İnşaat şirketleri kayıtdışı ekonomiyi kayda almalı mıdır?

Ekonominin adil ve sağlıklı bir şekilde büyümesi ancak ekonominin kayda alınması ile mümkün olabilmektedir. Kayıtdışı ekonomi nedeni ile Hazine'miz önemli oranda gelir kaybına uğramaktadır. Bu kayıplar nedeniyle bütçemizde ve dış ticaretimizde meydana gelen açıklar, iç ve dış kredilerle kapatılmaktadır. Bu nedenle kayıtdışı ekonominin kayda alınması, ülkemizin geleceği açısından son derece önem arz etmektedir. Ticari yaşamın dengesini de bozan kayıtdışı ekonominin kayda alınabilmesi için alınması gereken tedbirleri özetleyecek olursak;

1) Yazar kasa (online sisteme uyumlu)

Maliye-mükellef bilişimini online olarak sağlayacak yazarkasaların devreye alınması. Böylece mükelleflerin tüm ticari hareketleri anlık olarak elektronik ortamda kontrol edilebilecektir. Ayrıca e-tahakkuk ve e-tahsilât işlemleri de otomatik olarak yapılabilecektir.

2) Nüfus cüzdanı

‘Chip’li nüfus cüzdanlarının acilen ülkemiz genelinde kullanıma geçirilmesi. Parmak izi verilerek alınabilecek ‘chip’li nüfus cüzdanlarının kullanımının zorunlu hale getirilmesi ile ülkemizdeki yasa dışı ticari işlemlerde önemli oranda düşüş sağlanacaktır.

3) Kredi kartları

‘Chip’li nüfus cüzdanı ile ve parmak izi alınarak verilmeli. Alışverişlerde kredi kartı ile yapılacak işlemlerin şifre yerine parmak izi ile yapılması.

4) Senet ve çekler

Ticari piyasaların dengesini bozan senet ve çekler ile ilgili düzenlemelerin yeniden hazırlanması gerekmektedir. Örneğin senetlerin de bankalar tarafından verilmesi… Senet ve çeklerin;

- Nama olması.

- Limitli olması.

- Banka garantisinde olması.

- Banka tarafından ‘chip’li nüfus cüzdanı ve parmak içi alınarak verilmesi.

- Banka tarafından (senet ve çek alanlar) online olarak anında Maliye’ye (Gelir İdaresi Başkanlığı), BDDK’ya, Merkez Bankası’na bildirilmesi.

- Ciro işlemlerinin banka onayı ile yapılabilmesi. (Ciro işlemlerinin de anında ilgili kurumlara bildirilmesi.

- … vb. gibi özetlenebilir.

5) Döviz büfeleri

Döviz alım ve satım işlemlerinin nama yapılması (chipli nüfus cüzdanı ve kontrolü ile) ve online olarak anında Maliye'ye, BDDK’ya, Merkez Bankası’na ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesi zorunluluğunun getirilmesi.

6) Kuyumcular

Altın, gümüş gibi kıymetli metaller ile elmas, yakut gibi kıymetli taşların alım ve satım işlemlerinin nama yapılması (chipli nüfus cüzdanı ve kontrolü ile) ve online olarak anında Maliye’ye, BDDK’ya, Merkez Bankası’na ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesi zorunluluğunun getirilmesi. 

7) Akaryakıt istasyonları

Kayıtdışı akaryakıt satışlarını önlemek için;

- Araçlara, ‘Araç Tanıma Sistemi (ATS)’ chipli etiketlerin yapıştırılmasının zorunlu olması.

- Akaryakıt istasyonlarında pompaların üzerinde ATS okuyucularının bulunması.

- Akaryakıt pompalarının online sisteme uyumlu yazar kasalara bağlantısının yapılması. (Maliye’ye, BDDK’ya, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesi.)

- Akaryakıt istasyonlarına giren ve çıkan akaryakıt miktarlarının sürekli kontrol edilmesi.

8) GSM cihazları satış temsilcilikleri

GSM cihazları alım ve satım işlemlerinin chipli nüfus cüzdanları ile kontrol edilerek nama yapılması. Online olarak Maliye’ye, Telekomünikasyon İdaresi’ne ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne bildirilmesinin zorunlu olması.

9) İnşaat şirketleri

Online sisteme uyumlu yazarkasa cihazlarını kullanma zorunluluğunun getirilmesi ve tüm harcamalarının belgeli ve kayıtlı halde olması. Belgeli ve kayıtlı olmayan harcamaların dikkate alınmaması ve e-tahakkukun buna göre yapılarak, e-tahsilâtın otomatik olarak gerçekleştirilmesi.

10) Gümrüklerden yapılan tüm ihracat ve ithalat işlemler, online olarak Maliye’ye (Gelir İdaresi Başkanlığı’na), Dış Ticaret Genel Müdürlüğü’ne ve Emniyet Genel Müdürlüğü’ne iletilmelidir.

11) Sanayi ve ticari kuruluşlar ile bankaların dış pazarlardan temin ettikleri kredilerin BDDK ve Merkez Bankası tarafından incelemesi yapılmalıdır.

12) Nereden buldun yasası

T.C. vatandaşları mevcut mal varlığının kaynaklarını belgelemek zorunda olmalıdır. 

Bu konu ile ilgili gerekli yasal düzenlemenin yapılması ve yürürlüğe girmesi ile ekonomimiz adil ve sağlıklı bir şekilde büyüyecektir.

Dünya/ Erdoğan KUTLU