Gayrimenkulden gelen döviz doğrudan yatırım sayılıyor!

“Yabancı Sermaye”  şekil ve isim değiştirdi. Adı “Doğrudan Yatırım” oldu. Doğrudan yatırımın içinde, fabrika kurmak için gelen döviz var, şirket satın almak için gelen döviz var. Temsilcilik açmak için getirilen döviz var. Daha önce kurulmuş şirketlere sermaye takviyesi için getirilen döviz var. Son yıllarda yabancıların gayrimenkul satın almak için getirdikleri döviz de doğrudan yatırım sayılıyor.

Doğrudan yatırım “Cari İşlemler Hesabı”nda, açığın finansmanına katkı yapan “Sermaye Hareketleri”  hesabında (net  döviz katkısı olarak) yer alıyor. 2015 yılında cari açığımız 32.1 milyar dolar oldu. Net doğrudan yatırımlar cari açığın kapatılmasına 11.5 milyar TL katkı yaptı. 

Bu 7.3 milyar net katkının arkasındabakınız neler var? 

2015 yılında yabancılar ülkeye 4.1 milyar doları gayrimenkul almak için,12.4 milyar doları diğer doğrudan yatırımlar için olmak üzere 16.5 milyar dolar döviz getirdiler. 

Buna karşılık Türkler de yurtdışına doğrudan yatırım yapmak için 5 milya dolar döviz götürdüler. Getirilen 16.5 milyar dolar ile götürülen 5 milyar dolarm neti 11.5 milyar dolar, Cari İşlemler Hesabı'nda, sermaye hareketleri bölümünde yer alan bu rakamdır. 

2000 yılından bu yana "Doğrudan Yatırım" olarak Türkiye'ye getirilen döviz 79.1 milyar dolar. Bunun 18.6 milyar doları gayrimenkul alımı için getirilen döviz. 

Son 6 yılda Türkler yurtdışında "Doğrudan Yatırım" yapmak için 23.9 milyar dolar döviz götürdüler. 

Getirilen döviz 79.1 milyar dolar, götürülen döviz 23.9 milyar dolar. 

Doğrudan yatırım için getirilen dövizden ülkede kalan net döviz 55.2 milyar dolar. Net doğrudan yatırım rakamından gayrimenkul satın almak için getirilen döviz miktarı düşülünce, kalıyor geriye 36.5 milyar dolar.  

Yabancıların getirdikleri 16.5 milyar dolardan, gayrimenkul satın almak için getirilen 4.1 milyar dolar düşülünce, 2015 yılında doğrudan yatırıma net 12.4 milyar dolar dövizin yöneltildiği görülüyor. 

TCMB, doğrudan yatırımların sektörel dağılımını açıklıyor. 2015 yılı (geçici) sektörel dağılım tablosu toplamı ile, sermaye girişi rakamları arasında ufak fark var. 

Önemli olan dağılımın ana büyüklükleri. 

2015 yümda doğrudan yatırım için getirilen 12 milyar dolar dolayındaki dövizin yarısı sanayi, yarısı hizmetler kesiminde kullanıldı. Sanayi kesiminde yatırımların büyük bölümü, enerji yatırımları ve gıda yatırımları için getirilen döviz. 

Hizmetler kesiminde ise doğrudan yatırım kanalından gelen döviz finans kesimi ile ulaştırma sektöründe kullanıldı.

Dünya / Tevfik Güngör