Döviz kurlarındaki artış konut piyasasını nasıl etkiledi?
Konut satış verilerine bakıldığında döviz kurlarındaki artışın yanı sıra faiz artışının ekonomik aktivite üzerinde soğutucu yönde etkileri görüldü.
Hürriyet Gazetesi köşe yazarı Zeynel Balcı, bugünkü köşesinde ''Teşvik paketi destek veriyor'' konulu yazısını kaleme aldı...
Piyasalarda yoğun gündem ile birlikte dalgalı seyir görülürken olumlu havayı koruma çabası sürüyor. Gündem zorlaşmasına rağmen düşük faiz ve bol likiditenin desteğinde iyimserlik korunuyor. Salgın hastalığın ülke ekonomileri üzerindeki olumsuz yansımaları hükümet ve merkez bankaları desteğiyle azaltılmaya çalışılıyor. ABD’de bir süredir gündemde olan ve tutarı 1.8 trilyon dolar veya biraz üzerinde olması beklenen teşvik paketine ilişkin tartışmalar sürüyor. Tartışmaların odağında yine Trump var. Hastaneden taburcu olduktan sonra teşvik paketini seçim sonrasına erteledim demişti. Son olarak da “Teşvik paketi önerisini 1.8 trilyon doların üstüne çıkarabiliriz. Teşvik paketine seçimden önce ulaşma şansımız var” dedi. Bu açıklama piyasalardaki gerginliği azalttı ve borsalara yeniden alım getirdi. Salgın hastalıkta artan vaka sayıları ve kapanma tedbirlerinin gelmesi piyasalarda ikinci dalga ve yeniden kapanma olasılığını artırınca piyasalar gerilmişti.
MEVCUT DURUMU KORUNUYOR
Dünya çapında koronavirüs vakaları 39 milyon kişiye ulaşırken Avrupa’da vaka artışları yükselmeye devam ediyor. ABD’de ise günlük vaka sayısı 50 bin ile son bir ayın en yüksek noktasında. Gelişmeler sonrasında Almanya Federal Meclis Üyesi Maas’ın “Sınırları kapatma hatasını tekrarlamayacağız” derken ABD Başkanı Trump’ın “Artık herhangi bir karantina önlemine başvurmayacağız” yönündeki açıklamaları piyasalar açısından kayda değer. Zaten artan vaka sayılarına karşılık piyasaların çok olumsuz fiyatlama yapmamasının nedeni tam kapanma olasılığını düşük görmesi. Diğer yandan durdurulan bazı aşı çalışmaları nedeniyle umutlar 2021 mart nisan sonrasına ertelenmiş gibi görülüyor. Dış gündemin ve piyasaların diğer önemli konusu çalkantılı geçmesi beklenen 3 Kasım ABD başkanlık seçimi. Destek ve teşviklere bağlı olarak ekonomik aktivite ve piyasalar mevcut konumunu korumaya devam ediyor.
MERKEZ'İN FAİZ KARARI BEKLENİYOR
22 Ekim Perşembe günkü Merkez Bankası (TCMB) toplantısında piyasaların beklentisi yeni bir faiz artırımı gelebileceği yönünde. Daha çok 1-2 puanlık artış olasılığından söz ediliyor. Ama yine de TCMB’nin kararını görmek gerekecek. Kararlar bazen veya son aylarda çoğu zaman piyasa beklentileriyle uyuşmayabiliyor. Hatırlanırsa son toplantıda beklentilerin üzerinde faiz arttırımı gelmiş ve piyasalar normalleşme adımları olarak değerlendirip olumlu tepki vermişti. TL’ye cazibe kazandırıp döviz kurları üzerinde baskı yapabilmesi açısından bu yöndeki bir karara olumlu bakılabilir. Diğer yandan döviz kurlarındaki artışın yanı sıra faiz artışının ekonomik aktivite üzerinde soğutucu yönde etkileri muhtemeldir. Geçtiğimiz hafta açıklanan konut verilerinde bunun emareleri görüldü. Konut satışları düşerken ipotekli konut satışları da geriledi. Temmuzda 229 bin olan satışlar ağustosta 170 bine, eylülde 136 bin seviyesine geriledi. İpotekli satışlar ise ağustosta 76 bin iken eylülde 35 bine geriledi. Parasal genişleme veya ucuz ve bol para kısılınca bu sonucu olağan karşılamak gerekir. 3.4-3.5 trilyon TL tutarlarındaki bankalardaki toplam mevduat ve kredi büyümelerinin de ivme kaybı olasıdır.
