Kentsel dönüşümde hak sahibi engeli!

Kentsel dönüşümün önündeki en büyük engel tapusu olmadığı halde arazileri işgal edenler. Yıkım kararına rağmen, mağdur olmasınlar diye kendilerine ev teklif edilen bu işgalciler, "Bir ev yetmez iki hatta üç tane verin" diyerek projelerin önünü tıkıyorlar 

Türkiye'de 6.5 milyon binanın dönüşmesi gerekiyor. Yıllardır konuşulan Marmara Depremi, başta İstanbul'u olmak üzere bölgeyi tehdit ederken, bu süreçte kentsel dönüşüm büyük önem kazanıyor. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 250 bini İstanbul'da olmak üzere her yıl 500 bin konutun yenilenmesini hedefliyor. Bir yandan kamu adımlar atıp, yönetmeliklerle dönüşümün önünü açarken bir yandan da özel sektör kentsel dönüşüm çalışmaları yapmaya çalışıyor. Ancak kentsel dönüşüm yapmak isteyen özel sektörün önüne büyük bir engel çıkıyor. Hak sahiplerinin 'büyük' istekleri elinde tapusu olmayan, herhangi bir belgesi olmayan gecekondu sahipleri, dönüşümü kilitleyen büyük bir unsur oluyor. 2012 yılından bu yana süren kentsel dönüşüm seferberliğinde hak sahiplerinin karşılanamayan istekleri nedeniyle birçok proje tıkandı. Bunun en büyük örnekleri Fikirtepe'de görüldü. Son örneği de yine İstanbul'da büyük bir kentsel dönüşüm projesinden birinde yaşanıyor. 

'O zaman 2 daire ver' 

Kentsel dönüşüm esnasında bölgede oturanları ikna etmek için büyük sıkıntılarla karşı karşıya kaldıklarını anlatan bir inşaat şirketi sahibi, proje alanındaki mülkiyetin tamamen kendilerine ait olmasına rağmen tapusuz kişileri ikna edemediklerini söylüyor. İnşaat şirketinin sahibi, "Son 100 binayla ilgili çalışmalar sürüyor. 400'e yakın bina yıktık. İnşaat yüzde 20 seviyesine geldi. Kalan bölgede arazi mülkiyeti bizim. Enkaz bedeli alabilirler ancak üzerindeki daire sahibi ya da kiracıyla anlaşmalar sürüyor. Kimsenin gönlünü kırmadan halletmeye çalışıyoruz. Tapusu olanlara kurayla dairelerini veriyoruz. Tapusu olmayanlara da TOKİ'nin biten projelerinde daire vermeyi öneriyoruz. Ancak bu sefer de bize 2 daire ver diyorlar" diyerek sürecin nasıl tıkandığını anlattı. Tapusuz gecekondu sahiplerine enkaz bedeli verildiğini hatırlatan yetkili, "Örneğin 100 metrekare yerleri olsun. Karşılığında 100 bin lira teklif etsek. Devlet 10 bin lira enkaz bedeli verin diyor. 10 bin lirayla bir aileyi sokağa atmak istemiyoruz" dedi. 

1 metrekare kilitliyor 

Fikirtepe de bu tür isteklerin en çok görüldüğü alanlardan... Ev sahipleri, 1 metrekarelik yerleri için yüz binlerce liralık talepte bulunabiliyor. 

İstanbul'un en büyük kentsel dönüşüm alanı olan Fikirtepe'de evleri yenilecek vatandaşların kendilerinden akıl almaz taleplerde bulunduklarını dile getiren bir firma sahibi de "Vatandaşla el sıkışmak için masaya oturuyoruz. Benden 1 milyon lira tutarındaki banka borcunu bile kapatmamı istiyor. Eşi ölen başka biri 30 metrekarelik arsası için benden avukat parası, ev, araba üstüne bir de 300 bin lira para istiyor. Fikirtepe'de saadet zinciri oluşmuş, 'Nasıl olsa müteahhit zengindir istediğimizi verir' mantığı var. Vatandaşm beni enayi yerine koymasına üzülüyorum. Ama bunlarla savaşacağım, gerekirse Fikirtepe'nin tamamını dönüştürmeye talibim" diye konuşuyor. 

Yönetmelik Ne diyor?

TAPUSUZ gecekondu sahipleri kentsel dönüşüm yasasındaki bazı haklardan faydalanabiliyor. Tapusu olmadan, bir başkasının ya da Hazine'nin arazisinde oturanlara, yıkılacak evleri için enkaz bedeli ödeniyor. Bu kişiler, mümkünse kentsel dönüşüm kapsamında yıkılacak gecekondusunun bulunduğu yerden, mümkün değilse de bu alan dışında yapılacak konutlardan satın alabiliyor. Konutun büyüklüğü ve ödeme koşulları her projeye göre ilgili kurumlarca belirleniyor. Enkaz için ödenen miktar ev bedelinden düşürülebiliyor. Hak sahibi idare ile anlaşamazsa enkaz bedelinin yüzde 10'ü peşin ödeniyor ve tahliye gerçekleşiyor. 

SENİN FERRARI'N VAR BİZ DE STERİZ

BİR başka örnek yine Fikirtepe'den... Ev sahiplerinden biri, bölgeye Ferrari'siyle giden bir inşaat firması sahibine, Ferrari talebinde bulunuyor. "Sen Ferrari'ye biniyorsun, bana da alırsan sözleşme imzalarım" diyor... 

Vatan