İnşaat sektörü 2009'un son çeyreğinde yüzleri güldürdü

İnşaat yatırımlarının 74 milyar TL'ye gerilediği 2009'da sektörün toplam daralması ise yüzde 16.3'ü buldu. Ancak, son çeyrekteki rakamlar, sektörün artık normalleşme sürecine girdiğini ortaya koydu

İnşaat yatırımları da krizden payına düşeni aldı. 2008'de 90.2 milyar TL olan inşaat yatırımları 2009'da 74 milyar TL'ye gerilerken, özel sektörün inşaat yatırımları da 60.2 milyardan 45.2 milyar TL'ye düştü. Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER)hazırladığı rapora göre, yabancıların Türkiye'deki mali riskleri de krizden etkilenen bir diğer kalem oldu.
2007'de 203.8 milyar dolarlık risk, 2008'de 152 milyar dolara gerilerken, 2009 yılında rakam, yükselişe geçerek 185.1 milyar dolara çıktı.

Son çeyrek moral verdi
Geride bırakılan son üç yıla göre, yapı ruhsatları sayısı 2008'de önemli bir daralma yaşayarak 501 bin 5 adete inerken, 2009'da rakam, küçük bir artışla 508 bin 36'yı buldu. Yükseliş, büyük oranda son çeyrekteki sıçramadan kaynaklandı. 2009'un ilk üç çeyrek döneminde gerileyen konut yapı ruhsatları, yılın son çeyreğinde 188 bin 507 adet arttı. Konut kullanım izin belgeleri ise yapı ruhsatlarından çok daha yüksek oranda artış gösterdi. 2007'den beri sürekli çıkışta olan izin belgelerinde 325 bin 255'lik rakam, 2008'de 356 bin 358'e taşınırken, 2009'da ise 398 bin 611'e yükseldi.

Normalleşme dönemi
İnşaatın 2009'da toplamda yüzde 16.3 oranında küçülerek krizden en fazla etkilenen, ancak bu dönemi en az hasarla atlatan sektör olduğunu belirten GYODER Başkanı Turgay Tanes ise, ortaya çıkan rakamları normalleşme döneminin başlangıcı olarak değerlendirdi. Tanes, "Konut arzında konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre dördüncü çeyrekte belirgin bir artış gözlemledik. Önümüzdeki dönemde bu artış devam edecektir. Arz kanadında da eski değerlere dönüş sinyalleri olduğuna inanmaktayız" diye konuştu.

`Kredi kullanımı artacak'
2009'u kaynak bulmanın zor olduğu bir dönem olarak değerlendiren Tanes, "Ancak itibarı ve potansiyeli yüksek olan firmalara kreditörlerin desteği devam etti. Tüketici finansmanında ise faizler düşerek Türkiye'de ilk kez yüzde 1'i altına indi. Önümüzdeki dönemde daha yüksek bir kredi kullanımı olacağını tahmin etmekteyiz" dedi.

AVM YATIRIMLARI AZALDI
GYODER'in hazırladığı rapora göre, 2009'da perakende harcamaları 241.4 milyar dolardan 203 milyar dolara geriledi. AVM yatırımlarında da frene basıldı. 2009'da toplam 23 AVM açılırken, kiralanabilir alan büyüklüğü ise 819 bin 140 metrekare oldu. Böylece Türkiye genelindeki AVM sayısı 214'e, toplam kiralanabilir alan büyüklüğü ise 5 milyon 234 bin 698 metrekareye ulaştı.
Turgay Tanes'in AVM'lerle ilgili yorumu ise şöyle oldu: "İddia edildiğinin aksine yeni yapılan AVM'lerde anormal boşluklar oluşmadı. Yeni metrekarelerin doldurulmasında da sorun yaşanmadı."

