İnşaat sektörünün gelişmesinden 200 yan sektör etkileniyor!

İKİ seçim arasında inşaat sektörü adeta beklemeye geçmişti. TL'nin de gerilemesiyle birlikte konut ve ticari gayrimenkulde talep ertelenmişti; ta ki 1 Kasım seçimleri sonrasına kadar. Sandıktan çıkan 'tek parti' iktidarı ile birlikte inşaat sektörü yeniden şahlandı. Büyümede inşaat sektörünü lokomotif yapan AK Parti iktidarı, yeni dönemde de inşaatın sürükleyici özelliğinden yararlanmaya devam edecek gibi görünüyor. 

İnşaat sektöründeki hareketlenmenin en önemli göstergesi konut satışları. Eylül ayında adeta çakılan konut satışları, ekim ayında tekrar yükselişe geçti. TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre, Türkiye genelinde konut satışları 2015 Ekim ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.8 oranında artarak 104 bin 98 oldu. Konut satışlarında, İstanbul 18 bin 468 ile en yüksek paya (yüzde 17.7) sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u, 11 bin 28 ile Ankara, 5 bin 987 ile  İzmir  izledi. Yabancılara yapılan konut satışları ekimde, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23.8 artarak, 2 bin 236 oldu. 

45 MİLYAR DOLARLIK PAZAR 

Ekim ayında başlayan konuttaki hareketin kasım ve aralıkta artarak devam etmesi bekleniyor. Konut başta olmak üzere inşaat sektörünün tümündeki hareket, birçok sektörü ardından sürüklüyor. İnşaat sektörünün 200'den fazla alt sektörün ürettiği mal ve hizmete talep yarattığı biliniyor. Para Dergisi olarak inşaat sektöründe başlayan canlanmanın inşaat yan sanayinde en çok hangi alt sektörleri hareketlendireceğini araştırdık. Çimentodan boyaya demirden seramiğe yalıtımdan aydınlatmaya birçok sektör gelecekten umutlu. Bazı sektörler hareketlenmenin meyvelerini toplamaya başlarken bazıları da şubat-mart aylarını bekliyor. 

Türkiye'de inşaat malzemesi sanayinin iç pazar büyüklüğünün 45 milyar dolar (117 milyar TL) olduğu tahmin ediliyor. Türkiye'de konut satışları ağustos-eylül ayları arasında dursa da Üçüncü Köprü, Körfez Geçişi gibi dev projeler durmadı. Bu da çimento, hazır-beton, demir-çelik gibi sektörleri dinamik tuttu. Şimdi hareketin kamu projelerinin yanı sıra özel sektöre de yayılmasıyla inşaat yan sanayinin tümüne yeni iş olanakları oluşturacak. 

"DEMİR FİYATLARI UYGUN" 

Çolakoğlu Metalürji Genel Müdürü Uğur Dalbeler, seçim sonrası belirsizliğin ortadan kalkmasının piyasaları rahatlattığını belirterek sözlerine başlıyor. Marmara Bölgesi'nde büyük projelerin devam etmesi nedeniyle seçim döneminde inşaat sektöründe işlerin tamamen durmadığını belirten Dalbeler, şöyle konuşuyor: "Aslında Marmara Bölgesi'nde seçim öncesinde de inşaat sektörü durmamıştı. Zaten uzunca bir süredir hareket var. Büyük projeler devam ediyor, İstanbul'da kentsel dönüşüm nedeniyle hareketli bölgeler var. Şu anda demir-çelik üreticileri açısından talep tatminkar. Ancak seçimlerden sonra inşaat sektörünün tüm alanlarında ekstra bir hareket olması bizi de memnun ediyor. İnşaat maliyetleri içinde demirin maliyeti yüzde 5-10 civarında. Mevcut fiyatlar müteahhitler açısından çok uygun. Geçen yıl bu zamanlarda inşaat demirinin tonu 550 dolar civarındayken şimdilerde 350 dolar. Çin'in arz fazlasını dünya piyasalarına aktarmasıyla fiyatlarda damping oldu. Demir uluslararası bir emtia olduğu için iç piyasada da fiyatlar düştü." 

