EYT'de 40 meslek grubu için askerlik ve doğum borçlanması dışında primi etkileyecek önemli detay

EYT çıkmadan önce eksik prim günlerinin tamamlanması ve borçlanmaların yapılması için SGK müdürlüklerinde hummalı çalışma devam ederken 40'tan fazla meslek için emekliliği öne çeken önemli bir detay daha var.

Önümüzdeki hafta Meclis'e sunulması beklenen EYT'de kritik konulardan biri de yıpranma payı olan mesleklerde çalışanlarla ilgili. 40'tan fazla meslekte fiilen yapılan işin uygun meslek kodu ile bildirimi zorunlu ve yıpratıcı işte çalışanlar için emekliliği öne çekiyor. Peki yıpranma payı sigortalılık başlangıcını geri çeker mi, pirim gününü ne kadar artırır? İşte merak edilen soruların yanıtları.

YASA ÇIKTIKTAN SONRA BORÇLANMA YAPILABİLİR Mİ?

Yasayla 8 Eylül 1999 ve öncesinde ilk defa sigortalı olan kişilere emekli olma hakkı getiriyor. Bu şartların çıkar çıkmaz sağlanması zorunlu değil. Emekliliğe hak kazanma şartlarını taşıyanlar koşulları sağladıkları tarihte emekli aylığına başvurabilecek. Primi eksik olanlar doğum ve askerlik borçlanmasını EYT yasası çıktıktan sonra da tamamlayabilecek.

FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMININ GİRİŞİ ÖNE ÇEKER Mİ, AYLIĞI ARTIRIR MI?

Takvim Gazetesi'nde yer alan habere göre bazı meslek kollarında tanınan yıpranma payı fiili hizmetten sayılıyor. Bu kapsamda olan mesleklerde her yıla 90 gün ek fiili hizmet artışı eklenerek, bir yıl çalışan 15 ay çalışmış kabul ediliyor. Normalde emeklilikte esas olan 360 gün sayısına fiili hizmet artışıyla birlikte her yıl 60-180 gün arasında farklı oranlarda prim sayısı da ekleniyor. Yıpranma hakkından 45'e yakın iş kolu faydalanabiliyor. Takvim Gazetesi'nde yar alan habere göre yıpranmaya tabi çalışması olup işe girişi geri çekilebilecek olan kişiler EYT kapsamına girebilir. Örneğin basın sektöründe 212'li olarak 2000 öncesinde çalışması olan bir kişi yıpranma yapı olarak her yıla 90 gün eklenmesi durumunda işe girişini 8 Eylül 1999 öncesine çekebilir.

1999'dan önce hizmette bulunan bir kamu çalışanının yıpranma payının tamamı emeklilik süresinden düşülürken bu tarihten önce başlayan memurun yıpranma payının yarısı da emeklilik yaşından düşülüyor. İşçilerde ise yıpranma payı eklenen prim gün sayısının yarısı kadar doldurulması gereken yaştan düşülürken yıpranma hakkı olan işlerde en az 3600 gün çalışılmış olması gerekiyor. Eğer çalışılan iş SGK'ya farklı bir kod ile girişi yapılmışsa yıpranma payının sağladığı avantajlardan yararlanılamaz ancak tespit davası ile bu durumu düzeltmek mümkün.