YABANCILAR GAYRİMENKUL ALMAKTAN KAÇINDI
GYODER'in açıkladığı rakamlar, 2009'da yabancıların Türkiye'den gayrimenkul almak konusunda son derece temkinli davrandığını ortaya koyuyor. 2006'da yaptıkları alımla dikkatleri üzerlerine toplayan yabancılar, 2008'de 2 milyar 937 milyon dolarlık gayrimenkul satın aldı. Ancak, Merkez Bankası'nın verilerine göre, geçen yıl rakam, 1 milyar 820 milyon dolara geriledi. Son çeyrekte yabancıların temkinli davranışındaki esneme ise dikkat çekti. Son üç ayda yapılan alım 555 milyon doları buldu.
Turgay Tanes, yabancı ilgisi açısından 2010'un da muhtemelen 2009 gibi geçeceğini söyledi. Rakamın 2 milyar doları aşmayacağını belirten Tanes, oteller, hastaneler ve ofisleri talep görecek alanlar olarak gösterirken, AVM ve lojistiklere de talep olmayacağını kaydetti.

A TİPİ OFİSLERİN AVRUPA'DA YÜZDE 10'U, ASYA'DA YÜZDE 20'Sİ BOŞ
Turgay Tanes, kriz döneminde de merkezi iş alanlarında fiyatların yükselmeye devam ettiğine, doluluk oranlarının da tam kapasiteye ulaştığına dikkat çekti. Ancak, bu dönemde merkezi iş alanı dışındaki bölgelere doğru bir kayma da yaşandığını belirten Tanes, burada özellikle A sınıfı yerine B sınıfı ofis bölgelerine yönelim olduğunu vurguladı.

Öte yandan, İstanbul'un ofis stoku 2009'da da artmaya devam etti. 190 bin metrekare A tipi, 29 bin 500 metrekare B tipi ofis stoku eklenerek rakam, 2 milyon 877 bin 24 metrekareye yükseldi.
GYODER'in hazırladığı rapora göre, depoların metrakere kiraları ise 2008'deki 6 dolar seviyesinden 5 dolara geriledi.

Boşluk oranları ise 2004 yılında yüzde 16.5 iken 2008'de yeni arzların eklenmesiyle birlikte yüzde 25'e çıktı. 2009 yılında boşluk oranları A tipi alanlar için Avrupa yakasında yüzde 10, Asya yakasında ise yüzde 20 olarak gerçekleşti.

KREDİDE GENİŞLEME HIZI YAVAŞLADI
Turgay Tanes, konut kredilerinde önümüzdeki dönem gelişme beklediğini açıkladı. GYODER'in hazırladığı rapora göre, konut kredileri stokunda 5 milyar TL'lik bir yükseliş olsa da kriz, genişleme hızını yavaşlattı. Kredi stoku en yüksek olan il ise 17 milyar TL ve yüzde 37.9 payı İstanbul oldu.

KONUT KREDİLERİ STOKU
Yıl Değer   GSMH'ye oranı
 (Milyar TL) (Yüzde)
2008 37.54 3.95
2009 42.06 4.47

GAYRİMENKUL GELİRİNDE YÜZDE 7'LİK DARALMA
2009, kira oranlarında da gerilemenin yaşandığı yıl oldu. GYODER'in raporuna göre İstanbul'da ofis yatırımlarının getirisi 2009 yılında yüzde 7.25'e, alışveriş merkezi yatırımlarının getirileri yüzde 7'ye ve lojistik yatırımlarının getirileri de yüzde 7'ye geriledi.

SATIR BAŞLARIYLA SON ÇEYREK
-  ABD'de konut inşaat harcamaları artışa geçerken, konut fiyatları geriledi.
-  Alınan konut yapı ruhsatları sayısı 188 bin 507 adetlik artış gösterdi.
-  Konut kredileri son çeyrekte 3.1 milyar TL artarken, konut kredisi aylık faiz oranı ortalama 0.96 ile yüzde 1'in altına indi.
-  Açılan 7 AVM ile birlikte toplam AVM sayısı 214'e, toplam kiralanabilir alan büyüklüğü 5.23 milyon metrekareye ulaştı.
Tebernüş Kireçci

Konu ile ilgili basında yer alan diğer haberler

Yerli-yabancı iştahı arttı gayrimenkul umutlandı
Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri raporuna göre; krizin etkileri azalıyor. 2008'de inşaatçıların aldığı konut yapım ruhsatı sayısı 501 bin iken, 2009'da 508 bine çıktı; iskan alınan yani oturuma açılan konut sayısı 356 binden 399 bine çıktı. GYODER raporuna göre yabancı grupların alışveriş merkezi yatırımları ve gayrimenkul alım iştahı artıyor.

