İzaleyi şuyu ihalesi nasıl yapılır?

İzaleyi şuyu ihalesi nasıl yapılır?

Medeni Kanun gereğince ortak malın taksimi aynen mümkün olmuyor ise mahkemece satılarak bedelleri paylaştırılabiliyor.

Bu amaçla ortaklar arasında çıkan anlaşmazlıkların ve uyuşmazlıkların mahkeme yolu ile ortaklıklarının giderilerek çözülmesi için izale-i şuyu davası açılabiliyor.

İzale-i şuyu davası ile, bir taşınmaz mala ortak mülkiyet olarak sahip olan hissedarların mallarının aynen taksim edilmesi veya mahkemece satılarak bedellerinin hissedarlar arasında payları nispetinde paylaştırılıyor.

Söz konusu dava sulh hukuk mahkemelerinde görülüyor. Paylaşma biçiminde uyuşma sağlanmadığı takdirde paydaşlardan birinin istemi üzerine hâkim, malın aynen bölünerek paylaştırılmasına, bölünen parçaların değerlerinin birbirine denk düşmemesi hâlinde eksik değerdeki parçaya para eklenerek denkleştirme sağlanmasına karar verir.

Bölme istemi durum ve koşullara uygun görülmezse ve özellikle paylı malın önemli bir değer kaybına uğramadan bölünmesine olanak yoksa, açık artırmayla satışa hükmolunur. 

Satışın paydaşlar arasında artırmayla yapılmasına karar verilmesi, bütün paydaşların rızasına bağlıdır. Peki, İzaleyi şuyu ihalesi nasıl yapılır?

Satışa karar verilmesi durumunda yapılacaklar şu şekilde açıklanıyor:

""1-    Mahkeme yaptığı keşif sonucu taşınmazın taksiminin mümkün olmadığını tespit edince, taşınmazın satış suretiyle(şüyuun izalesine) paydaşlığın giderilmesine karar verir.(Kararda taşınmazın cins, miktar, mevkii, hudutları ait olduğu tapu vs. gösterilir.) Hakim satışın paydaşlar arasında veya aleni olarak yapılmasına karar verir.

2-    Satış memuru atanır. Satış memuru, yeniden o taşınmaz malın tapu kaydı ve çap örneğini getirir. Taşınmaz malın kıymeti her ne kadar mahkemece tayin edilmişse de, satış memuru, yeniden kıymet takdir etmeye ve buna ilişkin bilirkişi raporunu ilgililere tebliğ etmeye mecburdur. Satış memuru bu kıymet tayini üzerinden 2 yıl geçtiği halde satışı yapamazsa ve geçen zaman içinde kıymette değişiklik mümkünse satış memuru yeniden bilirkişi yoluyla kıymet takdiri yaptırır. Bu konuda verilecek rapor taraflara tebliğ edilir. İtirazlar varsa şikayet yoluyla satışa karar veren mahkemece halledilir.

3-    Satış memuru, satış ilanını(şartnamesini), İİK.'nun 114-125-126 maddelerine uygun şekilde hazırlayıp ilan ettirir, satış ilanının gazete ile yapılmasında bir zorunluluk yoktur.

4-    Satış ilanının satış gününden en az 1 ay önce yapılması şarttır.

5-    Satış ilanının taşınmaz malın bütün paydaşlarına, ipotek ve haciz alacaklılarına, irtifak hakkı sahiplerine ayrı ayrı tebliği gerekir. Adresi bulunamayan paydaşın öncelikle savcılıkta adresi araştırılır, bulunamazsa bu ilan gazete ile yapılır.

6-    Satışa tayin edilen saatte başlanır ve bu husus memur ve telal tarafından tevsik edilir.

7-    İİK.'nun 124. maddesi uyarınca tahmin edilen (muhammen) kıymetin %20 sini teminat olarak (pey akçesi) nakit veren veya milli bir bankanın bu miktardaki teminat mektubunu tevdi eden herkes ihaleye iştirak eder. Satış konusu mal üzerinde hakkı olan alacaklının veya paydaşın bu maldaki hissesi tahmin edilen kıymetin %20'sinden fazla ise teminat vermesine gerek yoktur.

8-    İhale üzerinde kalanla, ondan bir önceki artıranın tutanağı imzalamaları şarttır.

9-    İlanda gösterilen saatin sonunda başka artıran yoksa telal 3 defa bağırır ve fazlaya talep çıkmadığı anlaşılırsa, son pey sahibine ihale edilir.

10- İhalenin bitiş saati ve dakikası tutanağa geçirilip 3 defa bağırıldıktan sonra     ihaleyi alan kişinin adı yazılıp altı satış memuru,telal ve ihale edilen şahıs ve bundan bir önce pey süren kimse tarafından imzalanır.

Birinci artırmada satış, ancak tahmin edilen kıymetin %60'ını bulması ile mümkündür. Bu miktarı bulmazsa, ikinci artırma, birinci artırma gününden 10 gün sonra yapılır. İkinci artırma sonunda tahmin edilen kıymetin %40'ını bulursa satış yapılır. Aksi halde ikinci satış düşer.

Ortaklığın giderilmesine konu olan malın ilk alıcısı ihale bedelini süresinde ödemezse, satış memuru, ertesi günü tutanakta ihale edilen bir önceki artırana ileri sürdüğü pey üzerinden taşınmazı alıp almayacağını teskere ile sorar ve 3 gün içinde cevaplandırılmasını ister. Bu kimse kabul ederse ihale o şahsa yapılır. Talep ederse buna da bedel için 20 günlük süre verilebilir. Eğer bu şahıs almak istemezse veya 3 günlük sürede cevap vermezse yahut adresi bulunulamadığı için tebligat yapılamazsa satış memuru, satıştan 7 gün önce yeniden satış ilanı çıkarır.

İİK.129. maddesinin 2.fıkrasının koşulları gerçekleşirse ihaleyi yapar. Aksi halde satış talebi düşer.

İki ihale arasındaki farktan ve diğer zararlardan ilk alıcı sorumlu olup, depo edilen teminat bunları karşılıyorsa bundan, karşılamıyorsa bakiyesi hiçbir hükme hacet kalmaksızın icra yoluyla ilk alıcıdan tahsil olunur.""

İzale-i şuyu davası harcı ne kadar?

Işıl Seren KESKİN/Emlakkulisi.com