Emekli aylığını yükseltmek isteyenler dikkat! İşte maaşınızı 20 bin liranın üzerine çıkarmanın yolları!
Emekli aylığı, çalışma süresi, prime esas kazanç, yıl içindeki zamlar, enflasyonla birlikte dilekçe tarihine göre artırılabiliyor. İşte pek çok kişi tarafından merak edilen o detaylar...
Emekli aylığı, çalışma süresi, prime esas kazanç, yıl içindeki zamlar, enflasyonla birlikte dilekçe tarihine göre artırılabiliyor. Emekli aylığı, çalışanın ortalama aylık kazancıyla aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunmuş olan tutar olup bunda prime esas kazanç da oldukça önemli bir rol oynuyor. Aylık bağlama oranı da sigortalının malullük, yaşlılık, ölüm sigortalarında toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için yüzde 2 şeklinde uygulanıyor.
Geçmişi asgari ücretten gelen bir vatandaş sonraki senelerde eğer tavan kazançtan prim yatırırsa ileride alacağı emekli aylığını 20 bin TL'nin üzerine çıkarabilir.
Prime esas kazancı Sosyal Güvenlik Kurumu'na yüksek bildirenin maaşı da artıyor. Ayrıca işçi, memur, esnaf statüsünden emekli olup destek primi ödeyip çalışmayı sürdürenlerin aylıklarını artırması için çeşitli formüller bulunuyor.
Sabah'tan Hazal Ateş imzalı habere göre, geçmişi asgari ücretten gelen bir kişi sonraki seneler tavan kazançtan prim yatırırsa ileride alacağı emekli maaşını 20 bin TL'nin üzerinde de artırabilir. Konu ile ilgili olarak verilen bilgilere göre farklı sosyal güvenlik statülerinde çalışanların son 3.5 senede SSK'dan emekli olması durumunda kazancı da yükselir.
Bu sene için SSK'lı çalışan için asgari prim tutarı 7 bin 500 Türk Lirası olup, azami prim tutarı da 56 bin 257 Türk Lirası. İster SSK'lı olsun ister Bağ-Kur'lu primini tavandan SGK'ya kazan bildirenlerin her ay için ileride alacakları tutar da artıyor.
Verilen bilgilere göre emekli olduktan sonra aylığını kestirip çalışmayı sürdürenler de aylığını yükseltebilir. Yeni aylığın eskisinden daha yüksek olması için uzun bir süre ve yüksek prim ödenmesi gerekli.
Emekli aylığını artırma, kök aylık hesabı ve yeni zamda merak edilen soruların yanıtları şu şekilde:
1-Prim gün sayısının çok fazla olması emekli maaşını artırır mı?
Uzun seneler boyunca çalışmak, prim gün sayısının çok fazla olması yüksek maaş almak için yeterli bulunmuyor. Asgari ücret veya biraz üzerinde maaş alan vatandaşlar istedikleri kadar uzun zaman çalışsın aylığı çok yüksek olmaz. Burada önemli olan şey prime esas kazancı yüksek gösterilmesi. İki işte birden çalışmış olanların mutlaka 2. iş için de prim yatırması gerekli. Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirilen matrah artınca emekli aylığı da yükseliyor.
2-Bağ-Kur'lu olarak 16 sene çalıştım, son 6.5 senedir de SSK'lı olarak çalışıyorum. Hangi statüden emekli olabilirim?
Emekli aylığı hesaplamalarında, sigortalıların emeklilik tarihinden geriye doğru prim ya da kesenek ödenerek geçen 7 senelik fiili hizmet süresi esas alınıyor. Söz konusu bu kural yalnızca SSK'lıları değil bütün çalışanları da ilgilendiriyor. Son 7 senelik fiili hizmet süresinin yarısından bir gün fazlası olan 1.261 prim ödeme günü hangi statüde geçtiyse o şartlarda emekli olunuyor.
Eğer söz konusu bu süre eşit ise en son tabi olunan statüye göre aylık bağlanıyor. Örnek vermek gerekirse, sigortalının hem Bağ-Kur hem de SSK ödemesi varsa bu 7 senelik dönemde en fazla primin yatırılmış olduğu sigorta kolundan aylık bağlanıyor. Primler eşitse de son sigortalılığı hangi statüdense oradan emekli aylığı bağlanıyor.
3-Emekli aylığımın artması için aktif çalışırken nelere dikkat edilmesi gerekiyor?
Prim, ikramiye gibi ek ödemelerin prime esas kazanca eklenerek gösterilmesinde fayda var. Birden çok yerde sigortalı çalışıyorsanız primleri mutlaka yatırın. Prime esas kazancınız nedeniyle aylığınız da artar. Emeklilik öncesi 3.5 sene çok önemli. Eğer imkanınız varsa son 3.5 senelik primlerinizi SSK'lı olarak tavandan yatırarak (Bugün itibariyle 56 bin 27 Türk Lirası) aylık yükseltilebilir. Ayrıca borçlanmaların sosyal güvenlik tavanı üzerinden yapılması da emekli maaşlarını artırır.
4-Emekli aylığı hesabı nasıl yapılır?
