İnşaat sektörü ülke ekonomisinin de motoru oldu!

Geçen yıl yüzde 7'nin üzerinde büyüyen inşaat sektörü ülke ekonomisinin de motoru oldu. İnşaatın devam eden mega projeler, kentsel dönüşüm ve büyük altyapı çalışmalarının oluşturacağı yüksek iş hacmiyle 2014 yılını da en az yüzde 5 büyüme ile kapatacağı tahmin ediliyor. 

İnşaat sektöründe moraller düzelmeye, beklentiler yükselmeye başladı. Oldukça durgun, hatta yüzde 0.6'lık büyüme ile büyük hayal kırıklığı yaratan bir yılın ardından 2013 yılına hızlı başlayan sektör, yılın ilk çeyreğinde yüzde 5.9 büyüdü. Büyüme hızı ikinci çeyrekte yüzde 7.6'ya, üçüncü çeyrekte ise 8.7'ye yükseldi. Sektörün 9 aylık ortalama büyüme hızı yüzde 7.4 oldu. En son açıklanan rakamlar, yapılan yorumlar ve öngörüler inşaat sektörünün 2013 yılını, ülke ekonomisindeki büyümenin iki katı bir performansla, en az yüzde 7 büyüme ile kapatacağına işaret ediyor. 

Yüzde 9.1 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşen kamu yatırımları, inşaat sektörü büyümesinin itici gücünü oluşturdu. Buna karşılık yılın ilk yarısında yüzde 2 oranında gerileyen özel sektör yatırımlarında, devam etmekte olan irili ufaklı emlak projelerinin ötesinde, sonraki aylarda kayda değer bir gelişme yaşanmadı. Özellikle bina, alt yapı ve startı verilen mega projelere yönelik devlet harcamalarında bir önceki yıla göre yüzde 37.7 oranında artış, inşaat sektörünün tüm alt kollarında yüksek iş hacimleri oluşturmaya başladı. 

ALT SEKTÖRLER DE HIZLANDI 

Rekor işlemlerin gerçekleştiği gayrimenkul pazarında satışlar, yüzde 1 KDVli son projelere olan talebin de etkisiyle 750 bini aştı. İnşaat malzemeleri, çimento ve hazır beton gibi sektörün alt kollarında da büyüme hız kazandı. Yenileme pazarı da dahil olmak üzere inşaat malzemelerinde iç pazar büyümesinin yüzde 6'yı, ihracatın da 22 milyar doları bulduğu tahmin ediliyor. 

MEGA PROJELERİN GÜCÜ! 

Öyle görünüyor ki inşaat sektörünün 2014 yılında izleyeceği seyir çok yüksek ölçüde yine kamu yatırımlarına endeksli olacak. 10 yıl içerisinde tamamlanması planlanan; İstanbul Boğazı'na 3. Köprü, İstanbul'un 3. Havalimanı, Avrupa'nın en büyük ikinci köprü inşaatını da kapsayan 6.9 milyar dolarlık İstanbulİzmir otoyolu, 50 şehirde büyük alt yapı ve üst yapı inşaatları ile 6.5 milyon konutu içeren kentsel dönüşüm, hızlı tren, yeni bölünmüş yollar, tüp geçitler, limanlar, HES projeleri ve bölgesel havalimanları gibi devasa projelerde alınacak mesafe ve yıl boyunca yapılacak kamu harcamaları inşaat sektörünün 2014'de göstereceği performansın temel dinamikleri olacak. Bir diğer önemli beklenti de konut sektörü üzerinden şekilleniyor. Kentsel dönüşüm projeleri dahil olmak üzere 2014 yılında alınacak konut yapı ruhsat sayısının 1 milyon daireye kadar çıkacağı öngörülüyor. 

YURTDIŞI MÜTEAHHİTLİK 35 MİLYAR DOLARA GİDİYOR 

Önceki yıl 46 ülkede toplam 27.2 milyar dolarlık 461 yeni proje üstlenen Türkiyeli müteahhitler küresel krizin etkilerine ve ana pazarlarının bir bölümünde hala etkilerini sürdüren siyasi çalkantılara rağmen yurtdısındaki başarılarını 2013 yılında da devam ettirdiler. Ekonomi Bakanlığı verilerine göre, 2013 yılının ilk 6 ayında yurtdışında üstlenilen projelerin toplam tutarı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 70 artış gösterdi. Bu trendin devam etmesi halinde 2013 sonunda yurtdışında üstlenilen yeni iş tutarının 30 milyar dolara ulaşacağı öngörülüyor. 

Sonuç olarak; 2013 gerçekleşmeleri üzerinden yapılan değerlendirme, yorum ve tahminler gösteriyor ki, alt kollarıyla birlikte inşaat sektörünün tamamını saran canlılık 2014 yılında da devam edecek. 

Seçimler nedeniyle daha da artması beklenen kamu yatırım ve harcamalarının da etkisiyle inşaat sektörü 2014'ü en az yüzde 5-6 büyüme ile kapatacak. 