"KASIMDA YÜZDE 30 ARTIŞ OLDU" 

Doka Kalıp İskele Sanayi Genel Müdürü Ender Özatay, kasım ayında işlerinde yüzde 30 civarında artış olduğunu söylüyor. Seçimler öncesinde özellikle Marmara Bölgesi'ndeki işlerde büyük çaplı düşüşler olduğunu hatırlatan Özatay, "Şimdi Marmara tersine ciddi bir şekilde büyüyor.  Ankara  ve İzmir gibi şehirlerde seçim öncesinde de zaten dramatik bir düşüş olmamıştı. Ancak Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki işler çözüm sürecisinin durmasıyla bitti" diyor. 

Özellikle Marmara Bölgesi'nde inşaat sektöründe ağustos ve eylülün son 12 ayın en kötü ayları olduğunun altını çizen Özatay, "Ekim satışlar açısından iyiydi. Kasım daha iyi... Aralık ayında da işlerin böyle devam edeceğini düşünüyorum. Ertelenen talep devreye giriyor. Hem üstyapı hem de altyapı projelerinde önemli bir hareketlilik yaşanıyor" diye konuşuyor. 

"PİYASALARA GÜVEN GELDİ" 

İklimlendirme Sanayicileri İhracatçıları Birliği Başkanı ve AFS Boru Klima Sanayi Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Poyraz, inşaat sektöründeki hareketlenmenin iklimlendirme sektörüne de yansımasını beklediklerini söylüyor. Hastaneden iş merkezi yapımına kadar birçok projenin ısıtma-soğutma ve havalandırma işlerini artırdığını belirten Poyraz, şu değerlendirmeleri yapıyor: "Seçimlerden sonra hükümet kurulması piyasalara güven verdi. Güvenin artmasıyla birlikte yatırım planları hayata geçirilme aşamasına geldi. Biz de verdiğimiz tekliflerin şu aralar işe dönmesini bekliyoruz. Bunun dışında aslında sektörümüz artık neredeyse 12 ay hareketli. Yazın başlayan projeler şimdilerde kış gelmeden bitirilmeye çalışılıyor." 

"SEKTÖR YÜZDE 20 BÜYÜYECEK" 

Aydınlatma sektörü de inşaat sektörünün hareketlenmesinden payını alıyor. Bu yılı geçen yıla göre yüzde 15-20 civarında büyümeyle tamamlamayı planlayan sektör, özellikle LED'li ürünlerin verdiği dopingle kış aylarını oldukça hareketli geçiriyor. Aydınlatma Gereçleri İmalatçıları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Fersa Aydınlatma Yönetim Kurulu Başkanı Fahir Gök, ekim-kasım aylarının ofis projelerinin arttmasıyla iyi geçtiğini belirterek sözlerine başlıyor. "Genel olarak bundan sonrası için beklentimiz yüksek. Aralık ayında yılsonu olduğu için işler biraz yavaşlar" diyen Gök, ocak ve şubat aylarından sonra işlerde yeniden artış olmasını bekliyor. Bu yılı genel olarak yüzde 1520 büyümeyle kapatacaklarını tahmin eden Gök, sektörün tek sıkıntısının özellikle toplu konut projelerinde kullanılan kontrolsüz getirilen ithal ürünler olduğunu vurguluyor. 

Akın AKÇALI / Boya Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Başkan Vekili/ Akçalı Boya CEO'su 
"Üç aya kadar etkisini hissederiz" 

Döviz kurundaki aşağı yönlü hareketle birlikte özellikle konut satışları arttı. Yatırımcı döviz yerine konut alıyor. Ancak halen en büyük sıkıntı reel faizlerin yüksek olması. Faizler düştüğü takdirde uzun vadeli yatırımların da gayrimenkule daha fazla yönleneceğini düşünüyorum. İnşaat sektöründeki hızlanma boya sektöründe ilk anda hissedilmez. Boya işi bir inşaatta en son noktadır. İnşaat sektöründeki hareketlenmenin sektörümüze etkisi üç ila dokuz ay arasındaki sürede gerçekleşir. Konut satışlarının artmasıyla birlikte kısa vadede sektörümüze yenileme pazarında etkisi oluyor. Eski konuttan yeni konuta geçiş başladığında, eski konut da ya satılıyor ya kiraya veriliyor. Bu durumda da tekrar boya yapma ihtiyacı doğuyor. Bu yenileme de boya satışlarını artırıyor. Ayrıca son yıllarda inşaat sektörünün iş yapabilme kabiliyeti çok gelişti. 

