İnşaat makineleri alanında yüzde 25 daralma!

Makine sektörünün 2013 yılı ihracatı 13 milyar dolar iken bu rakam 2014 yılında 14 milyar 743 milyon dolara ulaştı. Böylelikle sektörde yüzde 5.4'lük bir artış söz konusu oldu. Bu yıl, beklenen ihracat rakamı ise 16 milyar dolar. Bu rakamla, sektörde yüzde 8.5'lik bir büyüme tahmin ediyoruz. Genel olarak baktığımızda 10 bin satış adedi üzerine çıktığımızda 2015'i başarılı bir yıl olarak değerlendirebiliriz. Son dört senedir 10 bin satış adedini yakaladık. İş ve inşaat makineleri pazarının son üç yıldır makine sektörünün yüzde 10'unu oluşturduğu dikkate alınırsa, 2014 ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 1'lik küçük bir azalma ile 1.4 milyar dolar düzeyinde oldu. Bu yıl ise bu rakamın yüzde 5.5 artmasını ve 1.5 milyar dolar düzeyine ulaşmasını bekliyoruz. 

Genel makine sektöründeki bu olumlu tabloya rağmen, iş ve inşaat makineleri satış adetlerinde bir önceki yıla kıyasla düşüş yaşandı. Lokomotif, inşaat ve otomotiv sektörlerinde meydana gelen duraksamadan iş makineleri sektörü de etkilendi. Geçen yıl, döviz kurlarındaki artış ve talepteki azalma beklentilerinin, yatırımcıların makine alımlarını etkilediği görüldü. Avrupa İnşaat Ekipmanları Komitesi'nin (CECE) yaptığı araştırmaya göre; iş ve inşaat makineleri sektörünü değerlendirdiğimizde, piyasalar hâlâ 2007'deki rekor seviyenin yüzde 40 altında bulunuyor. Avrupa'da bu sene büyük farklılıklar oluştu. Güney Avrupa'nın çok düşük seviyelerde kalmasına karşın, İngiltere ve Almanya gibi ülkeler, kriz öncesindeki dönem seviyesine yaklaştı. 

İngiltere'de satışlar 2013 yılına kıyasla, yüzde 30 arttı. Fakat Türkiye ve Rusya kötü 2014'te kötü bir dönem geçirdi. Bu iki ülkenin faaliyetlerinde global pazarda yüzde 25'lik daralma görüldü.  Dövizdeki dalgalanma ve büyüme unsurları sektörümüzü olumsuz etkiliyor. 

2014'ün başında iş makineleri sektöründe yüzde 30'luk bir küçülme yaşanacağını tahmin ediyorduk. Ancak 2014 yılını, bir önceki yıla göre, yüzde 15 küçülme yaşayarak, yaklaşık 11 bin 500 satış adediyle kapattık. Bu yü ise maksimum yüzde 5'lik küçülme ya da büyüme öngörüyoruz. Temmuz ayı verilerine baktığımız zaman 2014 yüında 684 olan satış adedi 2015'te 878'e ulaştı. Sektörde geçen yıla göre, yüzde 28'lik büyüme gerçekleşti. Özellikle devlet yatırımlarının artması bu pazarı büyüten bir unsur. Yine de ABD'nin dövizdeki tavrı ve çeşitli dış faktörler göz önüne alındığında geçen yıldan çok farklı bir yıl yaşamayacağımızı düşünüyoruz. 

Politik belirsizlikler sektörü olumsuz etkiliyor Politik belirsizlikler ve Rusya-Ukrayna krizi de sektörü olumsuz etkiliyor. 2015 yılı için, en gerçekçi senaryo, Avrupa pazarının sabit kalması veya az bir artış göstermesi olacak. İnşaat ekipmanları ve yol ekipmanları üreticileri için 2015 olumluyken, beton ekipmanları üreticileri için belirsiz bir süreç olarak görülüyor. Birçok firma Türkiye'de yatırımı düşünüyor, ancak yaşanan dalgalanmalardan dolayı Türkiye'ye yatırımlarını erteleyen firmalar oldu. Yatırımlara dayalı yatırım projelerinin devam etmesi, kredi probleminin olmaması, döviz kurlarında istikrarın sağlanması, hükümetin Orta Vadeli Planı (OVP) yakalaması halinde sektörün gelişmeye devam edeceğini öngörüyoruz.

2014 yılında dünya iş ve inşaat makineleri sektöründe yaklaşık 843 bin adetlik satış hedeflenmişti. Burada en büyük paya Çin sahip. Çin'i Kuzey Amerika ve Avrupa ülkeleri takip ediyor. 2015 yılında dünya iş ve inşaat makineleri sektöründe düşük oranda büyüme öngörülüyor. Bu yıl global pazarda 875 bin adetlik satış tahmin ediliyor. Avrupa'da çok büyük bir büyüme öngörülmüyor. Japonya düşüşte olsa da bu pazarda önümüzdeki yıllarda küçük oranda büyüme öngörülüyor. Sektörümüz büyüme potansiyeli olan bir sektör. Almanya, İngiltere, Brezilya gibi sektörün devlerini bir kenara koyduğumuz zaman Türkiye global pazardaki birçok ülkeye göre büyük bir pazar. Pazar büyüklüğü açısından küresel ölçekte ll'inci sırada, Avrupa'da ise 4'üncü sıradayız. Avrupa'da 2020'den sonra büyüme gerçekleşeceği düşünülüyor. 

Öte yandan 2023 hedeflerinin yeniden revize edilmesi gerekiyor. Bu stratejilerin ise sonuçları ölçülebilir olmalı. Böylece sonuçlar daha iyi mukayese edilebilir. 

Sektörün 10 milyar dolar ihracat hedefi için iş ve inşaat m

akineleri sektörüne en az 8 milyar TL değerinde yeni yatırım yapılması gerekiyor. Ayrıca, Eximbank desteğinin genişletilmesi ve güçlendirilmesi önemli. Burada iki ayrı konu belirtilebilir: İhracat sigorta kapsamının genişletilmesi, limitlerin artırılması, primlerin azaltılması ve doğrudan yurtdışı müşterilere kredi sağlanması gerekiyor. Yurtiçinde yatırım yapan kuruluşlar, yatırım yapmayan rakiplerin haksız rekabetinden korunmalı ve bir an önce ilgili yönetmelik çıkarılmalı. Üretici ve ithalatçı sattığı ve imal ettiği ürünün 10 yıl boyunca yedek parça, yeterli servis ve en az bir yıl garanti ile arkasında durmalı. 

Tüm iş makinelerinde yüzde 8 KDV, indirilmiş KDV oranı nedeniyle ortaya çıkan KDV birikimi için, hem aylık iade yapılması hem de stok maldan dolayı biriken KDV'nin de bu şeküde aylık iadesinin mümkün hale getirilmesini amaçlıyoruz. 

Bunun için Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı ile çalışmalarımız devam ediyor. Kamu alımlarında ve ihalelerde yerli malı şartı aranmalı. Eximbank'm yurtdışı kredilerinde, krediyi kullanacak firmalara yerli iş ve istif makinesi aldırılması tavsiye edilmeli.

Dünya Sektörel Ek