Dolar yıl sonunda ne kadar olacak?

Türkiye'nin 1 numaralı emlak ve konut editörü Tebernüş Kireçci, kendi Twitter hesabı http://twitter.com/TebernKireci1 'den " Dolar yıl sonunda ne kadar olacak? " sorusunu yanıtladı. İşte Kireçci'nin 27 maddelik analizi;

1) Dolar popülerliğini kaybeden para birimi. Gidişata bakılırsa gelecekte "ABD Doları" diye bir para birimi olmayacak.

2) Çocuklarımız ya da torunlarımız "Bir zamanlar ABD doları diye bir para varmış. Babaannem/anneannem ya da dedem yatırım için dolar alırmış" diyecek.

3) Gelecekte 2020 öncesi yapılan filmleri izleyen çocuklar, "dolar" kelimesi geçtiğinde dönüp anne ve babalarına "Dolar ne?" diye soracaklar. Onlar da "Anneanne, babaanne ya da dedenize sorun" diyecek:)

4) Doların gidişatını anlamak için JP Morgan analistlerinden Craig Cohen'in Temmuz ayındaki makalesini iyi anlamak gerekiyor. Bu makaleyi anlamadan ABD dolarının geleceğini anlayamayız.

5) Cohen ne diyor? Doların dünyanın hakim parası olma özelliğini kaybedebileceğine inanıyoruz. Yapısal nedenler ve dönemsel engeller nedeniyle.

6) Amerikan parasının yaklaşık 100 yıldır küresel rezerv para olduğunu ve sadece Amerikalıların değil dünyanın her yerinde birçok yatırımcının portföylerinde dolar ağırlığı oluşturarak rahat etti.

Yorumu: Demek ki sadece Türkiye'de değil dünyanın her yerinde "tuzu kuru" var ABD dolarını tercih edermiş.

7) Doların rezerv para statüsünü genelde düşünüldüğü gibi 1944 Bretton Woods antlaşması ile değil daha çok 1913’te ABD Merkez Bankası'nın (FED) kuruluşu ile elde etti.

Anlamı: Doları biz tahta çıkardık. Biz tahttan indireceğiz.

8) İlerleyen yıllarda Amerika, sürekli hale gelen dış açıklarını dünya çapında geçerli para olan doları basarak ve sürekli borçlanarak ithalat yapıp kapattı.

Yorumu: FED ile Trump'ı iktidara getirenlerin kapıştığı nokta burası.

9) Cohen, doların hakim rolünü sürekli olacağına dair bir işaret olmadığının altını çizdi ve ekledi:
"Aksine binlerce yıl geriye baktığımızda, dünyada ‘ekonomik merkez’ değiştikçe uluslararası hakim para birimlerinin de değiştiğini görüyoruz"

10) İkinci Dünya Savaşı sonrasında ABD küresel üretimin yüzde 25’inden fazlasını gerçekleştiriyordu. Batı Avrupalı güçleri de eklediğimizde bu oran yüzde 40’a çıkıyordu. Oysa o dönemden sonra ekonomik büyümenin itici gücü ABD ve Batı aleyhine Asya’ya doğru kaydı.

11) Yüksek büyüme ve kararlı reformlar ile Çin bu ekonomik değişimin merkezinde yer alıyor. Son 70 yılda Çin dünya üretimi içindeki payını yaklaşık dört kat arttırarak yüzde 20’ler seviyesine (yani ABD ile aynı düzeye) ulaştırdı ve bu alanda genişlemeye devam etmesi bekleniyor.

12) Çin artık sadece düşük maliyetli ürünler üreten bir imalatçı değil. Son dönemde şirket kararlarının giderek artan bir bölümü teknoloji gibi yüksek katma değerli sektörlerden geliyor.

13) Çin dışında, Hindistan dahil Güney Asya ülkelerinin de genç nüfusları ve sürekli artan teknolojik know-how birikimleri ile yüksek büyüme performansları gösterdiğini aktaran Cohen; "Batıda Türkiye ve Arap Yarımadası ile başlayıp Doğuda Japonya ve Yeni Zelanda’ya uzanan ve Kuzeyde Rusya’dan Güneyde Avustralya’ya ulaşan ‘Asya Ekonomik Bölgesi’nin’ şimdilerde küresel üretimin yüzde 50’sini gerçekleştiriyor" diyor.

