Hangi vergiler için matrah ve vergi artırımı yapılabilir?

Dünya Gazetesi köşe yazarı Recep Bıyık bugünkü köşesinde Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını kapsayan kanunla ilgili detayları kaleme aldı.

İşte Recep Bıyık'ın 'Vergi incelemesinde olanlarda matrah artırımı' başlıklı yazısı...

Bazı kamu alacaklarının yeniden yapılandırılmasını kapsayan Kanun 9 Haziran'da Resmi Gazete’de yayımlandı ve yürürlüğe alındı. Kanun uygulamasına ilişkin Genel Tebliğ de 14 Haziran'da Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu şekilde yapılandırma uygulaması sürecine girildi.

Kanundaki en önemli düzenlemelerden biri matrah ve vergi artırımı yapılması ile ilgili olan. Matrah ve vergi artırımı yapılmasına düzenleme getiren daha önceki 6 kanun ve uygulama seneleri şu şekilde: 1983-2801, 1992-3787, 2003-4811, 2011-6111 ve 2016-6736, 2018-7143.

Matrah ve vergi artırımı ne getirir?

Matrah ve vergi artırımı gerçekleştirilmesi faydalananlara çok önemli bir avantaj sunuyor. Matrah ve vergi artırımı gerçekleştirilen vergilerde, ilgili seneler için vergi incelemesi ve tarhiyat olmasına engel getiriyor. Matrah ya da vergi artırarak belirli bir tutarın ödemesi yapılıyor, buna karşılık incelenmeme garantisi sunuluyor yani aslında bir açıdan sigorta.

Hangi vergiler için matrah ve vergi artırımı yapılabilir?

Matrah artırımı tüm vergiler ve tüm seneler için uygulanamıyor. Teklife göre matrah artırımı;

- Yıllık gelir ve kurumlar vergisi

- Bazı ödemelerle kısıtlı şekilde gelir-kurumlar vergisi stopajı ve

- Katma değer vergisinde uygulanabilirken;

2016-2020 seneleri için mümkün.

İncelenmiş olanlar ve incelemede olanlar matrah artırımı yapabilirler mi?

Daha önce haklarında vergi incelemesi gerçekleştirilenler de matrah ve vergi artırımı yapabilir, ancak bu durumda, aynı dönem ve vergi için tekrar incelenmeme garantisi sunuluyor.

Kanunun yayımı tarihi olan 9 Haziran 2021 itibariyle incelemede olanların da matrah ve vergi artırımı gerçekleştirmeleri mümkün oluyor.

Matrah artırımı yapılması devam eden incelemeleri nasıl etkiler?

Kanuna göre, kanunun yayımı tarihinden önce başlatılan olan vergi incelemeleri sürecek. Matrah veya vergi artırımı uygulaması incelemeye otomatik şekilde son vermiyor. Fakat, artırım yapan mükelleflere ilişkin başlatılan vergi incelemelerinin, 2 Ağustos 2021'e kadar sonuca kavuşturulmaması durumunda, incelemeye son verilecek. İncelemenin devamı ve tarhiyat imkanı olmayacak.

İnceleme süresinde tamamlanırsa ne olacak?

Kanunun yayımı tarihi itibariyle incelenenlerin, inceleme bitirilip rapor vergi dairesi kayıtlarına alınmadan önce matrah artırımında bulunmaları, artırılan matrahın inceleme yapılacak matrah farkından mahsup edilmesi imkanı sunuyor.

Bu imkandan faydalanmak için başvurunun zamanında gerçekleştirilmesi önem taşıyor. 

Mahsup işlemi nasıl yapılacak?

Matrah artırması yapan bir mükellef Kanun’un yayımından önce incelenmeye başlanmışsa ve inceleme 2 Ağustos 2021'den önce bitirilmişse, matrah artırımının zamanında gerçekleştirilmesi şartıyla, artırılan matrah, matrah farkından düşülecek ve kalan bedel üzerinden tarhiyat gerçekleştirilecek. Bulunan fark, artırılan tutardan daha küçükse, herhangi bir tarhiyat yapılmayacak. Benzer işlem vergi artırımı yapanlarda da vergi tutarları karşılaştırılarak yapılacak.

Matrah artırımı ne zamana kadar yapılabilir?

Matrah artırımı için Ağustos'un bitimine kadar başvuruda bulunulabilir. Fakat, incelemede olan mükellefler için, inceleme raporu vergi dairesine teslim edilmeden artırım gerçekleştirilmesi ortaya çıkacak sonuçlara ilişkin önem arz ediyor. 

Matrah ve vergi artırımında vergi zamanında ödenmezse ne olur?

Matrah veya vergi artırımı sonucunda belirlenen vergi, tercihe bağlı şekilde peşin ya da taksitlendirerek ödenebiliyor. Peşin ödemede süre Eylül bitiminde sona eriyor. Taksitle ödeme yapacaklar içinse ilk taksit Eylül'de olmak üzere, ikişer aylık dönemler şeklinde en fazla 6 eşit taksitte ödemelerini gerçekleştirebilir.

Kanun’da, belirlenen verginin öngörülen şekilde ödenmemesi durumunda, ödenmeyen vergi bedellerinin ilk taksit ödeme süresinin son günü vade kabul edilerek gecikme zammı da eklenerek takip ve tahsil edileceği, fakat matrah artırımının fırsatlarından faydalanılamayacağı öngörüldü. Bu kapsamda matrah artırımında bulunanların ödeme düzenlemelerine mutlak şekilde uyum sğalamaları gerekir. 

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun!