İnşaat sektörü 2019’un 2. yarısından umutlu!

Faiz  indirimlerinin etkisi konut satışlarına yansımaya başladı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 25 Temmuz’da politika faizini 425 baz puan indirmesinin ardından kamu bankalarının konut kredisinde başlattığı düşük faiz hamlesi konut satışlarını artırdı. Para dergisinden Hülya Genç Sertkaya’nın haberine göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre Türkiye genelinde konut satışları Ağustos’ta geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 5.1 artışla 110 bin 538 oldu. Ağustos 2019’da Türkiye genelinde ipotekli konut satışları geçen yılın aynı ayma göre yüzde 168 oranında da artış göstererek 34 bin 148 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 36.8 olarak hesaplandı. İkinci el konut satışları geçen yılın aynı ayma göre yüzde 25.3 artış göstererek 69 bin 904 düzeyinde gerçekleşti.

Konut satışları yılın ilk sekiz ayında yüzde 17.9 azalışla 718 bin 570’e gerilerken, ipotekli satışlar yüzde 46.9 azalışla 130 bin 97 oldu. İlk satışların yüzde 29.6 azalışla 285 bin 719 adet düzeyinde gerçekleştiği sekiz aylık dönemde, ikinci el satışlar yüzde 7.75 azalışla 432 bin 851 adet oldu. TCMB’nin 12 Eylül toplantısında 325 baz puanlık politika faizinde indirime gitmesi, yılın son iki toplantısında da faiz indirimlerine devam edileceği beklentisinin güçlenmesi, konut satışlarında pozitif seyrin bir süre daha devam edeceği şeklinde yorumlandı.

"İKİNCİ YARIDAN UMUTLUYUZ"

Konutder Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas yaptığı açıklamada ertelenen konut talebinin konut kredisi faiz indirimi sonrası tekrar canlandığım vurgulayarak, yılın ilk yarısında yaşanan düşüşün ikinci yarıda telafi edileceğini ifade etti. Maliyet artışlarının ev fiyatlarına yansıtılmadığı bu süreçte ev sahibi olmak isteyen vatandaşlara bu fırsatı kaçırmamaları önerisinde bulunan Elmas, yükselen konut talebinde konut alıcılarını birinci el konut alımına yönlendirecek teşvik mekanizmalarının hızla devreye alınması gerektiğini kaydetti.

2019 Ağustos’ta yabancıya konut satışı geçen yılın aynı ayma göre yüzde 6.8 azalışla 3 bin 604 olurken, yılın ilk sekiz ayında yüzde 49.7 artışla 27 bin 748’e yükseldi. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı Irak vatandaşlarına yapıldı. Ağustos’ta Irak vatandaşları Türkiye’den 675 konut satın aldı. Irak’ı sırasıyla, 469 konut ile İran, 212 konut ile Rusya izledi.

Bu arada TCMB tarafından açıklanan Temmuz ayı konut fiyat endeksi verilerine göre konut fiyatları bir önceki aya kıyasla yüzde 1.92, geçen yılın aynı ayma kıyasla nominal olarak yüzde 3.54 oranında artarken, reel olarak ise yüzde 11.24 oranında azaldı.

ENFLASYON BELİRGİN DÜŞECEK

ABD Merkez Bankası’nın (FED) tahminlere paralel olarak politika faizini 25 baz puan indirimle yüzde 1.75-2.00 aralığına çektiği geçen hafta yurtiçinde önemli veriler açıklanırken, Fitch Ratings’in Avrupa, Orta Doğu ve Afrika (EMEA) Ülke Notları Grubu Direktörü Ed Parker’dan, Türkiye’de genel ekonomik görünümün iyileştiğine yönelik açıklama geldi. Fitch Ratings’in Londra’da düzenlenen Küresel Konferansında konuşan Parker, “Türkiye geçen yaz gerçekleşen finansal krizden toparlanarak ve dengelenerek son derece etkileyici bir direnç ve esneklik gösterdi” dedi.

Geçen hafta 12 Eylül’deki Para Politikası Kurulu toplantısı özetini yayımlayan TCMB, ılımlı toparlanma eğiliminin üçüncü çeyrekte devam ettiğine ve iktisadi faaliyetin sektörel yayılımının bir miktar iyileştiğine işaret etti. Toplantı özetinde Eylül ayında geçen yıldan gelen yüksek baz etkisinin de katkısıyla enflasyonda belirgin bir düşüş kaydedileceğinin altını çizdi. Öncü göstergelerin yıllık gıda enflasyonundaki yavaşlama eğiliminin Eylül’de de sürdüğüne işaret ettiğine dikkat çeken TCMB, Eylül’de doğalgaz fiyatlarında yapılan ayarlamanın yukarı yönlü etkisine rağmen, enerji grubu yıllık enflasyonunun baz etkisiyle gerilemeye devam edeceğini öngördü.
 

Prof. Dr. Burak Arzova/Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi

Faizin daha da aşağı gelmesi bekleniyor

Konut satışlarının artması faiz indirimlerinin doğal sonucu. Konut satışları faize çok duyarlı. Ancak çoğunluk faizin daha da aşağıya gelmesini bekliyor. O nedenle bir kısım talep ötelenmiş durumda. Perakende ciro endeksinde ufak da olsa bir kıpırdama var ancak yüzdesel olarak çok düşük. Tüketici güveninin artmasıyla birlikte tüketim kanalı açılabilirse çarklar yavaş yavaş dönmeye başlar. Özellikle dayanıklı tüketim alanında işler kötü. İhracatta da miktar olarak artış gelirken parasal değer olarak düşüş var.  Tüketimin artışı tek çare olarak gözüküyor. BDDK'nın bankaların söz konusu kredileri batık kredi olarak kabul etmesi sorunun BDDK tarafından da kabulü anlamına geldiği için önemli. Burada hem bankalara yeni kredi alanı yaratılmak hem de batık kredilerin yapılandırılmasını sağlamak amaçlanıyor. Burada önemli olan bankaların ne kadarlık bir sermayeye ihtiyacı olduğu konusu idi ve BDDK bankaların sermaye yapılarının kuvvetli olduğunu söyledi.

TOPLAM CİRO YÜZDE 12.6 ARTTI

Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında takvim etkilerinden arındırılmış ciro endeksi, 2019 Temmuz’da geçen yılın aynı ayma göre yüzde 12.6 arttı. TÜİK verilerine göre Temmuz’da geçen yılın aynı ayma kıyasla takvim etkisinden arındırılmış sanayi ciro yüzde 12.5, ticaret sektöründe ciro yüzde 12.2, hizmet sektöründe ciro yüzde 23 artarken, inşaat sektöründe ciro yüzde 6.8 azaldı. Bu arada mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış toplam ciro endeksi ise bir önceki aya göre yüzde 2.8 artış gösterdi.

TÜİK verilerine göre Temmuz’da takvim etkilerinden arındırılmış olarak sabit fiyatlarla perakende satış hacmi geçen yılın aynı ayma kıyasla yüzde 3.7 azalışla 113, cari fiyatlarla perakende ciro yüzde 13.2 artışla 184.5 düzeyinde gerçekleşti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satış hacmi 2019 yılı Temmuz’da bir önceki aya göre yüzde 1.5 azalırken, cari fiyatlarla perakende ciro yüzde 0.8 artış gösterdi.

2019 Ağustos'ta 110 bin 538 konut satıldı!