Ülkemizde sosyal güvelik sistemi sık sık değiştiği için emekli maaşı hesaplamalarında da farklı uygulamalar mevcut. Bugün emekli maaş hesaplamaları yapılırken üç ayrı dönem dikkate alınıyor. (9 Eylül 1999 öncesi çalışılan dönem/9 Eylül 1999-1 Ekim 2008 arası çalışılan dönem/1 Ekim 2008 sonrası dönem.) Emekli ve memur maaş, aylık zammı Ocak-Temmuz aylarında 6 aylık enflasyon farkı oranlarına göre belirleniyor.
Ocak'ta Aralık ayı enflasyon rakamlarının açıklanmasıyla beraber Haziran'a göre 6 ayda yaşanan enflasyon artışlarına göre hesap yapılıyor; Enflasyon farkı=maaş/ücretlerdeki artış oranı-enflasyon oranı sonucunda (-) negatif, enflasyon farkı=enflasyon oranı-maaş/ücretlerdeki artış sonucunda (+) çıkması pozitif sayı olması durumunda maaş, ücretlere "enflasyon farkı" şeklinde ilave yapılıyor.
5-En düşük emekli aylığı alanların ek zam farkı kaç TL olacak?
En düşük emekli maaşı alanların kök aylıkları Ocak'ta yüzde 37.57 zamma göre yatırılmıştı. Kök aylığı 7 bin 500 TL'nin altında kalanlara bu tutarda ödeme verildi. Kök aylığı 7 bin 500 TL'yi geçenlerin aylığı yüzde 49.25 oranındaki zamma göre hesaplanacak. Buna göre 10 bin TL'nin altında kalanlar bu tutara tamamlanmış olacak. Örnek vermek gerekirse, Ocak'ta 8 bin 500 Türk Lirası aylık alan bir emekliye 1500 Türk Lirası ek ödeme yapılacak.
6-Dul ve yetim maaşı alanlar en kadar zam farkı alacak?
SSK, Bağ-Kur'dan maaş alan dul ve yetimlerin ödemeleri için de yüzde 37.57 zam üzerinden yapıldı. 7 bin 500 TL taban aylık düzenlemesi kapsamında ölüm aylığı oranı yüzde 75 olana en az 5 bin 625 TL, yüzde 50 olana 3 bin 750 TL, yüzde 25 olana da en az 1875 TL ödeniyor. En düşük emekli aylığının 10 bin TL olmasıyla beraber ölüm aylığı oranı yüzde 75 olan 7 bin 500 TL, yüzde 50 olan 5 bin TL, yüzde 25 olan da 2 bin 500 TL alacak. Söz konusu bu durumda 7 bin 500 TL alacak olanın hesabına 1.875 TL fark yatacak.
7-SSK'lı olarak çalışanlar isteğe bağlı sigortayla prim tutarlarını artırabilir mi?
İsteğe bağlı sigorta, vatandaşların isteğe bağlı şekilde prim ödeyerek uzun vadeli sigorta kollarına ve genel sağlık sigortasına tabi olmalarını sağlayan bir sigorta uygulaması. SSK'lı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak veya tam gün çalışmama koşulu da bulunuyor. Bu nedenle 4A (SSK) kapsamında çalışanların ayrıca isteğe bağlı sigorta yaptırarak primini, emekli aylığını artırma imkanı da bulunmuyor.
8-Prim günü dolduktan sonra çalışmayı sürdürenlerin emekli aylıkları düşer mi?
Prim gününü doldurduktan sonra çalışmayı sürdüren vatandaşların emekli aylığı düşmez. Emekli aylığının çalıştıkça düşmesi her çalışanın özel durumuna göre farklılık gösteriyor. Daha önceki dönemlerde kuruma bildirilen prime esas kazançlar yüksek, prim süresini doldurduktan sonraki dönemlerde bildirilenler düşükse örneğin asgari ücretten yatıyorsa emekli maaşları düşer. Fakat primler 2002 yılından bu yana zaten asgari ücret ya da ona yakın seviyelerde yatıyorsa prim günü dolduktan sonra da asgari ücret üzerinden prim yatırmanız emekli maaşını daha fazla düşürmüyor.
9-Destek primi ödemenin emekli maaşlarına bir etkisi var mı?
Sosyal güvenlik destek priminin emekli maaşlarına bir katkısı yok fakat emekli bir işçi için bazı avantajlar sağlıyor. Destek primi ödeyerek çalışan emekliler bir iş kazası, meslek hastalığı geçirdikleri zaman bir anlamda 2. aylık bağlatabiliyor. İş kazası, meslek hastalığı sebebiyle yüzde 10'dan fazla işgücü kaybı olan emekli işçiye iş göremezlik geliri bağlanıyor. Meslekte kazanma gücü kaybı ne kadar yüksekse iş göremezlik geliri de ona göre artış gösteriyor.
10- 1 Ekim 2008 tarihinden sonra işe girenler için süreç nasıl işler?
Bu tarihten sonra sigortalı olan vatandaşlar emekli olduklarında destek primi ödeyip çalışma imkânı elde edemez. Bu kişilerin aylıklarını kestirerek çalışması gerekir. Bu kapsamda olanların emekli maaşı alarak çalışma hakkı bulunmuyor.
TOKİ Tuzla mağdurlarından eylem!
Aylık 2 bin 750 TL'den fazla kira geliri olan ev sahipleri dikkat! Yasal işlem yapılacak!