Gıda krizine bir darbe daha! La Nina yakıp yıkacak

Dünyadaki tarım üreticilerin hiç sevmediği Pasifik Okyanusu üzerinde oluşan hava sistemi La Nina, Birleşmiş Milletler bünyesindeki Dünya Meteoroloji Örgütü'ne göre bu yüzyılda ilk kez üç yıl üst üste görülecek. La Nina, Pasifik Okyanusu yüzeyinde kuvvetli rüzgarların ekvator boyunca Endonezya'ya, Asya'nın diğer bölgelerine ve Avustralya'ya doğru sıcak su akıntısı oluşturmasıyla yaşanıyor

Dünyada kuraklık, sel, kasırga olaylarına neden olan La Nina’nın 2022 sonuna kadar dünyanın önemli tarım alanlarında hava koşullarını etkilemesi bekleniyor.

La Nina, Pasifik Okyanusu yüzeyinde kuvvetli rüzgarların ekvator boyunca Endonezya'ya, Asya'nın diğer bölgelerine ve Avustralya'ya doğru sıcak su akıntısı oluşturmasıyla yaşanıyor. 

En son 3’lü La Nina'nın 1998-2001 yıllarında, ondan önce ise 1973- 1976’da yaşanmıştı. Ancak mevcut döngü çok daha fazla yıkım potansiyeline sahip. Bunun nedeni de iklim değişikliğinin olumsuz etkileri azdırması olarak biliniyor.

Piyasa uzmanlarına göre La Nina döngüsünün tetiklediği kuraklık, kış fırtınaları ve kasırgalar gelecek aylarda küresel üretim tahminlerini yönlendirecek. Buğday, soya, mısır, şeker ve pamuk fiyatlarının şekillenmesinde en önemli etkenlerden biri La Nina.

DÜNYA ÇAPINDA VERDİĞİ HASAR

Kuzey Amerika: La Nina nedeniyle yaşanan kuraklık, Kanada ve ABD'nin batı bölgelerine yayıldı, tahıl stokların azalmasına neden oldu. Ortabatı'da tanık olunan kuraklık, 2022- 23 yılında da mısır ekimini etkileyerek verim beklentilerinde düşüşe neden oldu. Kurak koşullar pamuk mahsulü için de büyük kayıplara neden oldu ve fiyatları bu yılın başlarında 10 yıldan fazla bir sürenin en yüksek seviyesine çıkardı.

Avustralya: Mevcut tahminler, Avustralya için ortalamanın üzerinde kış-ilkbahar yağışı olasılığı ve ülkede daha yüksek buğday ürünü üretimine işaret ediyor. Avustralya Tarım ve Kaynak Ekonomisi ve Bilimi Bürosu, 2022-23 için buğday üretimi tahminini 30,3 milyon tondan ortalama 32,2 milyon tona yükseltti. Ancak seller sorun yaratıyor. Seller üründe kaliteyi bozuyor. Ayrıca ülkenin metalurjik kömür madenleri için de büyük tehdit. Geçtiğimiz yıllarda La Nina arzı etkileyerek fiyatların yükselmesine neden oldu.

Brezilya: Yoğun kuru hava, Brezilya'da kahve, şeker ve portakal bahçelerine zarar verdi. 2020-21 pazarlama yılında, La Nina koşulları nedeniyle Brezilya'nın mısır üretimi büyük bir şekilde düştü. Brezilya'nın güney eyaletlerinde de soya fasulyesi üretimi, La Nina'nın etkisiyle 2019-20 ve 2021-22'de geriledi. 

Afrika: La Nina, ekvatoral doğu Afrika'da çok az yağışlara neden olabilir. Doğu Afrika, art arda beş yıl boyunca çok şiddetli kuraklık koşullarıyla kırk yılın en kötü kuraklığını görüyor. Güney Sudan, Somali, Tanzanya, Etiyopya, Kenya, Ruanda ve Uganda'nın La Nina nedeniyle daha az yağış alması ve küresel tahıl arzındaki daralma nedeniyle gıda üretim oranlarının düşmesi bekleniyor. Doğu Afrika ülkelerindeki üretim düşüşü, arz endişelerini daha da şiddetlendirebilir.