BİR TEŞVİK PAKETİ DE TÜRKİYE'DEN
ABD teşvik paketinin dışında yerli teşvik paketi hazırlığı da gündeme geldi. En dikkat çekeni kurumlar vergisinde 5 puana kadar indirim, ihracat, istihdam ve turizm gibi alanlarında teşvikler getirirken dikkat çeken bir konu başlığı da Haziran 2021 tarihine kadar “vergi incelemesi olmaksızın varlık barışı” imkanı getirilmesi. Bu yeni kaynak sağlama açısından işlerlik kazanırsa çok önemli olabilir. Özellikle yerli sermaye çıkışlarının geri dönüşü ciddi katkı yapar. Ancak geçtiğimiz yıllarda birkaç defa denemesine rağmen bekleneni vermemişti. İçinde bulunduğumuz özel dönem nedeniyle bu düzenlemenin sonuç vermesi çok önemli olacak. Geçen hafta yazımızda yer verdiğimiz TCMB verilerine göre 2 Ekim haftasında gerçekleşen 610 milyon dolarlık sıcak para girişinin devamı gelmedi. 9 Ekim haftasında yaklaşık 440 milyon dolarlık yabancı çıkışı görüldü. Tahvil bonoda 349 milyon dolar, hisse senetlerinde 91 milyon dolarlık satış söz konusu. 2 Ekim haftasındaki girişler TCMB’nin faiz artırımının ardından başlayan normalleşme adımlarının olumlu yansımaları olarak görülmüştü. Piyasalar önemli görülen bu yöndeki gelişmeleri yakından izlemeye devam edecek. Bankalardaki döviz mevduatı ise bir önceki haftaya göre 400 milyon dolar artışla birlikte tekrar 218.2 milyar dolara yükseldi. Kur yüksek, faiz yüksek, çözülme olasılığı artıyor. Ama henüz bu yönde bir gerçekleşme görülmüş değil.
PANDEMİNİN VERİLERE YANSIMALARI SÜRÜYOR
Geçtiğimiz günlerde açıklanan “bütçe ve hazine nakit açıkları” eylül ayı itibariyle 140 milyar TL’ye ulaştı. Hal böyle olunca devletin borçlanma limiti artırıldı. 1 Ocak 2020 tarihinden geçerli olmak üzere net borç kullanım tutarı iki katı olarak uygulanacak. 2020 bütçesinde borçlanma limiti 140 milyar lira olarak belirlenmişti. Ekim itibariyle borçlanma tutarı 240 milyar TL’yi geçti. Salgın hastalıkla ilgili alınan tedbirler ülkelerin ekonomilerini olumsuz etkiledi. Teşvik ve yardım paketleri, vergi kayıpları gibi gelişmeler ülkelerin borçlanmalarını ve bütçe açıklarını artırırken merkez bankaları bilançolarını büyüttü. ABD tüm zamanların en büyük bütçe açıklarından birine ulaşırken 2020 mali yılının ilk 11 ayında 3.1 trilyon dolar olarak gerçekleşti. Geçen yıl 1 trilyon dolar seviyelerindeydi. Durum içeride ve dışarıda çok farklı değil. Çünkü bu dönem özel bir dönem.
BORSADA 1.205 SEVİYESİ ÖNEMLİ
Borsada çıkış hareketi sürmekle birlikte önemli direnç seviyelerine yaklaşmış bulunuyor. İlk direnç 1.205 seviyesinde. Bu seviyelerde kâr satışları görülebilir. Bu seviyenin üzerinde verilecek dirençler ise 1.238-1.245 seviyelerinde bulunuyor. Geri çekilmelerde ilk destek 1.185 seviyesinde. Bu seviyenin üzerinde çıkış hareketinin devamı beklenebilir. Aksi takdirde sonraki destek noktaları 1.166-1.150 seviyelerinde görülüyor. Çıkış hareketi gücünü koruyor. Ancak direnç seviyelerinde kâr satışları görülebilir.
DOLAR/TL'DE KÂR SATIŞLARINA DİKKAT
Dolar/TL kurunda çıkış trendi devam ediyor. Ancak direnç seviyelerine hareketlenmeler kâr satışlarıyla karşılaşıyor. Geri çekilmelerde ilk destekler 7.88 ve 7.83-7.75 seviyelerinde bulunurken ilk direnç 7.96 seviyesinde. Bu seviyenin üzerinde verilecek direnç seviyeleri ise 8.00-8.04 seviyelerinde görülüyor. Çıkışın devamı için 8.04 seviyesinin geçilmesi gerekecek. Çıkış hareketinin direnç seviyelerine satışla karşılaşma olasılığı yüksek.
