İşgücü sayısı arttı konut satışı toparlandı!

Konut satışı eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20 azalmıştı. Bu durum, tümüyle işgünü sayısındaki azalmadan kaynaklanmıştı. 

Bu yıl eylülde uzun bir Kurban Bayramı tatili vardı, bu yüzden işgünü sayısı yüzde 23 düzeyinde bir gerileme göstermiş, bu da konut satışını aşağı çeken en büyük etken olmuştu.

Ekime geldik, bu kez işgünü sayısı olumlu yönde bir etki yarattı. Geçen yıl Kurban Bayramı ekim ayındaydı ve bu yüzde 19'da kalan işgünü sayısı, bu yıl 20.5 olarak gerçekleşmişti. (Yarım gün, 28 Ekim'in yarım gün tatil olmasından kaynaklanıyor.) Yani işgünü sayısı 19'dan 20.5'e çıkarken yüzde 8 arttı. İşte bu artış konut satışına neredeyse bire bir yansıdı.

Geçen yılın ekim ayında 95 bin 645 olan konut satışı, bu yıl yüzde 8.8'lik artışla 104 bin 98'e ulaştı. On aylık dönemde geçen yıl 927 bin düzeyinde gerçekleşen satış da bu yıl 1 milyon 41 bini buldu. Artış, yüzde 12.3 olarak hesaplandı.

İlk satışlarda toparlanma

Toplam konut satışının yüksek olması, inşaat sektörünün canlılığını göstermesi açısından önemli elbette. Ama asıl önemli olan hiç kuşku yok ki ilk satışlar. Daha önce birkaç kez el değiştirmiş bir konutun bir kez daha el değiştirmesi, ekonomiye doğrudan bir katkı sağlamaz. Hep vurgulandı, konutun yeni sahibinin gerçekleştireceği tadilat ve elden geçirme işleri, yan sanayiyi destekler, ama ana sektör konumundaki inşaata pek bir şey katmaz.

Bu açıdan önemli olan ilk satışlardır. Bu yüzden toplam satıştan daha çok ilk satışlara bakmak gerektiğini düşünüyoruz. Ekim ayındaki ilk satışlar, ortalamaya göre çok daha iyi geldi. Ekimde 50 binin üstüne çıkan ilk satışlar, geçen yıla göre yüzde 14'e yakın arttı. İlk on aydaki ilk satışlar da 474 bini buldu ve geçen yılın yüzde 11 üstünde gerçekleşti.

İlk satışlar, artış hızı yönünden ekim ayında ikinci el satışların çok üstünde gerçekleşti. İlk satışlar yüzde 14'e yakın artarken, ikinci el satışlardaki artış hızı yüzde 5'te kaldı. Ancak, satılan konut sayısında ikinci el olanların düzeyi daha yüksek. Ekimde yaklaşık 54 bin ikinci el, 51 bin ilk satış gerçekleştirildi.

Fark, ilk on ay itibariyle daha da belirgin. İlk on ayda ilk satışlar yüzde 11 artışla 474 bine çıkarken, ikinci el satışların yüzde 14'e yakın artış göstererek 567 bine ulaştığı dikkati çekti.

İpotekli satışlar tökezliyor

İpotekli konut satışı ilk on ay itibariyle geçen yılın yüzde 18 üstünde. Ancak, ipotek tesisi yoluyla gerçekleştirilen satışların son iki aydaki performansı hiç iyi değil. 

İpotekli satışlar, eylül ayında geçen yıla göre tam üçte bir oranında azalmıştı. Gerileme eğilimi, hız kesmekle birlikte ekimde de sürdü. Geçen ayki ipotekli konut satışı 28 binde kaldı ve 2014'ün aynı ayına göre yüzde 19'luk bir gerileme ortaya çıktı.

Yıllık 1.3 milyonu bulacak gibi

Konutta satışların yılsonuna doğru yoğunlaştığı bir gerçek. Özellikle aralık aylarında rekor kırılıyor. Bu yıl da seçimin geride kalmasıyla birlikte kasım ayında satışların biraz olsun ivme kazanmış olabileceği, aralık ayında da yine rekor düzeyde bir satışın gerçekleşebileceği tahmin ediliyor. Bu sayede 2015 yılındaki toplam satışın 1.3 milyonu bulabileceği dile getiriliyor. Bu düzeyde bir satış, geçen yılki 1 milyon 165 bine göre yüzde 11'lik bir artış anlamına gelecek. 

Dünya Gazetesi