14) 2015-2030 döneminde oluşacağı tahmin edilen 30 trilyon dolarlık orta sınıf tüketimi büyümesinin sadece 1 trilyon dolarının Batı ülkelerinden gelmesi bekleniyor.

15) Gelecek on yıllarda dünya ekonomisinin ABD merkezli ve dolar hakimiyetinde olan bir sistemden Asya’nın daha fazla güç sahibi olduğu yeni bir sisteme geçeceğini düşünüyoruz. 

16) Para alanında bu, muhtemelen doların diğer para birimleri ve altın gibi emtialardan oluşan bir döviz sepetine karşı değer kaybedeceği anlamına geliyor.

17) Küresel merkez bankalarının rezervlerinde tuttukları dolar miktarına bakıldığında değişimin çoktan başladığının görülebileceğini belirten Cohen, özellikle 2008 krizi sonrasında dünya merkez bankalarının rezervlerindeki dolar miktarının yüzde 64’lerden yüzde 55’lere gerilediğini belirtti.

18) Euro’nun tedavüle girdiği 1999 yılından bu yana ilk defa dünya merkez bankalarının aynı anda dolar satıp euro aldıklarına dikkat çeken Cohen küresel merkez bankalarının altın alımlarının da rekor seviyeye yükseldiğini vurguladı.

19) 2018 yılında altın, merkez bankalarından 1971’den bu yana en yüksek talebi gördü. Arka arkaya dört çeyrek dönem yaşanan altın alımları ise kayıtlarda yer alan en yüksek rekor seviyeye ulaştı. Bizce bu mantıklı: Kendisini destekleyen insanlar arasında sürdürdüğü binlerce yıllık güven ile altın istikrarlı bir değer kaynağı.

Yorumu: Altının önü açık:)

20) Ticaret Savaşları gibi politikaların dünyada dolar kullanımını daha da azaltabilecek. Her geçen gün farklı ülkelerin doları dışlayan yeni ödeme sistemleri geliştiriyor.

21) Müşteri portföylerini tanıdığımızda bir çoğunun bizim ‘tedbirli’ olarak düşüneceğimizden daha fazla dolar pozisyonu tuttuklarını görüyoruz. 

Yorumu: Parası olanlar sağlamcı oluyor:)

22) Ekonomik döngünün bu noktasında portföylerin bu alanının daha çeşitlendirilmiş olması gerektiğine inanıyoruz. Birçok durumda muhtemelen bizim tavsiyemiz diğer G10 Para birimlerine, Asya para birimlerine ve altına daha fazla ağırlık vermek olacaktır.

23) Analizin buraya kadarki kısmı doların uzun vadede gideceği yolu anlatıyor. Yılbaşına kadarki kısımla ilgili 3 senaryodan bahsedebiliriz.

24) Kötümser senaryo: Türkiye batar. Biter. Büyük kriz çıkar. Dolar minimum 10 TL. Vatandaşa 6.5 TL ve üzeri fiyattan dolar aldıran ekonomist ve bankacılar mutlu olur. :)

25) Orta senaryo: ABD'nin yapacağı devalüasyonla birlikte dolar 4 TL ve altı seviyelere iner. MB, ihracatta avantajı kaybetmemek için dolar alımı yapar. 5-5.5 TL bandına oturur.

26) İyimser senaryo: ABD en az yüzde 35 devalüasyon yapar. MB ve ekonomi yönetimi seyreder. Paniğe kapılan dolar yatırımcıları satışa geçer. Dolar 4 TL'nin altına düşer.

27) Bana göre orta senaryoyu yaşayacağız. Ama yılın son çeyreği dünya genelinde çok fırtınalı geçecek. Paniğe kapılmayın. 280 karakter sınırlaması nedeniyle bazı yerleri kısalttım. Analizinin tamamını https://www.tebernuskirecci.com.tr/kose-yazilari adresinden okuyabilirsiniz.

Dolar yükselecek mi?

Altının ons fiyatı neden düşüyor? Ne zamana kadar düşer?

Tebernüş Kireçci'yi Twitter'den takip etmek için tıklayınız

Tebernüş Kireçci'nin yazılarını okumak ve yorum yapmak için tıklayın