Halil Alış: Elektrik tüketiminde bu yıl fazla artış olmadı!

Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ) Genel Müdürü Halil Alış, bu yıl çeşitli sebeplerden ötürü elektrik tüketiminde geçen yıla oranla çok fazla artış olmadığını belirterek, "Yıl sonu itibariyle yüzde 1.5 veya 2 oranında artacak ama bu yıl hariç olmak üzere özellikle elektrik enerjisi talebi artışında Türkiye Avrupa'da birinci, dünyada da Çin'den sonra ikinci büyük ülke konumunda" dedi. 

Sakarya Üniversitesi Üretim Araştırmaları Topluluğunca (SAÜAK) kongre merkezinde düzenlenen "Dünyada ve Türkiye'de Enerjinin Bugünü, Geleceği, Yönetimi, Teknolojileri ve Yenilenebilir Enerji" panelinde konuşan Alış, kurulu güç gelişimlerinin 1970'lerde 2 bin 200 iken bugün 63 bin megavat olduğunu ve 43 yılda 30 kat artış yakaladıklarına dikkati çekti. 

Ellerindeki termik santrallerin tamamına yakınını, yakın gelecekte özel sektöre devredeceklerini bildiren Alış, "Ancak elimizde uluslararası sular üzerinde bulunan büyük barajlı hidroelektrik santralleri kalacak ama bu arada da EÜAŞ tabi Sinop'ta kurulacak ikinci nükleer santralin de en büyük ortağı durumunda" diye konuştu.

Alış, Türkiye'deki kömür rezervlerinin büyük bir kısmını ellerinde bulundurduklarını belirterek, bunların üzerinde kurulacak santrallerde stratejik ortak olacaklarını, buna rağmen EÜAŞ'ın elinde yüzde 38 kurulu bir güç olduğunu gördüklerini söyledi.

Türkiye'nin halen enerjisinin yüzde 44'ünü doğalgazla ürettiğine dikkati çeken Alış, şöyle devam etti: 

"Türkiye'de elimizde 14,5 milyar ton kömür rezervi, 1,5 milyar ton da taş kömürü olduğu biliniyor. Doğalgazı biz Rusya, İran, Cezayir ve Katar gibi ülkelerden alıyoruz. Şu anda yıllık kullandığımız kömür miktarı 110 milyon ton. Enerjide ise 60 milyon tonunu kullanıyoruz ve elimizde 14.5 milyar ton rezerv var. Bin megavatlık bir kömür santralini yılda 6 bin 500 saat çalıştırsanız 6.5-7 milyar kilovat/saat elektrik üretirsiniz. 7 milyar kilovat/saati kömürden üretemediğiniz için doğalgazdan üretim yaptığınızda 7-8 milyar kilovat/saat enerji üretmek için kullandığınız doğalgazın miktarı yılda 2 milyar metreküptür. 2 milyar metrekübün EÜAŞ'a mal olduğu fiyat yaklaşık 1.2 milyar dolar. Bu da çok ciddi bir rakam."

Ellerindeki kömürlerle bu mevcuda ilaveten yaklaşık 10-12 bin megavat daha kömür santrali yapabileceklerini tahmin ettiklerini bildiren Alış, "Bin megavat için 1.2 milyar dolarlık doğalgaz yakıyoruz. Kömürümüzün tamamını kullanıyor olsak yılda 13 milyar dolar daha az cari açığımız azalacak" diye konuştu. 

- "Bu yıl çok fazla elektrik tüketmedik"

Alış, bu yıl çeşitli sebeplerden ötürü elektrik tüketiminin geçen yıla oranla çok fazla artmadığına işaret ederek, "Yıl sonu itibariyle yüzde 1.5 veya 2 oranında artacak ama bu yıl hariç olmak üzere özellikle elektrik enerjisi talebi artışında Türkiye Avrupa'da birinci ülke, dünyada da Çin'den sonra ikinci büyük ülke konumunda" ifadesini kullandı. 

