Emlak krizden nasıl etkilenir?

Demir, çimento, cam gibi bağlı sektörleri harekete geçirdi.
İnşaat son beş yıldır tam anlamıyla ekonomik büyümenin lokomotifi oldu. Gayrimenkul 2005'te altın çağını yaşadı, yüzde 19.7'yle büyüme rekoru kırdı. Satılan konut sayısı 1 milyon 362 bin, yapı ruhsatı alan konut sayısı 511 bin oldu. Yapı ruhsatı alan daire sayısı önceki yıla göre yüzde 55 arttı.

2007'de yavaşladı
Son veriler ciddi bir yavaşlama içine girdiğini gösteriyor.
İnşaat, yavaşlama sinyali veriyor. 2007 ilk çeyrekte yüzde 16.5, 2'nci çeyrekte yüzde 15.7; 3'üncü çeyrekte yüzde 5.4 büyüdü. Yıllık büyüme yüzde 5.0'te kaldı. Emlak satışı, 2006'ya göre ancak yüzde 0.46 arttı.
İkinci el konut piyasasında sadece gerçek satıcıların kalmasına karşın çok fazla satılık konut var. Yeni yapılan konutlarda da fiyatlar yüksek seviyede takılıp kaldı. Müteahhitler ödemelerini yapmak için paraya sıkışsalar bile ilan ettikleri liste fiyatlarının altına inemiyor. Bu nedenle yeni konut arzında da çok büyük stok oluştu.
İkinci el konutlarda gerçek satıcılar fiyatları düşürdü. Müteahhitler, yeni yapılan sitelerde talebi tetiklemek için fiyat kıramıyor. Üstelik malzeme fiyatlarına önemli miktarda zam gelmiş olmasına karşın, zam da yapmamıyor.
Tam anlamıyla alıcı piyasası oluştu. Ancak ev fiyatları ve konut kredisi faizleri hala yüksek seviyede olduğu için alıcılar alıma geçmekte nazlanıyor.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Bekir Cumurcu'ya göre gayrimenkul sektöründe yeni bir canlanma en erken 2010'da olabilir.
Gayrimenkulde yabancıya konut satışında da bir yavaşlama bekleniyor. Cumurcu, "Sadece yabancı yatırımlarda azalma değil, yerli yatırımlarda da düşüş bekliyoruz.
Gayrimenkul, krizlere en erken giren ve krizlerden en geç çıkan sektördür. Derhal reaksiyon verir ve durgunluklar bittiğinde de güven oluşması zaman alır" diyor.
Krea Group CEO'su Hakan Kodal da Türkiye'de düşük gelirlinin `kira öder gibi ev alması'nin şimdilik `hayal olduğunu' belirtiyor. Kodal'ın tahminine göre konut sektörü için 2008 zor bir yıl oldu. 2009 yılı da kolay olmayacak. Kredi piyasaları çok daraldı. Fonlama maliyetlerinin arttı. Bekle-gör tutumu öne çıkacak.

Türkiye'de mortgage kaynaklı bir kriz olasılığı çok zayıf

Türkiye'de Mortgage kredi kullanıcı sayısı 70 milyonluk nüfus içinde 500 bin civarında. Pazarının büyüklüğü 30 milyar dolar. Kredi dönüşünde sorun olabilir ama bunlar hiçbir bankayı zora sokacak ölçekte değil.
Bankaların gayrimenkul sektörüne ayırdıkları kaynaklar sınırlı düzeyde.
Tek risk mevcutlar kredi teminatı durumundaki konutların fiyatlarındaki aşınma.
(Türkiye'deki konut kredilerinin önemli bir kısmında toplam satın alma değerinin yüzde 70-75'i kredilendirildi. Ancak konutun tamamı temİnat alındı. Böylece yüzde 25 - 30 oranında bir ihtiyat marjı oluştu.
Ancak konut fiyatlarındaki düşüş, bu marjı tüketir, daha da aşağı inerse, krediler açısından bir teminat aşınması olacak. Şimdilik bu noktaya gelindiğini söylemek zor.)

Alışveriş merkezleri krizi kapıda
Ancak alışveriş merkezleri için ciddi bir riske işaret ediliyor. Piyasa yeklileri, bazı AVM sahiplerinin, merkezleri hastaneye, otele dönüştürme arayışı içinde olduğunu belirtti. Bittiği halde açılışı yapılamayan AVM'ler var. Yüksek kiralar yüzünden zarar eden perakendeci direnebildiği kadar direndikten sonra AVM'leri terkediyor. Bazı merkezlerde çok sık dükkan değişikliği oluyor.
Erns and Young analizi bu konudaki sıkıntıya dikkat çekmişti. Hakan Kodal da perakendedeki hızlı büyüme, tüketimin düşüşü ve konsept hatalarının AVM adedinden daha kritik sorunlar ortaya çıkardığına dikkat çekiyor.

"Hazır betonda 2008'i ararız"
Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Paksoy, yaptığı açıklamada hazır beton sektörü olarak, 2008'de düşüşlerin olacağı sinyalini 2007'de almaya başladıklarını söyledi. Sektörde bu yıl bölgesel olarak yüzde 50'lere varan düşüşler olduğunu kaydeden Paksoy, Türkiye genelinde şu an için net bir şey söyleyebilmenin mümkün olmadığını ancak tahminen yüzde 15-20 düşüş olduğunun söylenebileceğini ifade etti.
Türkiye'de inşaat stokunun birikmeye başladığına işaret eden Paksoy, "Tabii ki böyle bir genel tablo, böyle bir Türkiye tablosu, bu moraliteyle beraber iyiye gitmesini beklemek 2009 için pek mümkün değil. 2009'da, 2008'i ararız gibi geliyor" dedi.

Milliyet

Not: www.emlakkulisi.com editörleri olarak yılın ilk 9 ayındaki verilere baktığımızda, konut piyasasında kriz olmadığını görüyoruz.

Türkiye'de konut satışlarına ilişkin tek verileri Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı açıklıyor. Emlak Konut GYO'nun verilerine göre yılın ilk 8 ayında 3 bin 155 konut satıldı. 759 milyon YTL ciro yapıldı.

İstanbul'da özel sektörün yaptığı projeler de ise satışlar hedeflerin üzerinde. Dumankaya Vizyon, Dumankaya Minimal, Konsept, Teknik Yapı'nın Uprise ve Uplife, Sinpaş GYO'nun Bosphorus ve Avrupa Konutları TEM projelerinde gerçekleştirilen satış  1 milyar YTL'den fazla...

Konuyla ilgili sitemizin editörü Tebernüş kireçci'nin "Hangi konutlar satılıyor? Hangileri satılmıyor?" başlıklı yazısını okumanızı tavsiye ederiz. Yazıdaki tespitler geçerliliğini aynen koruyor.

http://www.emlakkulisi.com/150_Hangi-konutlar-satiliyor--Hangileri-satilmiyor-_m.asp