Erdal Sağlam: Ya ev kredisiyle otomobil alınırsa!

Hâlâ olduğunu sanmıyorum ama; özellikle kamu bankalarından ucuza işletme kredisi alan işadamlarının, yoğun biçimde lüks araba aldıkları dönemler oldu. O dönem faizlerin yüksek ama kamu bankalarını batıran sübvansiyonlu kredilerin olduğu dönemlerdi, işletme kredisi alıp yüksek faiz için mevduata yatıran da vardı, otomobil alan da… Şimdi de sübvansiyonlu krediler var ama marjlar bunun yapılmasını sağlayacak kadar yüksek değil. O nedenle artık yoktur. 

Ancak şu yöntemin hala uygulandığını biliyorum; bazı kişiler yüksek miktarlarda paraya ihtiyaçları olduğunda, ellerindeki konutu bir yakınına satmış gibi gösterip, faizi ucuz, vadesi uzun konut kredileri kullanabiliyorlar. Konut kredilerini işletme kredisi olarak kullanan da var, tüketime harcayan da… Yani piyasada farklı faizler varsa, kullanıcılar bir yöntemini bulup ucuz olan krediye yönelirler. Başbakan Erdoğan’ın da sık sık tekrarladığı “Su akar yolunu bulur” sözü var ya, işte burada da geçerli… 

Bu örneklerin aklıma gelmesinin nedeni; Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın açıkladığı, bir kısmı uygulamaya sokulan, yüksek kredi artışını frenlemek için alınan tedbirler. Bankalara bu kredilerin yükünü arttıracak, vadelerini kısaltarak cazibesini azaltacak, kredi kartı kullanımından tüketiciyi caydıracak yeni yükler ve önlemler getiriliyor. Özetle; kredi kartları ve tüketici kredilerinin faiz oranları yükselecek, vadeleri kısalacak, bu yolla da kredi artış hızı frenlenecek. Ancak bu yapılırken, konut kredileri bu sınırlamalardan muaf tutuluyor. 

Nedeni ise belli; hükümet ekonomideki canlılığı pervasız biçimde artan konut yapımlarıyla, altyapı aynı kalmak kaydıyla sürekli yükselen plazalarla, her semte birkaç tane düşen AVM’lerle ölçüyor. Çok sayıda sektörden girdi kullanan inşaat sektörü, büyük ulaştırma projeleriyle birlikte, hükümetin büyüme anlayışının en önemli göstergesi. 

Toplu Konut İdaresi, hesaplarının denetimi kamuoyundan gizlenerek, ikinci bir bütçe halini aldı; bilinmeyen biçimde sürekli rant yaratıp, birilerine dağıtıyor. 

İşte hükümet için bu kadar hayati öneme sahip olan konut kredileri, yaklaşan seçimlerin de etkisiyle, kredileri sınırlayacak tedbirlerden muaf tutuluyor. Üstüne üstlük kredileri gerçekten sınırlamanın en önemli aracı olan faiz oranları ile oynanmadan bu yapılmaya çalışılıyor. Ülkede enflasyon yükseliyorsa, cari açık iyice büyüyorsa, iç tasarruf oranlarımız küçük Afrika ülkelerinin bile altına inmişse, yapılacak olanlar bellidir. Harcamaları kısar, iç talebi azaltır, bunun için de faizlerle oynayarak insanları harcamaktan alıkoyarsınız. Siz bunları yapmak yerine sadece bazı kredilerin maliyetini yükseltip, vadesini uzatarak, iç talebi kırmak istiyorsunuz. “Su akar yolunu bulur” sözü doğruysa, genel faiz yükselmeden, kullanmak isteyen bir yolunu bulup ucuz krediyi kullanacaktır.

Bankacılar kârları düşünüp yol bulur 

Ali Babacan, “Finans kesimi otoritelerden daha zeki, hep bir yolunu buluyorlar” diyor ya, işte bankacılar da azalacak kârlarını düşünerek, bunun yolunu da bulurlar. Bu arada bankacılar, bu yeni önlemlerin dar gelirli vatandaşların bir bölümünü rahatsız edeceği gibi, özellikle KOBİ’leri vuracağını söylüyor. Kredi kartı kullanamayacak olanların başka yollar bulmasına, otomobil almak, işletmeyi döndürmek için konut kredisi alanların çoğalmasına şaşırmayalım. Hükümet, aldığı kararlar ve gösterdiği sekter tutum ile hem ekonomik hem de siyasi olarak zorlukları arttırıyor. Umarım artık sağduyu hâkim olur, herkes kini, öç almayı bırakır, bayramın ağız tadıyla kutlanabileceği günleri görürüz.

Hürriyet/Erdal Sağlam