GAYRİMENKUL sektörü için referans niteliğindeki "Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009" ve "2009-4'üncü Çeyrek Gayrimenkul Sektörü" raporlarını açıklayan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Tanes, Türkiye ekonomisi gibi, gayrimenkul sektöründe de dipten dönüşün başladığını bildirdi.

`Yeni normalleşme' dönemi
Bu dönemi "Yeni normalleşme dönemi" olarak niteleyen Turgay Tanes, konut arzında, inşaatçıların aldığı konut yapı ruhsatlarında ve iskan alınan yani oturuma açılan konut sayısında 2009'un son çeyreğinde ciddi artış olduğunu söyledi. "Her ne kadar 2006-2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artış devam edecek" diyen Tanes, küresel krizin etkisiyle inşaat sektörünün 2009'da yüzde 16.3 daraldığını ve krizden en fazla etkilenen sektör olduğunu dile getirdi.  Turgay Tanes, "Elde edilen güncel veriler, sektörün krizden çıkmaya başladığına işaret ediyor" dedi.  GYODER için "Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009" raporunu hazırlayan Dr. Can Fuat Gürlesel, raporla ilgili sunumunda, 2005 yılında 545 bin, 2006'da 598 bin, 2007'de ise 581 bin olan konut yapı ruhsatı sayısının 2008'de 501 bine düştüğünü, 2009'da ise 508 bin yapı ruhsatı alındığını bildirdi.

İstanbul'un cazibesi
Konut kredilerinin yüzde 70'ten fazlasının 5 ilde kullanıldığını ifade eden Dr. Can Fuat Gürlesel, şunları söyledi: "İstanbul, tek başına bu pastanın yüzde 40'ını alıyor. Alışveriş merkezi yatırımları da devam etti. 2008'de 4 milyon 415 bin metrekare olan kiralanabilir AVM büyüklüğü, 2009'da 5 milyon 235 bin metrekareye çıktı. 2008'de 10 farklı yabancı grubun elindeki kiralanabilir AVM alanı 1 milyon 388.6 bin metrekare iken, 2009'da 1 milyon 765 bin metrekareye çıktı. Yabancılar için İstanbul'un cazibesi devam ediyor. Yabancıların Türkiye'deki mali risklerinin, yani yatırımlarının büyüklüğü 2007'de yaklaşık 204 milyar dolarken, 2008'de 152 milyar dolara düştü. 2009'da ise 185 milyar dolara yükseldi. Yani, yabancıların mali risk alma iştahı artıyor, gayrimenkul de bundan ciddi pay alacak."

Bu yıl 3-4 GYO daha halka arz edilebilir

TURGAY Tanes, son 1-1.5 yıldır orta gelir grubunun altına hitap eden; makul taksit ödemeli projelerin yoğunlaşmaya başladığını, özellikle İstanbul'un Avrupa yakasında bunların gözlendiğini söyledi. Kriz ortamından çıkışla, GYO halka arzlarının başarısının paralelliğine işaret eden Tanes, bu yıl sonuna kadar en az 3-4 tane GYO'nun halka arz  edilebileceği tahmininde bulunarak, önemli olanın adetten çok `aktif büyüklük' olduğuna dikkati çekti.

İstanbul'da 50 bin konutun acilen yıkılması gerekir

GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Işık Gökkaya da, lüks konut projelerinde İstanbul ve Ankara'nın önde geldiğine, ancak lüks konutun küçük kesime hitap ettiğine değinirken, piyasadaki projelerin orta gelir ve orta gelir grubu altında yoğunluk kazandığını belirtti. Lüks konutun yüzde 10-15'in üzerine çıkmadığını ve bunun pek mümkün olmadığını dile getiren Gökkaya, şunları söyledi: "Konut sektörü hiçbir zaman doyum noktasına gelemez. Çünkü, Türkiye genç nüfusa ve yüzde 65'inin yenilenmesi gereken konut stokuna sahip. İkincil piyasa oluşmadan faizler daha  düşmez. İstanbul'daki 3 milyon konutun 2 milyonu yıkılıp yeniden yapılmalı. Depremde zarar gören ve acil yıkılması gerekirken yıkılmayan 50 bin konutta ise şu an hâlâ insanlar yaşıyor."

