Kentsel Dönüşüm Teklifi'nde 'rant' endişesi! İtirazlar peş peşe geldi!
Ak Parti tarafından Meclise sunulan Kentsel Dönüşüm Kanun Teklifi'nde sular durulmuyor. Komisyondan onay alan teklif için muhalefetin itirazları var. Bu kapsamda muhalefet partileri teklifteki eksikliklere dikkati çekiyor.
Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ni TBMM Başkanlığına geçtiğimiz günlerde sunuldu. Kentsel dönüşüme dair kanun teklifi, TBMM Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonu’nda kabul edildi.
Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi için tasarlanan teklif hayata geçtiği taktirde, kentsel dönüşüm kapsamında maliklerin üçte ikisi yerine yarıdan bir fazlasının oyu aranacak.
Kentsel Dönüşüm Başkanlığınca riskli yapı tespiti, talep edilmesi durumunda mülki idare amiri tarafından verilecek yazılı izinle kolluk kuvveti marifetiyle gerçekleştirilebilecek.
Ayrıca yıkılacak düzeyde riskli olan ve doğal afetlerin yaşandığı bölgelerde uygulama projesi aranmaksızın ihaleye çıkılabilecek.
Genel kurulda görüşülen ve yasalaşması beklenen teklifteki kimi düzenlemelere itiraz eden muhalefet partileri, ilgili şerh metinlerini hazırladı.
YENİ DÜZENLEMEDE YAPILARIN GÜÇLENDİRİLMESİ YOK
Gazete Duvar'ın haberine göre, Cumhuriyet Halk Partisi’nin muhalefet şerhinde, riskli binaların dönüştürülmesi için gerekli çoğunluğun 3’te 2’den yüzde 50+1’e çekilmesi olumlu bulunurken teklifte yapıların güçlendirilmesine dair herhangi bir düzenleme bulunmadığına dikkat çekiliyor.
Şerhte afet planlarının şeffaf olması gerektiğine vurgu yapılarak “Kentin saçaklanmasına ve büyütmesine izin vermeyecek şekilde afet durumunda kullanılmak üzere yaşam koridorlarının artık bir yasa metnine girmesinin şart olduğunu belirtmekteyiz” denildi.
EV SAHİPLERİ DÜŞÜNÜLMÜŞ, KİRACILAR YOK
Kentsel dönüşüm yasa teklifinde hak sahibi olan vatandaşların sıkıntılarının değerlendirildiği, kiracılar ile ilgili bir düzenleme olmadığı ifade eden şerhte iklim krizi kaynaklı sel ve diğer afetler karşısında risk altında yer alan bodrum katları hakkında ilgili düzenleme yapılması gerektiğine de dikkat çekildi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM RANTA DÖNÜŞMESİN
Teklifte kültür varlıkları hakkında hiçbir düzenleme olmadığına dikkati çekilirken dönüşüm projelerinde ekonomik kırılganlığı fazla yerlerin öncelenmesi gerektiği kaydedildi. Teklifte kentsel dönüşümün rantsal dönüşüme dönüşmemesi için bir düzenleme bulunmadığı ifade edildi.
KOLLUK GÜÇLERİYLE MÜDAHALE KONUT DOKUNULMAZLIĞI HAKKINI ENGELLER
Şerhte Kanun teklifinde bulunan kolluk gücüyle tespit düzenlemesine de itiraz edildi. Böyle bir durumda mahkeme kararında dayanmadan kişinin mülküne resen girilmesinin Anayasa'daki konut dokunulmazlığı ve mülkiyet hakkını zedeleyeceği tespiti yapıldı. Öte yandan şerhte vatandaşlarla yapılacak uzlaşmalarla ilgili düzenlemelerin yetersiz olduğuna dikkat çekildi.
KENTSEL DÖNÜŞÜM BAŞKANLIĞININ YETKİSİ SINIRSIZ
Teklifteki bazı düzenlemelerin Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'nın yetkilerini sınırsız hale getirdiği ifade edilen şerhte, kira yardımlarına ilişkin maddeye de itiraz yer aldı. Fahiş kiralara vurgu yapılarak verilen kira yardımlarının ve kredilerin raiç bedeller üzerinden hesaplanması önerildi.
