Elinde dolar olanlar dikkat! Dolar yıl sonunda kaç TL olacak?
Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş bugünkü yazısında dolar kurunu kaleme aldı. Peki yatırımcıların gözde yatırım araçları arasında yer alan dolar kuru yıl sonunda kaç TL olacak?
Ekonomim yazarı Alaattin Aktaş bugünkü yazısında yatırımcıların gözde yatırım araçları arasında yer alan dolar kurunu kaleme aldı. Peki dolar kuru yıl sonunda kaç TL olacak?
İşte Alaattin Aktaş'ın konu ile ilgili o yazısı...
Durun durun, hemen eleştiri oklarınızı çıkarmayın! “Hani dolar kuru tahmininden uzak duruyordun, sen de mi tahmin yapanlar kervanına katıldın” demeyin! Ben bu konuda bir tahmin yapmayacağım ki, Merkez Bankası’nın ne öngördüğünü irdelemeye çalışacağım.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası son zamanlarda hemen her açıklamasında ve değerlendirmesinde bu sene Türk parasının reel olarak değerleneceğini belirtiyor. Para Politikası Kurulu açıklamalarının hepsinde de bu vurgu var. Sadece PPK açıklamalarında değil ki, Başkan Fatih Karahan’ın çeşitli sunumlarında da söz konusu bu konuya dikkat çekiliyor.
TCMB'nin bu sene Türk parasının reel olarak değerlenmesini niye istediği çok açık. Türk parasının az değer kaybetmesiyle ithal enflasyon baskısının kırılması, böylelikle de enflasyonla mücadeleye sekte vuran önemli bir olumsuzluğun devre dışı bırakılması hedefleniyor.
Türk parasının reel şekilde değerlenmesinin Türkiye ekonomisi için iyi olup olmadığı apayrı bir konu. TL enflasyondan daha az arttığı zaman ihracatçı zorlanırmış, ithalat çok artarmış veya turizm sektörü zora girermiş, onlar başka bir tartışma konusu. Belli ki Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ya ortaya çıkabilecek bu olumsuzlukları umursamıyor ya da Türk parasının reel şekilde değer kazanmasının bu yönde öyle çok da olumsuzluk yaratmayacağını düşünüyor. Zaten bugünkü konumuz ne ortaya çıkabilecek bu tür sorunlar, ne de bunlara karşı neler yapılacağı. Dedim ya onlar apayrı bir konu...
Mevcut durum ne?
Gelin önce yılbaşından bu yana olan dönemde yaşanan gelişmelere bir bakalım...
Senenin ilk dört ayında TÜFE artışı yüzde 18.72 şeklinde oldu. Buna karşılık aynı dönemde dolar yüzde 11.20 değer kazandı.
Aylık bazda sadece Mart ayında dolar artışı TÜFE artışının üstünde gerçekleşti. Ocak, şubat ve Nisan ayında tersi oldu. Gidişatın gösterdiği Mayıs ayında da fiyat artışları kur artışından daha yüksek gerçekleşecek. Aslında kur artışı biraz da lafın gelişi sayılır, en azından Mayıs ayının ortasına kadar olan dönem için kurda bir artıştan söz etmek doğru değil, çünkü söz konusu bu dönemde dolar artmak bir yana çok az da olsa geriledi.
Bu arada dolar kuru olarak ay ortalamasını kullandığımı belirteyim. Elbette ay sonu kuru da kullanılabilir fakat TÜFE değişimi ay ortalamasını gösterdiği için kurda da aynı yöntemi izlemek gerekiyor.
Mayıs ayında en iyi olasılıkla yüzde 3’lük bir fiyat artışı yaşansa beş aylık artış yüzde 22’yi aşacak. Buna karşılık kur artışı, Mayıs ayının ilk yarısındaki eğilimde büyük değişiklik olmazsa, ki olması pek beklenmiyor, yüzde 11’de kalacak.
Fiyatların yüzde 22 artış gösterdiği bir dönemde kurda yüzde 11 artış!
Enflasyon tahminine göre gidişat
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın bu yılki enflasyon tahmini yüzde 38. Merkez Bankası bu seneki enflasyon için üst sınır olarak da yüzde 42’ye işaret ediyor.
Geçen sene aralık ayı ortalamasındaki dolar kuru 29 Tl şeklinde idi. Bu kuru yüzde 38 artırdığımızda ulaşacağımız tutar 40 TL.
Fakat TCMB ne diyor:
“Bu sene Türk parası reel şekilde değerlenecek.”
İlk dört ayda, hatta gidişata göre beş ayda bu gerçekleşti. Senenin kalan döneminde durum değişir, değişmez; o ayrı. Fakat en azından Merkez Bankası’nın hedefi bu; TL'nin reel olarak değerlenmesi.