PERFORMANS DİNAMİKLERİ 

Devam eden mega inşaat projeleri, kamu altyapı inşaatları ve kentsel dönüşüm hızı • Özel sektör konut inşaatları ve yüzde ı8'e kadar yükselen KDV uygulamasından geri dönüş olacağı yönünde beklentiler • Konut kredi faizlerinin seyri • Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri İnşaatın küresel büyümesi de hızlı olacak Global Construction Perspectives ve Oxford Economics'in raporuna göre, gelecek 10 yılda küresel inşaat sektörü global GSYİH'dan daha hızlı büyüme gösterecek. Tahminlere göre, 2010 yılında 7.2 trilyon dolar olan küresel inşaat sektörünün büyüklüğü 2020 yılına kadar yüzde 67 artarak 12 trilyon dolara, inşaat sektöründe yapılacak toplam harcama büyüklüğü de 97.7 trilyon dolara çıkacak. Küresel müteahhitlik hizmetlerinden yüzde 3.5 pay alan Türkiyeli müteahhitlerin 2014 yılı yurtdışında gerçekleştirecekleri projelerin toplam tutarının 35 milyar doları bulması yüksek bir olasılık olarak görülüyor. 

İNTES Başkanı Celal Koloğlu: "İnşaat sektörünün önemi bu yıl daha iyi anlaşılacak" 2014 yılı her açından önemli bir yıl; hem seçimler hem de ekonomik dengeler açısından. Durumu iyi analiz etmemiz ve hesaplarımızı ona göre yapmamız gerekiyor. Yüksek cari açık ve yüksek enflasyon ortamında, tasarrufların çok düşük, borçlanma oranının yüksek olması seçim sürecine girerken risklerin daha da artacağının göstergesi. Dolayısıyla önümüzdeki bir iki yıllık dönemde Türkiye ekonomisinde büyümenin yavaşlayacağını düşünüyorum. 

2014 yılında özel sektör inşaat yatırımlarının büyümeye artı yönde katkı sağlaması ve pozitif büyümeye geçmesi umut ediliyor. Bu nedenle küresel, siyasi, bölgesel ve ekonomik belirsizliklerin ortadan kalkması ekonominin özel sektöre odaklı büyümeyi sürdürmesi açısından büyük önem taşımaktadır. 

Bu ortamda sektörümüzün önemi giderek daha da artmaktadır. Ve inanıyorum ki 2014 yılında da inşaat sektörü üzerine düşen sorumluluğu yerine getirecek ve önemi bir kez daha anlaşılacaktır. Dünya çapındaki projelerin start aldığı, yurtdışında müteahhitlik hizmetlerinde dünya ikincisi olduğumuz bir ortamda inşaat sektörünün yükselen trendi tesadüf değildir. Bu trendin sürdürülebilir olması için önemli olan istikrarın ve özel sektöre öncelik veren kararlılığın devam etmesini bekliyoruz. 

"Risk yüksek ama fırsat da var" 

2014 için sektörel bazda büyüme hedefi belirlemek iç ve dış faktörlerdeki belirsizlikler nedeniyle pek gerçekçi olmayacaktır. Ama mevcut durumda siyaset ile ekonomi arasında gidip gelen bir risk sarkacından söz etmek olanaklı. Bu durumda makro ekonomiden sektörlere ve yatırım kararlarına uzanan geniş bir yelpazede hem riskleri hem de fırsatları yakından izleyerek yol almakta yarar var. 

ABD ve FED kaynaklı olası gelişmeler ve bunlara bağlı olarak sermayenin yön değiştirmesi olasılığı gelişmekte olan tüm ülkeler için ciddi bir tehdit niteliğinde. Ancak Türkiye'nin karşı karşıya bulunduğu riskler, ekonominin dış sermayeye bağımlılığı ve kırılgan yapısı nedeniyle daha büyüktür. ABD'de 10 yıllık tahvil faizlerinin yükselmesi sermaye çıkışlarını hızlandırıcı etki yaratabilecek, bu durumda dış kaynak ile finanse edilen büyümenin sürdürülmesi olanaksız hale gelebilecektir. 

Yine de hükümetin gündemindeki mega projeler ile kentsel dönüşüm projeleri ise inşaat sektörü üretiminin artmasını sağlayacak değerli fırsatlardır. 2014'ün seçim yılı olması da sektörü olumlu etkileyebilecektir. Pek çok ekonomist, yeni konut projelerinin, her ne kadar uzun dönemde sakıncaları olsa da, birçok sektörü etkileyerek yarattığı canlılık nedeniyle hükümetin seçim öncesi feda edemeyeceği bir alan olduğunu ifade etmektedir. Bütün bu riskler ve fırsatlar dahilinde inşaat sektöründeki gelişmenin ekonomiye paralel bir seyir izlemesi ve büyük olasılıkla yüzde 4'ün üzerine çıkacak bir büyüme göstereceğini tahmin ediyorum. 

İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Yetişener: "25 milyar dolar ihracat hedefliyoruz" 2013 yılında 22 milyar dolar ihracat gerçekleştirecek olan inşaat malzemeleri sanayi, bu performansla Türkiye'nin ihracat lideri sektörlerinden biridir ve dünya ihracat sıralamasında 5. sıradaki yerini korumaya devam etmektedir. 

2014 yılında, inşaat malzemeleri sektöründe yüzde 12-15 arası bir artışla yaklaşık 25 milyar dolar ihracat hedefliyoruz. 2015 yılı ihracat hedefimiz ise 30 milyar dolardır. Özellikle yüksek teknolojilere yapılacak yatırımla, katma değeri yüksek ürünlerin üretiminin, ülkemiz inşaat sektörünün daha büyük hacimlere ulaştıracağına inanıyoruz. AB ekonomisindeki toparlanmanın hızlanması ve bölge ülkelerinde siyasi istikrarın sağlanması halinde İMSAD olarak 2014 ve 2015 yılı ihracatımız 30 ve 40 milyar dolara kadar çıkabilecektir. 

Dünya Özel Ek