DAR GELİRLİLER RİSKLİ YAPI BAHANESİYLE MÜLKSÜZLEŞTİRİLECEK
HEDEP'in muhalefet şerhinde, teklifin idareye sınırsız yetki tanıdığına işaret edilerek bu yetkilerin dar gelirleri “riskli yapı” bahanesiyle mülksüzleştireceği tespiti yapıldı. Şerh metninde, “Teklif bu durumuyla yurttaşı afet riskinden korumaktan ziyade sermayedarı önceleyen, yurttaşı sermaye karşısında korumayan hatta ezdiren bir bağlama sahiptir” denildi.
TEKLİF 'YURTTAŞIN MÜLKİYET HAKKINA TECAVÜZÜN YASAL TEMELİ'
Teklifin yoksulun barınma hakkını tanımayan bir nitelikte olduğu tespitinde bulunan HEDEP, söz konusu teklif için, “Yurttaşın mülkiyet hakkına tecavüzün yasal temelini oluşturmaktadır” değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan şerhte teklifin yerel yönetimlerin yetkilerini tırpanladığı değerlendirmesine de yer verildi.
Bir mahkeme kararı olmadan hak sahibinin mülküne girilmesinin Anayasa'daki konut dokunulmazlığı hakkını zedeleyeceğine dikkat çeken HEDEP şerh metninde, teklifin yasalaşması durumunda şehir merkezlerindeki değeri yüksek bölgelerin de dahil olmak üzere gerekli görülen tüm alanların rezerv yapı alanı ilan edilebileceği ve rezerv yapı alanı ilan edilen yerlerin dönüşüm için boşaltılıp yerine yeni binalar yapılabileceğine vurgu yapıldı.
AFET RİSKİ BAHANESİ RANTA NEDEN OLACAK
Şerhte, “Afet riski bahane edilerek vatandaşların ellerinden alınan gayrimenkullerin üzerinden yandaş firmalarla kurulabilecek 'ortak şirketler' yolu ile bazı kurum ve kişilere rant aktarılması yasal hale getirilmektedir. Söz konusu düzenleme aynı zamanda Anayasa'nın bireysel mülkiyet hakkı ile ilgili hükümlerini de açıkça ihlal etmektedir” denildi.
TEKLİF KOMİSYONDAN ALELACELE GEÇİRİLDİ
Kanun teklifinin sadece saatler içinde, alelacele komisyondan geçtiğini belirten İYİ Parti muhalefet şerhinde de tıpkı HEDEP ve CHP gibi hakim kararı olmadan, kolluk marifetiyle konutlara girilmesi gibi düzenlemelerin konut dokunulmazlığı hakkını ihlal ettiği kaydedildi.
VATANDAŞ MAĞDUR OLACAK
Riskli bölgelerdeki rezerv yapı alanlarında yer alan taşınmazların metrekaresinin yüzde 30'una karşılık gelen bedelin kentsel dönüşüm çalışmalarına gelir olması için Kentsel Dönüşüm Başkanlığı'na devrinin düzenlendiğine vurgu yapan İYİ Parti, yüzde 30 oranının neye göre belirlendiğinin belirsiz olduğunu ve vatandaşın mağdur olacağını ifade etti.
KENTSEL DÖNÜŞÜM İHTİYAÇ FAKAT TEKLİF EKSİK, YETERSİZ
Teklifin kentsel dönüşüm sürecini hızlandıracağı belirtilse de birçok uyuşmazlığı barındırdığını ifade eden İYİ Parti, “Kentsel dönüşüm konusunun ciddiyetinin farkında olduğumuzu ve yapısal anlamda desteklediğimizi ifade etmekle birlikte teklif metnini yetersiz ve eksik bulunduğumuzu belirtmek isteriz” ifadelerini kullandı.
Beton fiyatlarındaki fahiş artışa karşı ilk adım o belediyeden geldi! Yüzde 40 daha ucuza satılacak!
SSK, Bağkur, Emekli Sandığı emeklileri çok acil bakın! Maaşlar işte bu tarihte yatırılacak!