Faizler düştü ancak tedbirli davranma içgüdüsü sürüyor

GYODER Başkanı Turgay Tanes, inşaat ruhsat sayısının 2006 ve 2007 rakamlarının gerisinde kalmasına rağmen, önümüzdeki 2009'daki artışın devam edeceğini öngördüklerini bildirdi. Arz kanadında eski değerlere dönüş sinyalleri olduğuna inandıklarını ve ticari gayrimenkul yatırımlarında ise yavaşlama olsa bile ilave yatırımlar yapılmaya devam edileceğini kaydeden Tanes, şunları söyledi: "Yatırımcılar açısından kaynak bulmak diğer dönemlere göre daha zor oluyor. Ancak itibarı yüksek olan ve potansiyel barındıran iyi firmalara ve projelere kreditörlerin desteği devam etti. Tüketici finansmanında ise faizler düşerek Türkiye'de ilk kez yüzde 1'in altına indi. Buna rağmen krizin etkisi ve tedbirli davranma içgüdüsü, konut kredilerinin genişlemesini sınırlı tuttu.
Önümüzdeki dönemde daha yüksek bir kredi kullanımı olacağını tahmin etmekteyiz. Konut kredilerinin 55 milyar dolara kadar çıkabileceğini öngörüyoruz."
Hürriyet

Küçük bir destekle 5 milyon konut satmak mümkün
ürkiye'de bugüne kadar 1,9 milyon hane halkı, banka kredisiyle ev sahibi oldu. Konut kredi maliyeti yüzde 0,92'ye, yıllık yüzde 10'a kadar düşse de bu orandan yıllık geliri en az 45 bin lira olan hane halkları faydalanabiliyor. 
 
GYODER (Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği) Başkan Yardımcısı Işık Gökkaya, aylık geri ödeme maliyetinin yüzde 0,50'ye düşmesi halinde, 5 milyon hane halkının daha konut kredisiyle ev alabilir hale geleceğini açıkladı. Gökkaya, "Bugünkü geri ödeme maliyeti ile 1,9 milyonda kalan konut kredisi kullanan hane sayısı, 0,50 olması halinde 6,9 milyona çıkacak." dedi. Gökkaya, ihtiyacı olduğu halde bugünkü maliyetlerle kredi kullanamayan 5 milyon hane halkının 0,50'lik maliyetle ev kredisi kullanmaya hazır olduğunu kaydetti.

Gökkaya'nın açıklamasına göre Türkiye'de bankalar 1 veya 3 ay vadeli mevduat topluyor. Ev kredileri ise 5 yıllık. Bu yüzden topladıkları mevduatı değil sendikasyonla aldıkları maliyeti yüksek, faiz yükü ağır krediyi ev alacaklara kullandırıyor. İkincil piyasa oluşturarak yeni ev alacaklara yüzde 0,50 vade farkı ile konut satılması halinde, ev alabilecek duruma gelecek 5 milyon hane sahibi müşteri olmaya hazır. Kirada oturan orta ve orta altı gelir grubunun hayali ev sahibi olabilmek. Lüks konut alabileceklerin Türkiye'deki en yüksek oranı yüzde 10-15. 2005 ve 2006 yıllarında lüks konutlar üretildi ve belli bir doygunluğa erişildi. Elde kalan stoklar da lüks konutlar. Yılda 500 bin yeni konuta ihtiyaç duyulan Türkiye'de lüks konutta doygunluk yaşanırken, orta ve orta altı gelir grubuna yönelik konutlarda 'açlık' mevcut. Bu kesim, maliyeti düşük arsalara inşa edilmiş, ev alanın devlete ödeyeceği paraların az olacağı konutlara ihtiyaç duyuyor. Kişi başı milli gelirin 8 bin dolar olması, orta gelirlilerin yüzde 0,92'lik maliyetli kredi ile ev almasına imkan vermiyor. Bugün 5 milyon hanede yaşayan bu kesim, ev sahibi olabilmek için yüzde 0,50'li maliyetli ödeme şekli bekliyor. İstanbul'daki 3 milyon konuttan 2 milyonu yenilenmeye ihtiyaç duyuyor ve bunların 50 bini, oturanlar için tehlike arz ettiğinden acilen yıkılması gerekiyor.

