İstanbul için Çevre Strateji Planı oluşturulmalı!

Londra, 2050 Çevre hedefleri için vizyon ortaya koyan stratejik planda, yeşil alanların arttırılması, atık yönetimi gibi konulara odaklandı... 

Dünya Gazetesi serbest kürsü yazarı Emre Ilıcalı bugünkü köşe yazısında''Londra dünyanın en yeşil şehri olma yolunda peki ya İstanbul?'' başlıklı yazısını kaleme aldı.

Ülkemiz siyasi ve ekonomik gündemle çalkalanmaya devam ederken, dünyada sürdürülebilir yaşam ve kentler adına farklı konular öne çıkıyor. Londra Belediye Başkanı Sadiq Khan önderliğinde geliştirilen Londra Çevre Stratejisi Dokumanı (London Environment Strategy) gibi… Londra’nın 2050 Çevre hedefl eri için vizyon ortaya koyan stratejik planda, havanın kirliliğinin azaltılması, yeşil alanların arttırılması, atık yönetimi ve iklim değişikliğine yönelik olumsuz etkilerin azaltılmasına odaklanılmış. 2050 yılına gelindiğinde Londra’nın sıfır karbon salımına sahip bir şehir olması ve en az %50 yeşil alana sahip olması hedefl enmiş. Enerji verimli binalar, temiz ulaştırma sistemleri, yenilenebilir enerji kullanımının artması ve geri dönüşümün teşvik edilmesi bu yönde uygulanacak stratejilerden önde gelenleri.

Elektrikli araçlar teşvik ediliyor

Son haline gelen taslağın içerdiği konular şöyle özetlenebilir:

- Öncelikle şehir merkezinde ulaşım kaynaklı emisyonların ve hava kirliliğinin azaltılması için sadece sıfır emisyonlu araçların girebileceği sıfır emisyon alanları /Zero- Emission Zones) planlanmış. Bu sayede özellikle elektrikli araçların teşvik edilmesi öngörülüyor.

- Londra’nın 2019 yazında dünyanın ilk ‘Ulusal Park Şehir’ haline gelmesi hedeflenmiş. Bu sayede, şehir sakinlerinin doğayla sürekli etkileşim içinde olması, bioçeşitliliğin artması da isteniyor. Ayrıca kişi başına yemek atığı oranının 2030’a gelindiğinde %50 oranın azaltılması bekleniyor.

- Londra’nın solar kapasitesinin 20 katına çıkarılması ve 2030 yılına kadar 1 GW, 2050 yılına gelindiğinde ise 2 GW güneş panelinin kurulmuş olması hedeflenmekte. Bu sayede temiz enerji sistemleri ön plana çıkarılmış.

Karbon bütçeleri oluşturulmuş

Karbon bütçeleri oluşturularak 2018-2022 arasında karbon emisyonu miktarında 1990 seviyesine göre %40’lık bir azaltma hedeflenmiş. Londra örneğinden yola çıkarak, özellikle İstanbul’da neler yapılabileceğine gelirsek… Kentsel dönüşüm sürecinde, çok geç olmadan, hemen bir Çevre Strateji Planı oluşturarak, ilk etapta hızlı sonuç verecek belli başlı stratejileri mevzuata acilen eklemeliyiz. İşte o stratejiler

1. Çatı tipi fotovoltaik paneller

Türkiye’nin güneş enerjisi kaynağını kentsel dönüşüm ile başlayan yapılaşma hareketine entegre etmenin en etkin ve çabuk yolu, lisans gerektirmeyen, şebekeye bağlanmasına bile gerek olmayan, öztüketim için kullanılacak çatı tipi fotovoltaik sistemlerdir. Kentsel dönüşümde her binaya ortalama 3 KW lık bir sistem kurulsa, toplamda 3 GW lık bir kurulu güç elde edilebilir.

2. Yağmur suyu geri kazanım sistemleri

Her projeye, sert zemin oranına ve yağış bölgesine göre hesaplanacak bir kapasitede yağmur suyu geri kazanım sistemi eklenmesi hem şiddetli yağış durumlarında yağmur suyu şebekesine olan aşırı yüklenmeyi azaltacak, hem de bu suyun geri kullanılmasıyla su verimliliğine katkıda bulunacaktır.

3. Bisiklet park yerleri

Kentsel dönüşüm projelerinde bisiklet park yerleri yapılması teşvik edilmelidir.

4. Elektrikli araç şarj noktaları

Elektrikli araçlar, ulaşımdan kaynaklı çevre kirliliğine çözümü sunarken, yakıt ekonomisi açısından da ciddi avantaj sağlar. Bu konuda kentsel dönüşümde belli büyüklükteki projelere elektrikli araç şarj istasyonu koyma zorunluluğu getirilebilir.

5. Atık yönetim sistemleri

Yıkımlar sırasında ortaya çıkacak atıkların iyi yönetilmesi, zararlı atıkların anında bertaraf edilmesi, tekrar kullanım ve geri kazanım gibi opsiyonların araştırılması çok önemlidir. Kentsel dönüşüm projelerine özgü , pratik ama uygulanması zorunlu bir İnşaat Atık Yönetim Planı oluşturulabilir. Projenin ruhsat aşamasında bu planın sunularak takip edilmesi ilgili kurumlar tarafından talep edilmelidir.