Şu durumda 2024 yılının sonu için yüzde 38’lik enflasyon tahmini paralelinde bir kur artışı beklemek hiç de gerçekçi değil. Merkez Bankası ne yapıp edip kur artışını enflasyondan daha düşük tutmak isteyecek, buna da gayret edecek.
TCMB'nin 2024 enflasyonunu yüzde 38’de tutamayacağı, gerçekleşmenin daha yüksek olacağı, kurla ilgili varsayımı da buna göre yapmak gerektiği belirtilebilir. Bu görüş doğrudur da. Merkez Bankası her ne kadar 2024 yılı için yüzde 38’lik bir tahmin yapıyorsa da gerçekleşmenin yüzde 40’tan az olmayacağı, hatta yüzde 45 dolayında bir oranın çok daha makul sayılması gerektiği görüşü de yaygın. Öyle görünüyor ki TCMB'nin üst sınır olarak koyduğu yüzde 42’ye başta Merkez Bankası olmak üzere herkes dünden razı.
Enflasyon yüzde 42 düzeylerinde gerçekleşirse bu orana paralel bir kur artışında dolar aralık ayında 41 TL dolayında olacaktır.
Ama kur enflasyonla paralel artmıyor ki!
Biraz önce de aktardım. İşte ilk dört ay, beş ay! Enflasyonun yarısı kadar bir kur artışı var.
Bu nedenle de 2024 enflasyonu yüzde 38 de olsa, 42 de veya daha yüksek bir gerçekleşme de yaşansa öyle anlaşılıyor ki söz konusu bu oran bayağı bir iskonto edilerek kur artışı öngörülmelidir.
Doların, yüzde 38 ve 42’lik enflasyonlara paralel bir artış gösterdiğinde nereye varacağını belirttim fakat bunun olmaması için elden gelenin yapılacağını da vurguladım. Bu nedenle herkes alsın eline hesap makinesini şöyle bir varsayımda bulunarak hesabını yapsın:
“İlk dört beş ayda ne oldu, kur enflasyonun yarısı kadar artış gösterdi; böyle giderse ve enflasyon şu olursa, kur ne olur?”
Yabancının DİBS alımında rekor; 2.8 milyar dolar
Yurt dışı yerleşikler veya kısaca yabancılar 3-10 Mayıs 2024 haftasında 2.8 milyar dolarlık rekor bir DİBS alımı gerçekleştirdi.
Böylelikle yabancıların yedi haftadır kesintisiz süren alımlarının tutarı 4.5 milyar doları buldu.
Yabancı yatırımcılar geçen hafta 84.7 milyon dolarlık da hisse senedi aldı. Yabancılar önceki hafta da 311 milyon dolarlık hisse senedi alımı gerçekleştirmişti.
Özellikle iç borçlanma senedindeki giriş de dikkat çekici. Bu giriş devam ettiği sürece eli daha da güçlenecek olan TCMB daha çok rezerv biriktirme olanağı elde edecek demektir.
Kur artışına ilişkin tahmin yapanların da yabancı girişindeki bu artış eğilimini dikkate almalarında fayda olduğu açık.
KKM’den çıkışlar da hızlandı
Kur korumalı mevduatta doğrudan Türk Lirası ile açılan hesap pek kalmadı, onlar bitti sayılır. Artık Kur korumalı mevduatın neredeyse tümü döviz dönüşümlü hesaplardan oluşuyor. Döviz dönüşümlülerin payının yüzde 90-95’ler düzeyinde bulunduğu Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan tarafından da belirtilmişti.
TL mevduat faizinin artması ve dövizin yatay seyretmesi döviz dönüşümlü Kur korumalı mevduattaki çözülmeyi hızlandırdı. Son iki haftada Kur korumalı mevduattaki çözülme 62 milyar lirayı buldu. Bu da yaklaşık olarak 2 milyar dolar demek.
KKM, 3 Mayıs tarihinde biten haftada 25 milyar, 10 Mayıs tarihinde biten haftada ise 37 milyar lira azaldı.
Bankaların Kur korumalı mevduattan TL mevduata dönen müşterilerine daha yüksek faiz vermesi, Kur korumalı mevduatta en fazla yüzde 40 faiz elde eden tasarruf sahibini sistemden çıkmaya da teşvik ediyor.
Demek ki neymiş; doğru faiz dövizi yenermiş!
Benzin ve motorinde yeni zam var mı? Sürücüler şimdi bu rakamlara bakın! Akaryakıtta Mayıs şoku!
Mevduat faizleri düşüyor! En iyi oranı veren banka bile yüzde 55 faiz veriyor!