Teknoloji geliştiği için yağmur hariç, bahar aylarında da işler duraksamıyor. Türkiye bir turizm ülkesi... Otellerin yenilenmesi şubat-mart aylarına kadar yapılıyor. Bu nedenle sektörümüzde bu dönemde güneyde ve turistik bölgelerdeki restorasyonlar nedeniyle bir hareketlenme yaşanıyor. 

Ali ÖZİNÖNÜ/ TİM Çimento ve Toprak Ürünleri Sektör Kurulu Başkanı - Çimentaş İcra Komitesi Üyesi 
"Güçlü talep devam ediyor" 

Aslına bakarsanız çimento sektöründe iki seçim arasında haziran-kasım aylarında işlerde bir durma olmadı. İnşaata başlayan müteahhitler seçim sonuçlarını beklemeyip işlerine devam ettiler. Bizim açımızdan da talep devam etti. Aslında normalde bu aylar talebin bu seviyede olduğu aylar değil ama hava şartları iyi gidince kasım ayının tamamı talep açısından güçlü geçti. Zaten İstanbul'da büyük projeler devam ediyor; köprü ve havalimanı inşaatı sürüyor. Boğazın altından, araç geçişi var; yeni stadyum yapılıyor. Bunlarla birlikte konutta da talebin artması işlerimizi daha da hızlandıracaktır. Aslında yılı geçen yıla göre yüzde 2-3 daha düşük bir satışla, 60 milyon ton civarında bir satışla kapatacağız. Bunun nedeni ise yılın ilk yarısında talebin daha az olması ve hava şartlarının sert gitmesiydi. Fiyatlar açısından değerlendirdiğimizde ise geçen yıla göre bir miktar fiyatların düşük olduğunu söyleyebilirim. Halen Marmara da Ege'de de dökme çimentonun tonu 150 TL, torbalı çimentonun tonu ise 170 TL'den satılıyor 

'TEKLİFLERİMİZİ GÜNCELLİYORUZ" 

Adell Armatür Yönetim Kurulu Başkanı Ali Topçu, inşaat sektöründeki canlanmanın şubat ve mart aylarında kendilerine yansıyacağını düşünüyor. Seçim sonuçlarının tek parti iktidarının kurulmasına olanak vermesiyle sanayi çevrelerinin rahatladığını belirten Topçu, "Sanayiciler yatırıma devam etme yönünde karar aldılar. Seçim öncesinde finans kurumlarının inşaat firmalarına bakış açısı durağanlaşmıştı. Artık yeniden inşaat firmalarının kredibilitesi artmaya başladı" değerlendirmesini yapıyor. AK Parti hükümetinin inşaat sektörü ile birlikte büyümeyi tercih ettiğini hatırlatan Topçu sözlerini şöyle sürdürüyor: "Hükümetimizin bu tercihini devam ettireceğini düşünüyoruz. İnşaat sektöründe ekim ayında başlayan canlanma artarak devam edecektir. İnşaat şirketleri bizden bu aralar tekliflerimizi güncellememizi istiyorlar. Bu da bekleyen yatırım kararlarının devreye gireceğini gösteriyor. Hareketlenme asıl olarak bize şubat ve mart aylarında daha çok yansır. Yılsonunda bayi ve satıcılar çok fazla mala girmeyip, hesaplarını kapatmak isterler. Şubat ayı itibariyle işlerin daha iyi olacağını düşünüyorum." 

"TALEP ÖTELENDİ" 

Başak Kiremit Yönetim Kurulu Başkanı Füruz Karık ise ertelenen talep nedeniyle kasım ayının diğer yıllara göre daha iyi geçtiğini anlatarak sözlerine başlıyor. Karık, "Genelde temmuz ağustos ayları kiremit ve çatı sistemleri satışlarının yoğun olduğu aylardır. Ancak tüketici iki seçim arası beklemeye geçti. Bu nedenle talebin ötelendiğini ve kasım ayının geçmiş yıllara göre daha iyi geçtiğini gözlemliyoruz" diyor. Konut kredisi faizlerinin düşmesiyle piyasanın daha da canlanacağını düşünen Karık konuşmasını şöyle sürdürüyor: "Konut satışları seçim öncesine göre hızlandı. Konut faiz oranları düşerse piyasa daha da canlanır. Şu anda konut alanlar cebinde parası olanlar; faizler düştüğü takdirde krediyle konut alımı hızlanacaktır." 

Ekonomist