Evinde misafiri olanlara 'Misafir Vergisi' şoku! Kira almış gibi kira vergisi ödenecek: Aman beyan dönemini kaçırmayın!

Geçtiğimiz günlerde 'Kaynana Vergisi' gündeme gelmişti. Şimdi de 'Misafir Vergisi' gündeme bomba gibi düştü. “Kaynana Vergisi”, sahibi oldukları evde kira almadan kaynanalarını yaşatan gelin ve damatların emsal kira bedeli üzerinden ödeyecekleri gelir vergisine ilişkindi. 

Ekonomimcom köşe yazarı Abdullah Tolu, bugünkü köşesinde misafir vergisini kaleme aldı. Tolu, misafir vergisinin akrabaları dışında mal sahibi ile ikamet eden misafirlere ilişkin olduğunu belirtti ve "Konutta mülk ahibi ile ikamet edenin akraba olmaması halinde, mal sahibinin “Misafir Vergisi” ödemesi gerekiyor" ifadelerini kullandı. 

Abdullah Tolu, misafir vergisinin uzun süreler için geçerli olduğunu belirtti ve "Örneğin, 3 ay veya daha fazla misafirlik gibi. Gelir Vergisi Kanunu’nda böyle bir düzenleme var, üstelik yeni de değil, uzun senelerden beri yürürlükte" diye konuştu. 

Gelir Vergisi Kanunu’nun “Emsal Kira” başlıklı 73. Maddesinin tam olarak bu konu ile ilgili olduğunu dile getiren Tolu, "Kiraya verilen mülk ve hakların kira bedelleri emsal kira bedelinden daha az olamıyor. Bedelsiz şekilde başkalarının kullanımına bırakılan konutların emsal kira bedeli, bu evlerin kirası sayılıyor. Konutlarda emsal kira bedeli, konutun emlak vergisi değerinin yüzde 5’i şeklinde hesaplanıyor. Bu düzenlemeye göre, örneğin, bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılan evin emsal kira tutarı, bu konutun kirası sayılıyor, emsal kira bedeli üzerinden de vergilendirme gerçekleştiriliyor" bilgilerini verdi. 

Aynı maddede emsal kira bedeli esasının uygulanmayacağı hallerde de sayma yöntemiyle belirlenmiş olduğunu aktaran Tolu, emsal kira bedelinin uygulanmayacağı durumları şu şekilde sıraladı: 

1) Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları sebebiyle bedelsiz şekilde başkalarının ikametine bırakılması, 

2) Binaların mülk sahiplerinin usul (anne-baba, büyükanne-büyükbaba), füruğ (çocuk, torun) ya da kardeşlerinin ikametine bırakılması,

3) Mülk sahibi ile beraber akrabaların da aynı evde ya da dairede ikamet etmesi, 

4) Genel ve özel bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca gerçekleştirilen kiralamalarda.

MİSAFİR VERGİSİNİ KİM ÖDER, NASIL HESAPLANIR? 

Söz konusu düzenleme kapsamında mülk sahibi ile beraber  “akrabaların” da aynı evde veya dairede ikamet etmesi durumunda, emsal kira bedeli üzerinden “Misafir Vergisi” alınmıyor. Fakat, mülk sahibi ile beraber konutta ikamet edenin “akraba olmaması” halinde ise, emsal kira bedeli üzerinden “Misafir Vergisi” alınıyor. 

“Misafir Vergisi” misafir tarafından değil, mülk sahibi tarafından ödeniyor. Bu durumda mülk sahipleri, emsal kira bedeli üzerinden kira elde etmiş gibi yıllık gelir vergisi beyannamesi veriyor ve gelir vergisi ödüyor. 

2023'te konutunda akrabası olmayan misafir ağırlayan mülk sahiplerinin  Mart – 1 Nisan 2024 tarihleri arasında kira geliri elde etmiş gibi, yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeleri ve tahakkuk eden gelir vergisini ödemeleri gerektiğinin altını çizen Abdullah Tolu, "Evde kalan misafir nedeniyle ödenecek gelir vergisinin hesaplanmasında, evin “emlak vergisi değeri” ve “evde kaç kişinin kaldığı” son derece önemli" diye konuştu. 