GYODER Başkanı Turgay Tanes, emlak ve inşaat sektöründeki 2009 yılı verilerini ve 2010 yılı beklentilerini açıkladı. Tanes'in açıklamasına göre inşaat sektörü krizde dip noktasından çıktı ve yeni normalleşme dönemine girdi. Bu dönemde konut arzında, konut yapı ruhsatı sayısında 2009'un son üç ayında belirgin bir iyileşme gözlendi. Tanes, "Her ne kadar yıl toplamları karşılaştırıldığında 2006-2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artışın devam edeceğini öngörmekteyiz." dedi.
İbrahim Balta / Zaman

Krizde inşaat yatırımı 74 milyar liraya geriledi
GYODER'e göre, Türkiye'de 2008 yılında 90.2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009'da 74 milyar liraya geriledi. Özel sektörün inşaat yatırımlarıysa 60.2 milyar liradan 45.2 milyar liraya indi

`Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009' raporuna göre, 2008 yılında 90.2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009 yılında 74 milyar liraya, özel sektörün inşaat yatırımları 60.2 milyar lirayken, 45.2 milyar liraya geriledi.
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) `Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009' ve `2009-4. Çeyrek Gayrimenkul Sektörü' raporlarının sonuçlarını açıkladı. GYODER'in, Ekonomi ve Strateji Danışmanlık Hizmetleri'nden Dr. Can Fuat Gürlesel'e hazırlattığı çalışmalarda, kamu kurumlarının ve sektörel üst kurumların yayımladığı verilerden de faydalanıldı. Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009 Raporu'na göre, 2005-2007 yıllarında alınan konut yapı ruhsatları yüksek gerçekleşirken, 2008 yılında 501 bin 5 adede indi. Küresel krizin etkilerinin yaşandığı 2009 yılında alınan konut yapı ruhsat sayısı 508 bin 36 ile 2008 yılına göre sınırlı artış gösterdi. 2009 yılının ilk üç çeyrek döneminde gerileyen konut yapı ruhsatları, yılın son çeyreğinde 188 bin 507 adetle sıçrama gösterdi.

Sadece 23 AVM açıldı
Konut kredileri stoku 2008 yılında 37.54 milyar lirayken, 2009 yılında 42.6 milyar liraya yükseldi. Konut kredileri stoku 2009 yılında 5 milyar lira genişledi. Konut kredilerinin GSMH oranı da yükseldi ve 2008 yılında yüzde 3.95'iken 2009 yılında yüzde 4.47'ye ulaştı. İller bazında konut kredileri toplamı 2008 yılında 38.9 milyar lira, 2009 yılında 44.85 milyar lira düzeyinde bulunurken, 2009 yılı itibarıyla en çok kredi stokuna sahip olan il, 17 milyar lira stoku ve yüzde 37.9 payı ile İstanbul oldu.  Ankara  6.1 milyar lira,  İzmir  3,4 milyar lira, Antalya 1.57 milyar lira, Bursa 1.25 milyar lira ile İstanbul'u izledi.
2002 yılından sonra hızla genişleyen perakende harcamaları 2007 yılında 221.6 milyar dolara, 2008 yılında 241.4 milyar dolara ulaştı. 2009 yılında ekonomik küçülme ve özel kullanılabilir gelirlerdeki gerilemeye bağlı olarak düştü ve 203.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2009 yılında ekonomik krizin etkisiyle AVM yatırımları yavaşladı ve ötelendi. Buna bağlı olarak 2009 yılı içinde toplam 23 AVM açıldı. 2009 sonu itibarıyla Türkiye genelinde açılan AVM sayısı 214'e, kiralanabilir alan büyüklüğü 5 milyon 234 bin 698 metre kareye ulaştı.
Rapora göre, 2009 yılında ekonomik krizin etkileriyle birlikte kiralardaki gerileme sonucunda gayrimenkul yatırımlarının gelirleri de düştü. Buna bağlı olarak aynı yatırım büyüklüğü karşılığında elde edilen yıllık ortalama gelirler azaldı ve İstanbul'da gayrimenkul yatırımlarının getirisi düştü.
Ofis yatırımlarının getirisi 2009 yılında yüzde 7.25'e, alışveriş merkezi yatırımlarının getirileri yüzde 7'ye ve lojistik yatırımlarının getirileri de yüzde 7'ye geriledi. 2008 yılında 90.2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009 yılında 74 milyar liraya geriledi. Özel sektörün inşaat yatırımları 2008 yılında 60.2 milyar lirayken, 2009 yılında 45.2 milyar lira olarak gerçekleşti. Özel sektörün inşaat yatırımları 2009 yılında kriz etkisiyle daraldı.
Radikal

