Derbent Mahallesi’ne yapılmak istenen projenin detayları belli oldu!

Derbent projesine göre gecekondu sahipleri mahallenin dörtte birine sıkıştırılacak. Mahalleliye 74 metrekarelik 'sosyal', dışarıdan geleceklere 291 metrekarelik 'lüks' konut yapılacak.

Yaklaşık bir sene önce ‘riskli alan’ ilan edilerek Afet Yasası kapsamına alınan Sarıyer’in Derbent Mahallesi’ne yapılmak istenen projenin detayları belli oldu. Yorum İnşaat’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesi’yle (İBB) ortaklaşa gerçekleştirdiğini duyurduğu projeye göre hak sahipleri mahallenin dörtte birine yapılacak sosyal konutlara sıkıştırılacak. Derbent sakinlerine 51-74 m2 arasında daireler verilecek, dışarıdan gelecek yaklaşık 3 bin kişiye yapılacak lüks konutlar ise 137-291 m2 büyüklüğünde olacak.

İstanbul’un deprem riski açısından en güvenli bölgelerinden Sarıyer’in Derbent Mahallesi, Ocak 2013’te İBB’nin talebi üzerine 6306 sayılı Afet Yasası kapsamına alınarak ‘riskli alan’ ilan edilmişti. ‘Riskli alan’ sınırlarının, en ucuzu 3500 liradan kiralanan MESA konutlarını teğet geçip gecekonduların etrafını çevrelediğini, Radikal daha önce haberleştirmişti. 

‘İstanbul’un en büyük kentsel dönüşüm projesi’

Derbent’teki projeyi üstlenen firma, Yorum İnşaat. Firma, Arima Mimarlık’a çizdirdiği ve ‘Yorum Maslak Evleri’ adını verdiği projenin maketlerini geçen yıl martta Fransa’nın Cannes şehrinde yapılan gayrimenkul fuarında yatırımcılara sergilemiş, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’yle ortaklaşa ‘İstanbul’un en büyük kentsel dönüşüm projesi’ni gerçekleştireceğini duyurmuştu. 

400 hane boşta kalacak

‘Yorum Maslak Evleri’ adı verilen projeye göre mahalleli için 1652 ‘sosyal konut’, mahalleye yeni yerleşecekler için ise 934 lüks konut yapılacak. Sarıyer Belediyesi’nin kayıtlarına göre mahallede 2040 civarında konut birimi var. Yani mahallede şu anda yaşayan yaklaşık 400 hanenin nereye gideceği belli değil. Ayrıca kiracılar ve 100’ün üzerinde esnaf için de bir plan yapılmamış.

280 dönümlük proje alanı içinde mahalleli, sosyal konutlara ayrılmış 76 dönüme, yani alanın dörtte birine sıkıştırılıyor. Yeni yapılacak 934 lüks konut için ise 100 dönüm ayrılmış. Lüks konutlar için metroya en yakın, manzaralı alan planlanmış. Derbentliye ayrılan ‘sosyal konut’lar 51-74 m2 arasında, lüks konutlar ise 137-291 m2. 

Sarıyer Mahalle Dernekleri ve Mahalle Kooperatifleri’ne gönüllü danışmanlık yapan 1Umut/Dayanışmacı Atölye’den şehir plancılarının hesaplarına göre, mahalle sakinlerine kişi başına yaklaşık 10 m2’lik alan ayrılmışken, dışarıdan geleceklere kişi başına yaklaşık 35 m2 düşüyor.

Sarıyer Belediyesi: Ciddi sınıf ayrımı

Sarıyer Belediyesi’nde görevli Şehir Plancısı Nazım Özcan: “Belediyemiz bu projenin hiçbir noktasında yer almadı. Biz projeye dahil olmayı kabul etmeyince Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Afet Yasası’nı kullanarak yetkimizi İBB’ye devretti. Ruhsatı da onlar verdi. Sosyal konut adı altında yapılması planlanan binalar lüks konutlara kıyasla daha sıkışık, küçük, metroya ve Büyükdere Caddesi’ne uzak. Burada Derbentliye ‘Sizi en azından mahallede tutuyoruz, buna razı olun’ deniliyor. Ciddi bir sınıf ayrımı var. Ayrıca sosyal konutlar mahalleliye hangi şartlarda verilecek, bilgimiz yok.”

Prefabrikler hazırlanıyor

Sarıyer Belediyesi’nden alınan bilgilere göre, Derbent’e yaklaşık 10 kilometre uzaktaki Ferahevler’de İBB’ye ait bir arazi üzerinde dönüşüm sırasında mahallelinin yerleşmesi için geçici prefabrik konutların inşaatına başlandı. Pazar günü projeyi protesto etmek için Sarıyer’in birçok mahallesinden geniş katılımla bir yürüyüş yapıldı. Derbent Mahalle Kooperatifi Başkanı Aydemir Görmez, geçici konut inşaatının önünde yaptığı konuşmada, “Derbentlilere biçilen bu evlere asla gelmeyeceğiz. Bu, Derbent halkına sorulmadan yapılan, Derbent halkının içinde olmadığı bir projedir” dedi.

En eski gecekondu mahallelerinden

Derbent, eski bir gecekondu mahallesi. TÜBİTAK’ın desteğiyle Yıldız Teknik Üniversitesi’nden Doç. Dr. Asuman Türkün’ün yürütücülüğünde yapılan ‘İstanbul’da Eski Kent Merkezleri ve Gecekondu Mahallelerinde Kentsel Dönüşüm ve Sosyal-Mekânsal Değişim’ araştırmasına göre mahallelinin yüzde 85’i, arsasını 1960-80 arasında almış. 1930’larda Karadeniz’den başlayan iç göç, 1960’lardan sonra Sivas ve Elazığ’dan gelenlerle yoğunlaşmış. Maslak-İstinye hattında gelişen sanayi, Sarıyer’deki tersaneler ve taş ocaklarındaki istihdam olanakları Derbent’te bir gecekondu bölgesi oluşturmuış. Bugün de ağırlıklı olarak şoförlük, tamir veya temizlik işçiliği yapılıyor. Lokanta-büfelerde çalışanlar da çok. Hane başına çalışan sayısı 3’ü buluyor, diğer gecekondu mahallelerine kıyasla en çok kadın da burada çalışıyor. Bölgede yüzde 30’a yakın kiracı var, çoğunun işyerleri Sarıyer-Şişli’de. Kiracıların yarısı 200-400 lira kira veriyor.

Elif İnce/ Radikal Gazetesi