Öncelikle evin emlak vergisi değerinin yüzde 5'inin yıllık emsal kira bedeli şeklinde hesaplanacağını aktaran Tolu, "Daha sonra, hesaplanan emsal kira tutarı, evde kalan mülk sahibi dahil kişi sayısına bölünecek, bu şekilde akraba olmayan misafir/misafirlere denk gelen emsal kira bedeli bulunacak. Örneğin, evde bir mülk sahibi bir de misafir beraber kalıyorsa, hesaplanan bedelin yarısı, evde kalan misafirin emsal kira bedeli olacak. Misafir 1 seneden az kalmışsa, yıllık şekilde hesaplanan emsal kira bedelinin misafirin kaldığı ay sayısına denk olan kısmı, kaldığı süreye ilişkin emsal kira bedeli şeklinde kabul edilecek. Misafir 6 ay kalmışsa, 6 aylık emsal kira bedeli hesaplanacak" bilgilerini verdi.

21 BİN LİRAYI GEÇMEYEN EMSAL KİRA BEDELİ İÇİN VERGİ ÖDENMİYOR 

Mülk sahibi ile beraber aynı konutta kalan akraba olmayan misafir için hesaplanan emsal kira bedelinin 2023 yılı için 21 bin TL’si (2024 yılı için 33 bin TL’si) gelir vergisinden istisna tutuluyor. Bu nedenle, emsal kira bedelinin 2023 yılı için 21 bin TL’nin altında kalması halinde, yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesine ve vergi ödenmesine gerek olmayacak. 

Tolu, "Fakat, söz konusu emsal kira bedelinin 2023 yılı için 21 bin lirayı geçmesi durumunda ise, yıllık gelir vergisi beyannamesi verilecek, emsal kira bedeli olarak hesaplanan tutarın 21 bin lirası gelir vergisinden istisna tutulacak, aşan kısım vergiye tabi olacak" dedi. 

Son zamanlarda Maliye, kira gelirlerinin beyanında oldukça hassas davranıyor. Tolu, konuya ilişkin "Maliye, yaklaşık 2 milyon konutun kira geliri elde edebilme potansiyelinin olduğunu belirledi ve bu konutlarda fiili tespit çalışmalarına başladı. Bu şekilde, bu evlerden kiralık olanları ve kimlerin oturduğunu belirleyecek. Kiracılardan kira sözleşmesi, hangi tarihten itibaren kiraladıkları, kira bedeli ve ödemeyi nasıl yaptıklarına ilişkin bilgileri talep ediyor. Bu amaçla Dijital Vergi Dairesi’nde “Kira Bildirim Formu” hazırladı" açıklamasında bulundu ve kira gelirlerinde kayıt dışılığın engellenmesi için kira sözleşmelerinin e-devlet üzerinden yapılma zorunluluğu getirilmesinin gerektiğini, bunun için de yasal bir düzenlemeye ihtiyaç olduğunu belirtti. 

Abdullah Tolu, evlerinde kaynana, amca, dayı, hala, teyze, yeğenini kira almadan oturtanların bu konutların emsal kira bedeli üzerinden "kira alıyormuş gibi" kira geliri beyan edip gelir vergisi ödemesi gerektiğini yineledi ve bu vergilerin şaka gibi olduğunu ve Gelir Vergisi Kanunu başta olmak üzere, Vergi Kanunlarının günün değişen koşullarına göre yeniden yazılmasının gerektiğini aktardı. 

ABD'de yeni konut satışları Ocak ayında beklentilerin altında kaldı!

'Kredi kartına taksit kaldırıldı' iddiasına son nokta! Bakan Şimşek'ten açıklama geldi..

Biten konut sayısında 13 yıl önceye dönüldü: 2023'te 533 bin konuta kullanım izni verildi!