Japonya depremlere nasıl hazırlanıyor?

Japonya'yı vuran felaketlerin sayısı ile nüfus yoğunluğunu düşünüldüğünde ve buradan elde edilen veriler de ölüm oranları ile karşılaştırıldığında, oldukça düşük rakamlar görülüyor.

Peki, Japonya dünyada afetlere karşı en iyi hazırlanan ülke konumuna nasıl geldi? Cumhuriyet'ten Zeynep Çam'ın haberine göre; Culture Trip'de yer alan bir makelede, Japonya'nın yeniliğe uyum sağlama, yatırım yapma, eğitme önem verme ve geçmiş hatalardan ders alma yeteneği, ülkeyi dünyada depreme en hazır ülke yaptığı belirtildi. 

DEPREME DAYANIKLI BİNALAR

Japonya'daki depremlerin devamlılığı dikkate alındığında, tüm evlerin olası sarsıntılara dayanacak şekilde yapıldığı görülüyor. Bunun temel sebebi; Japonya'daki mevcut yasaların sadece depreme dayanıklı olan binaların inşasına izin vermesi ve bunu belli ölçümlerle denetlemesi. Bu yasalar, okullar ve ofis binaları da olmak üzere tüm yapıları kapsıyor.

2018 verilerine göre, Tokyo'daki binaların yaklaşık yüzde 87'si depreme dayanıklı. 

Yapıların çoğu, deprem anında esnek hale gelecek şekilde tasarlanıyor. Bazı binalar sarsıntı ile hareket etmesine olanak tanıyan teflon zemin üzerinde yapılırken, kimi binalar da sarsıntı gücünü çekebilen şişirilmiş, kauçuk veya sıvı dolu tabanlara sahip.

Örnek olarak; Tokyo'daki ünlü Skytree, depreme dayanıklı geleneksel antik ahşap uzakdoğu tapınak yapıları taklit edilerek doğal afetlere dayanacak şekilde yapıldı.

TELEFON UYGULAMASI

Japonya'daki her akıllı telefonda deprem ve tsunami acil durum uyarı sistemi bulunuyor. Yaklaşan felaketlerden yaklaşık beş ila on saniye önce uyarı veren bu sistem, kullanıcılara gerekirse hızlı bir şekilde önlem alabilmeleri için zaman tanıyor. Sistem, deprem durana kadar "Jishin desu! Jishin desu! " (Deprem var, deprem var!) uyarsı yapıyor.

DEPREME HAZIR HIZLI TRENLER

Japonya, raylı sistemin yoğun olarak kullanıldığı bir ülke. Sahip oldukları "shinkansen" ağları (hızlı tren), geleceğin taşımacılığı şeklinde nitelendiriliyor. Yolcuların güvenliğini sağlamak amacıyla ülkedeki tüm trenlerde gerektiğinde durmasını sağlayacak deprem sensörleri bulunuyor.

2011'de 9,0 büyüklüğünde bir deprem Japonya'yı vurduğunda, 27 hareketli tren aktif biçimde çalışmaktaydı. Her bir trene öncü depremler süresince (ana deprem öncesi) bildirim ulaştı ve trenler, büyük depremden önce durduruldu. Bu da depremin sıfır ölüm ve hatta yaralanma ile sonuçlanmasına imkan sundu.

ACİL TV YAYINLARI

Ülkede bir deprem meydana geldiğinde, tüm TV kanalları acil olarak resmi deprem yayınına geçiyor. Bu şekilde insanlara nasıl güvende kalabilecekleri konusunda bilgi veriliyor. Acil yayınlar, artçı depremler, nerede korunulması gerektiği ve herhangi bir tsunaminin yaklaşıp yaklaşmadığı hakkında bilgi verirken, vatandaşlara daha yüksek noktalara gitmeleri ve önlem almaları için bilgiler veriliyor.

AFET ÖNLEMLERİ KONUSUNDA FARKINDALIK EĞİTİMİ

Dünyanın dört bir yanındaki diğer okulların yaptığı gibi, Japonya'daki okullar da ayda bir kez olmak üzere düzenli deprem tatbikatları yapıyor. Eğitim kurumları, küçük yaşlardan itibaren çocukları, bir deprem bölgesinde önlem almanın ve güvende kalmanın yolları konusunda eğitim veriyor. Tatbikatlar anında en yaygın yöntem, çocukların sarsıntı bitene kadar sıralarının altına girip masa ayaklarına tutunmaları. Dışarıda oynuyorlar ise öğrencilere, düşen enkazın altında kalmamak için doğrudan açık bir alanın merkezine gitmeleri için eğitim veriliyor.

Okullar aynı zamanda, yerel itfaiye personelinin, çocukları deprem simülatörlerine koyduğu, çok küçük yaşlardan itibaren deprem hissini algılayabilecekleri saha gezileri de yapılıyor.

DEPREM ANIT MÜZESİ

Japonya'nın, nüfusunu gelecekteki doğal afetlere karşı korumaya yardımcı olmasının bir başka sebebi de geçmişten ders çıkarabilmesi. 1995'te Kobe şehri, 5 bin kişiyi öldüren ve on binlerce evi yıkan tamamen yıkıcı Büyük Hanshin Awaji Depremi ile sarsıldı. Şehrin yeniden inşasının ardından Kobe, Kobe Deprem Anıt Müzesi'ni de yaptı.

Afet sırasında yaşamını yitiren insanları hatırlamak için inşa edilen müze, aynı zamanda afet önleme ve hayatta kalma konusunda yararlı programlarla dolu bir eğitim merkezi olarak da çalışıyor.

DEPREM ÇANTASI

Her hane halkının depreme nasıl hazırlandığı değişiklik gösteriyor; fakat birçok evde deprem çantası mevcut. Çanta içinde şişe sular, yiyecekler, elpenler, yüz maskeleri, yalıtım örtüleri, meşaleler gibi hayatta kalma araçları ve hatta düzenli bilgilendirmeler yayınlayan radyolar yer alıyor. Deprem çantası için gerekli tüm malzemeler çoğu eczaneden veya çeşitli mağazalardan temin edilebiliyor.

SU TAHLİYE TÜNELİ

En etkileyici mühendislik becerilerinden biri de Tokyo şehrinin eteklerinde yer alan bir futbol sahası ve paten parkının altında bulunan, az bilinen Su Deşarj Tüneli... Bu büyük gizli tünel, siklonlar ve tsunamiler gibi doğal afetlerin neden olduğu sel sularını toplayarak, suyu güvenli bir şekilde Edo Nehri'ne yeniden boşaltıyor. Bu, bölgede bir deprem yaşanırsa ve sonrasında bir tsunamiyi tetiklerse, kenti büyük bir sel felaketinden koruyor. İnşası 13 yıl devam eden tünelinin maliyeti ise 3 milyar ABD Doları. Ancak tünelin ne kadar insanın hayatını kurtarmayı vaat ettiği göz önüne alınınca bu; onu paha biçilemez kılıyor.

Deprem: Japonya'da bina projelerini kim hazırlıyor, yönetmelikler nasıl yenileniyor?