Ev fiyatları düşecek mi?
Bursa Haber Gazetesi köşe yazarı olan Özgür Cihan Berk bugünkü yazısında konut fiyatlarını değerlendirdi. Berk, kampanyalarını işe yaradığını belirtti.
Kampanyalar işe yaramış gibi görünüyor, konut piyasası durgunluktaki 3. ayını da geride bıraktıktan sonra, satışları canlandırmak için karlarından feragat etmişti.
Geçici ve kısmi de olsa bu durum işe yaramış gibi duruyor. Ancak yazın hareketli atmosferi alünda gelişen bu durum çok da iç açıcı görünmüyor. Çok zorlama kampanyalarla düşen konut fiyatlarına erişim halen güç, üstelik deli gibi konut projesi geliştirilmeye devam ediyor. Bunun sonucu olarak da geçtiğimiz yıl 700 bin civarında olan sıfır konut stokunun 1 milyona doğru yaklaşması şaşırtıcı olmayacaktır.
Konut piyasasının etkilendiği bir gerçek olan "tüketici güveni" ya da "reel kesim güven endeksi" gibi barometreler olumsuz seyretmeye devam ediyor.
Örneğin pazartesi günü gelen güven endeksi verisinde bir ayda ekonomik güven tam yüzde 24 değer kaybetmiş.
Bunun anlamı şudur: Tüketici ekonomiye güvenmiyor, Reel kesim ekonomiye güvenmiyor.
İş insanları yeni bir kriz beklentisi taşıyor. Bu şartlar altında gel de yatırım yap...
Yatırım deyince ülkemizde önceliği ev, arsa vs. gibi taşınmazlar almaktadır. Bu kapsamda değerlendirildiğinde konut piyasasının daralması kaçınılmazdır.
Var olan terör algısı henüz ve maalesef bitmiş değildir. Bu yüzden yabancılara yapılan konut satışları da dibe vurmaktadır.
Baz etkisi olarak değerlendirildiğinde bir yıl öncesinde 2. el konutta askıda 1 milyon 200 bin ilan vardı.
Şimdi ise bu rakam bir milyonun altında. Yani anlayacağınız, evini alan almış, satan satmış. Piyasadaki durgunluk bir miktar da bundan geliyor.
Zamanla fiyatların biraz daha düşmesiyle ilan sayısı daha da azalabilir. Tok satıcılar denilen kesim yıllardır zaten satılmayan konutlarını fiyatlar düştükçe ilandan alacaklardır.
Geride kalan ise gayrimenkulünü gerçekten satmak isteyen kişiler oluşturacak. Gerçekten de baktığımızda, yıllardır satılmayan, ama satılmadıkça fiyatının düşürülmesi gerekirken aşırı artırılan bir çok gayrimenkulle dolu ortalık.
Balonun ilk işareti zaten bu. Ancak bu pilav daha fazla su kaldırmayacak. İşin şaka alır yanı yok. Bundan sonra konut finansmanının daha da ucuzlaması için bankalar topluca çağrıya uyacaklar ve konut faizlerini indirmek durumunda kalacaklar. Açıkçası beklentim. tıpkı EKGYO'nun yaptığı gibi faizleri yüzde 0,70 mertebesine genel olarak indirilmesi yönünde.
Şimdi piyasada böyle bir beklenti oluşmuşken bu fiyatlara ve bu faizle evler biraz zor satılacak...
Senaryonun en kötüsü ise, ABD'nin sert olarak faizlerini artırması ve tüm dünyada kaos boyutuna gelecek bir dolar krizi çıkması...
Ancak iyi haber. ABD'nin buna yeltenecek olmamasıdır. Çünkü ABD de dahil tüm devletler yeni bir küresel kriz istemiyorlar.
Özgür Cihan BERK/Bursa Haber
