Gayrimenkul satışında nasıl daha az vergi ödenir?

Vergi kanunlarında, mükelleflerin lehine birçok kanun hükmü bulunmaktadır. Mükelleflerce bu kanun hükümleri uygulanmak suretiyle beyan edilecek matrahın azaltılması ve dolayısıyla devletin sunduğu imkanlar çerçevesinde yasal olarak daha az vergi ödenmesi mümkündür. 

Anayasamızın 73. maddesine göre; herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, malî gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür. Mükellefler, bazen vergi ödememek için çeşitli yasadışı yollara başvurup; sahte veya yanıltıcı belge kullanabilir, satışlarını beyan etmeyebilir ve yasaların emrettiği hükümler dışına çıkarak daha az vergi ödemek için çok büyük riskler alabilirler. 

Unutulmamalıdır ki yukarıda sayılanların hepsi mükellefleri hapis cezasıyla karşı karşıya bırakabilir. Vergi kaçakçılığının hem parasal hem de hapis cezası yönünden yaptırımları vardır. Bu nedenle mükelleflere tavsiyemiz yapacakları işlemlerde vergi kanunlarını, tebliğleri, sirkülerleri, özelgeleri, Maliye Bakanlığı bültenlerini ve Maliye İdaresinin görüşünü temel alarak; kanunlardaki muafiyet, istisna ve indirim hükümlerinin lehlerine olan kısımlarını yasal olarak daha az vergi ödemek için kullanmalarıdır. 

Neler yapılabilir?

Yasal olarak daha az vergi ödemek için kullanılabilecek yöntemlerden bazılarına aşağıda yer verilmiştir. Kiraya verilen işyerleri için gerçek gider yöntemini seçerek uzun süre vergi ödemeyebilir, hatta kiracı tarafından yapılan stopajlar nedeniyle vergi iadesi alabilirsiniz. Maalesef ülkemizde gayrimenkul alımlarında yüzde 2 oranındaki tapu harcını ödememek için alış bedeli olduğundan düşük gösterilmektedir. 

Aslında gerçek alış bedelinin beyan edilmesi durumunda uzun yıllar gelir vergisi ödemeyebilirsiniz. Yukarıda belirtilen durum konut olarak kullanılan gayrimenkuller için de geçerlidir. 

Net konut kira tutarının belirlenmesinde iki gider yöntemi bulunmakta olup; bunlardan birincisi ‘gerçek gider’ yöntemi, diğeri ise ‘götürü gider’ yöntemidir. Bu iki yöntemden birini tercih ederken  dikkat edilmesi gereken ana husus, gayrimenkuller için ödenen satın alma bedelinin kira geliri elde edilmek suretiyle kaç yılda geri alındığıdır. 

Kiraya verilen gayrimenkuller için ilk yıldan itibaren gerçek gider yöntemini seçmeniz halinde gayrimenkuller için ödenen banka kredileri, amortismanlar, kirayla oturulan konut için ödenen kira bedeli ve diğer giderler ve satın alınan 1 adet konut için ödenen bedelin yüzde 5’ini beş yıl boyunca gider yazabilirsiniz. Kiraya verdiğiniz konutlar için ödediğiniz satın alma bedelini 12,5 yılda kiracıdan kira yoluyla geri alamıyorsanız gerçek gider yöntemini seçmeniz vergisel olarak avantaj sağlar.

Kanuna uygun bağış

Gayrimenkul satılırken hem gerçek kişiler için hem de kurumlar vergisi mükellefleri için lehe olan kanun hükümleriyle çok daha az vergi ödenmesi mümkündür. 

2003 ve sonraki yıllara ilişkin kar paylarının dağıtılması halinde; 2015 yılında elde edilen gelirin sadece kar payından oluşması durumunda 316.400,00 TL’ye kadar kar payına ayrıca gelir vergisi ödemezsiniz. 

Eğitim ve sağlık giderlerini gelir vergisi matrahından indirerek gelir vergisi matrahını azaltabilir dolayısıyla yasal olarak daha az vergi ödeyebilirsiniz. Türkiye’de istisna edilmiş kazançlar hariç olmak üzere, yurtdışı zararlarınızı, yasal prosedüre uyarak Türkiye’de mahsup edip, daha az vergi ödeyebilirsiniz. Kanunların belirttiği şekilde yapmış olduğunuz bağış ve yardımları belirli şartlar altında beyannamelerinizde indirim konusu yapabilirsiniz. 

Damga vergisine tabi işlemlerdeki belgeleri 2 nüsha yerine 1 nüsha olarak düzenleyebilir ve yasal olarak daha az vergi ödeyebilirsiniz. Yıl içinde yapmış olduğunuz tüm işlemleri kontrol ve revizyon işlemlerine tabi tutturabilir ve dolayısıyla gelecekte ortaya çıkabilecek riskleri zamanında tespit ettirerek ödenecek vergi, ceza ve faiz tutarlarını asgari seviyeye çekebilirsiniz. 

Vergi kanunlarında belirtilen alanlara yatırımlar yaparak istisna ve muafiyet hükümlerinden yararlanabilirsiniz.

Milliyet/ Şahin KAMACI