İnşaat sektörü dipten döndü
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin raporuna göre, Türkiye'de 2008'de 90.2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009'da 74 milyara geriledi

YAPI RUHSATLARI SIÇRADI

`Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009' raporuna göre, 2008'de 90.2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009'da 74 milyar liraya, özel sektörün inşaat yatırımları 60.2 milyar lirayken, 45.2 milyar liraya geriledi.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği'nin (GYODER) hazırlattığı rapora göre 2009'da alınan konut yapı ruhsat sayısı 508 bin 36 ile 2008'e göre sınırlı artış gösterdi. 2009'un ilk üç çeyreğinde gerileyen konut yapı ruhsatları, son çeyrekte 188 bin 507 adetle sıçrama yaptı.

KREDİ FAİZLERİ DÜŞTÜ

2009'da kiralardaki gerileme ile gayrimenkul yatırımlarının gelirleri ve bunun sonucu olarak İstanbul'da gayrimenkul yatırımlarının getirisi düştü. Ofis yatırımlarının getirisi 2009'da yüzde 7.25'e, alışveriş merkezi yatırımları ile lojistik yatırımlarının getirileri de yüzde 7'ye geriledi.

İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa gibi illerde yoğunlaşmaya devam eden konut kredileri son çeyrekte 3.1 milyar lira artarken, konut kredisi aylık faiz oranı 0.96 ile yüzde 1'in altına indi.

YÜZDE 16.3 KÜÇÜLDÜ

Raporun açıklandığı toplantıda konuşan Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Başkanı Turgay Tanes, krizin etkisiyle daralma yaşanan dönemde inşaat sektörünün de yüzde 16.3 küçülerek, krizden en fazla etkilenen sektör olduğunu dile getirdi.

"Ancak elde edilen veriler, sektörün krizden en az hasarla çıktığını gösteriyor" diyen Turgay Tanes, yeni normalleşme döneminde, konut arzında, konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre dördüncü çeyrekte belirgin artış gözlemlendiğini söyledi.
Posta

Gayrimenkul dipten döndü
GYODER Başkanı Tanes, konut arzında, konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre 4'üncü çeyrekte belirgin artış gözlediklerini belirterek, artışın süreceğini açıkladı.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Tanes, yeni normalleşme döneminde, konut arzında, konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre, dördüncü çeyrekte belirgin artış gözlemlendiğini belirterek, her ne kadar 2006-2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artışın devam edeceğini öngördü. Tanes, "Her ne kadar yıl toplamları karşılaştırıldığında 2006-2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artışın devam edeceğini öngörmekteyiz. Arz kanadında da eski değerlere dönüş sinyalleri olduğuna inanmaktayız. Ticari gayrimenkul yatırımlarında ise, yavaşlama olsa bile, ilave yatırımlar yapılmaya devam edilmektedir" diye konuştu.

"Türkiye Gayrimenkul Sektörü Temel Göstergeleri 2009" ve "2009- 4. Çeyrek Gayrimenkul Sektörü" raporlarının sonuçlarının açıklandığı toplantıda konuşan Tanes, 2009 yılındaki küresel krizin etkisiyle daralma yaşanan dönemde inşaat sektörünün yıl toplamında yüzde 16.3 küçülerek, "krizden en fazla etkilenen sektör" olduğuna dikkat çekti.

