Diyarbakır'ı tarihine kavuşturacak tarihi dönüşüm!

Diyarbakır'ın Sur ilçesindeki Suriçi bölgesi, çarpık ve sağlıksız yapılaşmadan arındırılarak, tarihi dokusunun ön plana çıkarılması amacıyla Bakanlar Kurulu kararıyla riskli alan ilan edilmişti.

Yaklaşık 187 hektar büyüğündeki Suriçi bölgesinde, 15 mahallede 61 bin 115 nüfus yaşıyor. Alandaki 9 bin 246 yapının 139'unun anıtsal kültür varlığı, 382'sinin de sivil mimarlık örneği olduğu belirlendi.

Suriçi bölgesi, zemin yapısı açısından önemli bir risk taşımasa da yapı stokunun büyük bölümü kaçak ve mühendislik hizmeti almadan inşa edilen binalardan oluşuyor. Bu da başta deprem etkileri olmak üzere afetler açısından alanı tümüyle riskli alan haline getiriyor. İkinci derece deprem kuşağındaki bölgede herhangi bir deprem olmadan bile ağır hasar gören, tahliye edilen ve yıkılan binalar bulunuyor. Bu durum, bölgenin ciddi bir can ve mal kaybı riski altında olduğunu gösteriyor.

-Sokak taramaları yapıldı

Bölgede mevcut yapıların deprem dayanımlarının ve risk gruplarının belirlenmesine yönelik çalışmalar tamamlandı. Suriçi'ndeki yapıların "sokak taraması" yöntemiyle durumları analiz edildi. Betonarme yapılara yönelik "yumuşak kat", "ağır çıkmalar" ve "kısa kolon" tespitleri yapıldı. Yığma yapılara yönelik "duvar boşluk düzeni ve oranı" ile "duvar yapım malzemesi" konusunda tespitler gerçekleştirildi.

Analiz sonuçlarına bakıldığında, alanda var olan yapıların yüzde 6,16'lık kısmının deprem riski yüksek, yüzde 25,09'luk kısmının deprem riski orta yüksek olduğu görüldü. Yapıların, yüzde 47'sinin deprem riski orta-düşük, yüzde 21,5'inin ise düşük olduğu belirlendi.

Buna göre, yenileme, iyileştirme ve dönüşüm uygulamalarına öncelikle deprem riski yüksek ve orta-yüksek 4 kat üzeri yapılardan başlanacak.

-Master Plan-Uygulama Rehberi

Suriçi Bölgesi'nin tarihi özelliğini kaybederek, çöküntü alanı haline gelmesinden dolayı yenileme, iyileştirme ve dönüşüm uygulamalarıyla bölgede sağlıklı, güvenli konutlar ve yaşanabilir mekanlar yapılabilmesine amacıyla "Master Plan-Uygulama Rehberi" çalışmalarına başladı.

Master planı tamamlanmak üzere olan bölgede yapılacak yenileme, iyileştirme ve dönüşüm uygulamaları etaplar halinde yapılacak. Suriçi'nin geleneksel merkezini oluşturan, kentin önemli turistik mekanlarından biri olan Ulucami ve Hanlar Bölgesi, 1. etapta ele alınacak.

Suriçi'ndeki tarihi ve kültürel değere sahip başta surlar olmak üzere pek çok tarihi köşk, konak, kilise, cami, han, hamam, anıt gibi tarihi yapılar restore edilerek, kente kazandırılacak. Bölge, altyapısı tamamlanmış, yeterli yeşil alanları, eğitim ve sağlık tesisleri bulunan yerel mimariye uygun yapıların bulunduğu sağlıklı ve güvenli yaşam alanı haline getirilecek.

Çalışmalar kapsamında 639 yılından bu yana hizmet veren Ulucami'nin çevresi riskli yapılardan arındırıp, inanç turizmine kazandırılacak.

-Dicle Vadisi Projesi

Bakanlık, Diyarbakır'a yeni bir şehir silueti kazandırmak amacıyla da çalışmalara başladı. Dicle Vadisi'nin ekolojik özellikleri de dikkate alınarak, yeni bir rekreasyon yaşam alanı kazandırılacak.

İlk aşamada Dicle Vadisi'nin master planı hazırlanacak ve kentsel tasarım ve peyzaj projeleriyle uygulama çalışmaları başlatılacak.

"Dicle Vadisi" adı verilmesi planlanan yeni yerleşim bölgesinde, yeşil alanlar, bisiklet yolları, gölet, büyük meydanlar, sosyal donatılar, sağlık ve eğitim tesisleriyle turizm ve alışveriş merkezleri de bulunacak.

-Projenin ilk etabı, Kırklar Tepesi yamaçları

Projenin ilk etabı, Dicle Nehri'ne gerdanlık vazifesini gören On Gözlü Silvan Köprüsü ile üst tarafından yükselen, Diyarbakır sur içinin ve çevresinin algılandığı ve ismine şarkıların yazıldığı, ağıtların yakıldığı Kırklar Tepesi yamaçlarını içerecek.

Kırklar Tepesi Parkı içerisinde doğal gölet, açık hava etkinlik alanı, gezi, yürüme, bisiklet ve koşu yolları, dinlenme ve çocuk oyun alanları, kır kafeleriyle piknik alanları bulunacak. Parkta, engelli ve yaşlıların da rahat kullanabilmesi amacıyla engelsiz tasarım düzenlemesi yapılacak.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, bir çok medeniyetin izlerini taşıyan, tarih, kültür ve sanat hazinesi Diyarbakır'da yürütecekleri çalışmalarla şehri çarpık ve sağlıksız yapılaşmalardan kurtararak, tarihi dokuyu ön plana çıkaracaklarını söyledi.