Çin'in her yıl şu andaki kurulu güç büyüklükleri kadar devreye elektrik santrali soktuğuna dikkati çeken Alış, şunları söyledi: 

"Bizim şu anda 62 bin megavat kurulu gücümüz var, Çinliler her yıl 50 bin megavat devreye elektrik santrali sokuyor, her hafta bin megavatlık elektrik santralini devreye alıyorlar çünkü ihtiyaçları çok fazla. Halen kişi başına elektrik tüketimi de oldukça düşük çünkü 1.5 milyar insan yaşıyor. Bu ekonomik kriz dönemleri hariç olmak üzere her yıl elektrikte Türkiye bir önceki yıla göre yüzde 7 ila 8 artış gösteriyor. Bu artışın önümüzdeki yıllarda ve özellikle 2030 yılına kadar devam edeceğini tahmin ediyoruz. Bu ne anlama geliyor? Şu andaki kurulu gücümüz olan 62 megavatı 2023'te 90 bin megavata, 2030 yılında ise 110 bin megavata çıkartacağız."

- "Petrol üretiminin yüzde 52'si yakın coğrafyada"

TPAO Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Adanır ise dünyadaki enerji tüketimine bakıldığında petrol, doğalgaz, kömür ve nükleer enerjinin ilk sıralarda olduğuna dikkati çekti. 

Petrol tüketiminin dünyada günde 90 milyon varil olduğunu vurgulayan Adanır, ABD'nin bunun yüzde 20'sini tükettiğini belirtti. 

Dünyadaki enerji tüketimlerinin yüzde 31'ni petrol, yüzde 31'ini doğalgaz, yüzde 30'unu kömür ve yüzde 8'inin diğer enerji kaynaklarından oluştuğunu ifade eden Adanır, "Tahminimiz bu süreç 2035 yılına kadar devam edecektir" dedi.  

Türkiye'deki enerji tüketimine bakıldığında petrolün yüzde 29, doğalgazın yüzde 32, kömürün ise yüzde 20'lik bir paya sahip olduğuna dikkati çeken Adanır, dünyadaki petrol rezervlerinin yüzde 70'inin, petrol üretimlerinin de yaklaşık yüzde 52'sinin yakın coğrafyada bulunduğunu anlattı.

- "Dışa bağımlılık petrolde yüzde 92"

Adanır, enerji ithalatını en çok Avrupa kıtasının yaptığına işaret ederek, enerji ihracatında en büyük payın Rusya'ya ait olduğunu ifade etti.

Türkiye'nin, enerji üretimi ve tüketiminin devletler arasında köprü vazifesi gördüğünü dile getiren Adanır, şöyle konuştu:

"Buna mukabil Türkiye yerli enerji üretiminde yaklaşık 3,5 milyar dolarlık bir paya sahiptir. Bu oranının hazineye katkısı da 43 milyar lira civarındadır. Yaklaşık 10 bin kişi de sektörde istihdam edilmektedir. Türkiye'nin toplam ithalatı 2012 yılı itibariyle 237 milyar dolar, enerji ithalatı 60 milyar dolar. Bu oran toplam ithalat payının yüzde 25'ini oluşturuyor. Türkiye'nin petrol ve doğalgaz ihtiyacının maddi karşılığı ise 51 milyar dolardır. Bu ihtiyacın sadece 3.5 milyar dolarını öz kaynaklarımızdan temin ediyoruz. Tabi geriye kalan kısmını ise ithal etmekteyiz. Bu durumda da enerjide dışa bağımlılığımız yüzde 73 oranındadır. Bağımlı olduğumuz ülkelerin başında da Rusya gelmektedir.  TPAO, Türkiye'de üretilen petrolün yüzde 77'sini üretmekte, özel sektör de yüzde 20'sini karşılamaktadır. Doğalgazın da yüzde 60'ını biz, geriye kalan kısmını ise özel sektör karşılamaktadır. Dışa bağımlılık petrolde yüzde 92'dir."

AA