Ev sahibi olmak isteyenler dikkat: Konutta balon sönüyor mu? Fiyatlar düşecek mi?

Geçtiğimiz günlerde turizm amaçlı olarak, Rusya -Ukrayna savaşı nedeniyle, deprem sonrasında, Antalya’da konut ve işyeri talebinnin arttığı gündeme gelmişti. Fakat yüksek kira ve satış fiyatları dolayısıyla Ukraynalılar geri döndü. Balon talebi düşürdü ve konut fiyatlarında da gerileme başladı. 

Ekonomist ve Gazeteci Esfender Korkmaz, konut piyasası ile ilgili bir yazı kaleme aldı. Esfender Korkmaz, Türkiye genelinde satılık ve kiralık konut fiyatlarının balon yaptığına dikkat çekti. 

KONUT FİYATLARINDA NE KADAR BALON VAR? 

Konut fiyatları yükselince, ev sahiplerinin sermayesi için alternatif getiri hesabı yaptığının ve doğal olarak kiraların da arttığının altını çizden Esfender Korkmaz, "Kabaca 1 milyona aldığı bir konuta bin lira kira alan bir mülk sahibi, konutunun piyasa fiyatı 10 milyona yükselince, on milyonun liranın alternatif gelirini hesaplıyor ve kirayı da ona göre yükseltmek istiyor. Söz gelimi önceden bin TL'ye verdiği konut için bu defa 10 bin TL kira talep ediyor" dedi ve sorunun konut sahibinden değil balon olmasından kaynaklandığını söyledi. 

Merkez bankası verilerine göre, 2017 yılında değeri 100 bin lira olan bir konutun fiyatı aradan geçen 6 seneden sonra; 2023 yılında, 1 milyon 92 bin TL'ye yükseldi, yani 11 kata yakın artış oldu. 

Korkmaz, "Aynı seneler içinde TÜFE 100’den 567,9’a yükselmiş. Yani altı kattan daha az yükselmiş. Bu fark konut fiyatlarında ne kadar balon olduğunu gösteriyor" diye konuştu. 

Korkmaz, "2017'de mevduata 100 bin TL yatıranın  parasının reel değeri =satın alma gücü 45,78 TL'ye düşmüş" dedi ve aynı parayı konuta yatıranın parasının 11 kat değerlendiğini, 1 milyon 92 bin TL olduğunu belirtti. 

KONUTTA NEDEN BALON OLDU?

Aslında yüksek enflasyon olduğunda, Dolar -TL gibi finansal sermaye reel getirisnin konut ile karşılaştırılmasının doğru olmadığını dile getiren Esfender Korkmazn, "Çünkü söz gelimi on yıl sonra eğer faizini her yıl çekerse, 1 milyon sermayenin reel satın alma gücü düşer. Ama aynı bir milyon liraya aldığı konutun değeri on yıl sonra reel olarak düşmez veya bazen de artar" açıklamasında bulundu. 

Esfender Korkmaz, konut fiyatlarının balon yapmasının nedenlerini şu şekilde açıkladı:

1  TOKİ  üstünden lüks konut yaptırıp, rant sağlanması. Bazen sosyal konut inşa ediyor fakat gerçekte bu konutları da normal kar alarak ve yıllar sonra ancak teslim ediyor.

2. Hükümet kendisi sosyal konut yapmadı, konut kiralarını da yüzde 25 ile sınırlayınca, konut arzı azaldı. Yeni kiralar daha çok yükseldi ve ev sahibi ile kiracı anlaşmazlıkları gündeme geldi. 

3. Eksi reel faiz TL’den kaçış, konuta olan talebin artmasına neden oldu. 

4. 2023 seçimleri öncesinde Türkiye’de kayıt dışı ekonomi arttı. Gayrimenkul ve konut kara para aklama aracı haline geldi.

5. Yabancıya ucuz vatandaşlık verilmesi sebebiyle Arap ülkelerinden ve Ortadoğu’dan gelenler, konut talebinin artmasına neden oldu.

6. Pandemi ve deprem, müstakil ev ve konut talebinin katlanmasını sağladı. 

7. Rusya ve Ukrayna savaşı sebebiyle savaştan kaçanlar konut fiyatı ve kiraları artırdı.

8. Pahalılık nedeniyle Türk vatandaşı sokakta kalıyor ya da köyüne geri dönüyor, ancak sekiz – on milyon Suriyeli ve Afganlıya devlet para veriyor ve bunlar kirada yaşıyor. 

KONUT FİYATLARI DÜŞER Mİ?

Konut fiyatları balon yapınca yıllık konut satışlarında yaşanan gerileme şu şekilde oldu: 

2021; 1 491 856 adet olan konut satışı;
2022; 1 485 622 adete;
2023; 1 225 926 Adete düştü. 

Esfender Korkmaz, söz konusu yazısını "Bundan sonra konut ve gayrimenkul fiyat artışları enflasyonun altında kalır" diyerek tamamladı.

1954'te Baruthane sahasına 50 bin kişilik şehir planı! Bakırköy'den Yeşilköy'e kadar...

Dünyanın en yüksek maaşlı çalışanı belli oldu!