* 2008 yılında 90.2 milyar lira olan inşaat yatırımları 2009 yılında 74 milyar liraya, özel sektörün inşaat yatırımları 60.2 milyar lira iken, 45.2 milyar liraya geriledi. 2009 yılının ilk 3 çeyrek döneminde gerileyen konut yapı ruhsatları, yılın son çeyreğinde 188 bin 507 adetle sıçrama gösterdi.

* Konut kredileri stoku 2008'de 37.54 milyar lira iken, 2009 yılında 42.6 milyar liraya yükseldi. Konut kredileri stoku 2009 yılında 5 milyar lira genişledi. Yabancıların Türkiye mali riskleri 2008 yılında 152 milyar dolara gerilerken 2009 yılında ise 185.1 milyar dolara çıktı.
Vatan

Dipten döndük 
Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği Başkanı Turgay Tanes, konut sektörünün dördüncü çeyrekte belirgin bir artış gözlemlendiğini belirterek "Dipten döndük" dedi

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Başkanı Turgay Tanes, yeni normalleşme döneminde, konut arzında, konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre dördüncü çeyrekte belirgin artış gözlemlendiğini belirterek, her ne kadar 2006-2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artışın devam edeceğini kaydetti.

2009 yılındaki küresel krizin etkisiyle daralma yaşanan dönemde inşaat sektörünün de yıl toplamında yüzde 16,3 oranında küçülerek, `'krizden en fazla etkilenen sektör'' olduğunu dile getiren Tanes, elde edilen  verilerin, sektörün krizden en az hasarla çıktığını gösterdiğine işaret etti. Tanes, yeni normalleşme döneminde, konut arzında, konut yapı ruhsatları daire sayısı verilerine göre dördüncü çeyrekte belirgin artış  gözlemlendiğini söyledi.    

KİRA GİBİ ÖDENEN PROJELER

GYODER Başkanı `'Her ne kadar yıl toplamları karşılaştırıldığında 2006-2007 rakamlarının gerisinde kalınsa da, önümüzdeki dönemde bu artışın devam edeceğini öngörmekteyiz. Arz kanadında da eski değerlere dönüş sinyalleri olduğuna inanmaktayız. Ticari gayrimenkul yatırımlarında ise, yavaşlama olsa bile, ilave  yatırımlar yapılmaya devam edilmektedir'' diye konuştu.

Turgay Tanes, soruları yanıtlarken, son 1-1,5 yıldır orta gelir grubunun altına hitap eden kira yerine, makul miktarda kredi geri ödemesi yapılabilecek projelerin yoğunlaşmaya başladığını, özellikle İstanbul'un Avrupa yakasında bunların gözlendiğini söyledi. Kriz ortamından çıkışla, GYO halka arzlarının başarısının paralelliğine  işaret eden Tanes, bu yıl sonuna kadar en az 3-4 tane GYO'nun halka arz edilebileceği tahmininde bulunarak, önemli olanın adetten çok aktif büyüklük olduğuna dikkati çekti.

50 bin konutun acil yıkılması gerekiyor

GYODER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Işık Gökkaya, ikincil piyasa oluşmadan faizlerin bulunduğu seviyelerin altına düşmeyeceğini, İstanbul'daki 3 milyon konut stoku içinde 50 bin konutun acil yıkılması gerekirken, şu anda hala insanların burada yaşadığını anlattı.  Gökkaya, lüks konutun yüzde 10-15 oranının üzerine çıkmadığını ve çıkmasının da pek mümkün olmadığı görüşünü dile getiren Gökkaya, şunları söyledi: "Konut sektörü hiçbir zaman doyum noktasına gelemez. Türkiye konut stokunun yüzde 65'inin yenilenmesi lazım. Konutta alım gücü nedeniyle sınırlı arz talep dengesi oturtabiliyoruz. Kamu imarlı arsa üretimini artırabilirse, gerçek anlamda talep ve potansiyeli örtüştürmüş  olabiliriz.''
Star