 6 Şubat depremleriyle ilgili 8 aylık bir rapor paylaştı. Resmi verilerin bulunduğu rapora göre, depremde 50 bin 783 kişi yaşamını yitirdi ve 107 bin 204 kişi yaralandı.
Dünya gazetesinden Nurdoğan Arslan Ergün'ün haberine göre, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın paylaştığı verilere göre Hatay’da 13 bin 883 adet, Kahramanmaraş’ta 7 bin 295 adet, Adıyaman’da 5 bin 826 adet, Malatya’da 4 bin 197 adet, Gaziantep’te ise 3 bin 805 adet olmak üzere bölgede 36 bin 932 adet bina deprem anında yıkıldı. Toplam 872 bin adet bağımsız bölümden oluşan 311 bin adet bina ise aldıkları hasarlar nedeniyle kullanılamaz duruma geldi.
Depremin maliyeti, 128 milyar lirası acil harcamalar; 242,5 milyar lirası kamu kesimi, 222,4 milyar lirası özel kesim hasar tahmini; 1 trilyon lirası yıkık, ağır ve orta hasarlı dahil konut zarar tahmini; 58,5 milyar lirası ev içi eşya maliyeti; 41,9 milyar lirası hafriyat maliyeti; 6,1 milyar lirası araç hasarı olmak üzere yaklaşık 1.8 trilyon lira öngörülüyor. Bunun üzerine 130 milyar lira üretim kaybı, 13,9 milyar lira esnaf gelir kaybı, 37,6 milyar lira sigorta ödemelerini eklendiği zaman 103,6 milyar dolar gibi bir toplam çıkıyor.
Bölgeden gelen hasar ve kayıp verileri sürekli güncellendiği için depremin hasar yansımalarının zamanla revizyona uğrayabileceği belirtilen raporda depremin ülke ekonomisi üzerindeki toplam yükü içinde en önemli bileşenin yüzde 54,9 oranıyla konut hasarının meydana geldiği ve bunun maliyetinin 56,9 milyar dolar olduğu ifade edildi. İkinci ağırlıklı hasar kalemini ise 12,9 milyar dolar ile kamu altyapısı ve hizmet binalarındaki yıkımı meydana getiriyor. Konut hariç özel kesim hasarı 11,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
"KİRA YARDIMI KALICI KONUTLARA KADAR DEVAM ETMELİ"
Hatay’da halen deprem ve kira yardımı alamayanların bulunduğunu belirten Antakya’nın Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Başkanı Hikmet Çinçin, kira yardımının kalıcı konutlarına geçinceye kadar devam etmesi gerektiğini paylaştı.
Çinçin’e göre, Hatay’daki işyerlerinin tekrar ayağa kalkabilmesi ve iş dünyasının başlayabilmesi, istihdamın tekrar sağlanabilmesi için Hatay’a özel teşvikler, hibe destekleri verilmeli ve işletmelere düşük faizli krediler sağlanmalı.
Çinçin, “Hatay’daki firmalardan alınan kurumlar vergisinin belli bir süre muafiyeti ve daha sonra tahakkuk edecek verginin minimum iki sene ötelenmesi, mağdur şirketlerimizi rahatlatacak.
Bunun yanı sıra, KDV ve gelir vergi beyannamelerinin verilme süresi, minimum bir sene ertelenmeli, tüm kurumlar ve gelir vergilerinde 2023 istisnası sağlanmalı. SGK primlerine uygulanan öteleme yetmiyor. İş yerindeki mevcut çalışanlarla işe yeni başlayan işçilerin SGK primlerine minimum iki sene boyunca muafiyet sağlanmalı ya da indirim uygulanmalı” dedi.
Demirören’in borcuna karşılık devrettiği villalarına mahkemeden ‘mühürle’ kararı çıktı!
