Kentsel dönüşümde mülk sahibinin hakları nelerdir?
Kentsel dönüşüm projelerinde, Bakanlık tarafından konut maliklerine sunulan bazı haklar bulunuyor. Gayrimenkul sahipleri sunulan seçeneklerden dilediklerini değerlendirerek, desteklerden yararlanabiliyor.
Güneydoğu Gazetesi yazarı Avukat Elvan Kılıç, bugünkü yazısında ''Kentsel dönüşümde hukuki haklar'' konusunu kaleme aldı. İşte o yazı...
Hasarlı yapılar ve risk teşkil edilen alanlar için kentsel dönüşüm projeleri devreye giriyor. Kentsel dönüşüm Türkiye genelinde pek çok ilde yapılan ve riskli yapıların yıkılıp yeniden yapılmasını sağlayan projeler bütünüdür. İdarece yapılan dönüşüm projelerinde, Bakanlık tarafından konut maliklerine sunulan bazı haklar bulunmaktadır. Gayrimenkul sahipleri sunulan seçeneklerden dilediklerini değerlendirerek, desteklerden faydalanabilirler.
Her ev sahibi evinin kentsel dönüşüm kapsamına girip girmediğini öğrenebilir. Ev sahibi taşınmazın risk durumunu öğrenmek için lisanslı kurum ya da kuruluşlara başvuruda bulunabilir ve risk durumunu ölçtürebilir. Taşınmaz risk grubunda yer alıyorsa bu durumda evin kentsel dönüşüm kapsamına alınıp yıkılması gerekir.
Kentsel dönüşüm kapsamında yıkım işlemi gerçekleşen evler için bir müteahhit firması ile anlaşılır ve uygunsa yeni bir ev inşa edilir. Evi riskli grup içerisinde yer alan ev sahiplerine ise devlet tarafından kentsel dönüşüm kanununa dayanılarak bazı seçenekler sunulur. Bu seçenekler şöyle sıralanabilir: İnşaatı devam eden proje alanı içinde bir daire vermek, Hazır bulunan projelerden daire vermek, Projeye bağlı olarak daireyi kabul etmeyenlere fiyat teklifi sunmak.
Mülk sahibinin hakları nelerdir?
Kira Yardımı
Kentsel dönüşüme dahil edilen riskli alanlar ve bu alandaki riskli yapıların maliklerine, kira yardımı yapılmaktadır. Devlet destekleri kapsamında konut malikine 18 ay boyunca kira yardımı sağlanıyor. Verilen kira destekleri şehirler ve büyükşehirlere göre farklı oranlarda sağlanıyor. Ancak kira yardımının yapılabilmesi için hak sahibinin o taşınmazda ikametgahı bulunması gerekmektedir. Yani hak sahiplerinin riskli yapı onay tarihinden önce riskli yapıda oturuyor olması gerekmektedir.
Nakliye Desteği
Dönüşüm destekleri kapsamında sunulan kira yardımına ek olarak, konut malikinin taşınabilmesi için nakliye masrafları da karşılanmaktadır. Hak sahibi nakliye konusunda talep ettiği destek başvurusunu destekleri başvurusunu T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığına doğrudan yapabilmektedir. Başvuru esnasında gerekli evrakları vermesi durumunda destek sağlanabilecektir.
Konut kredisi desteği
Devlet bankaları ve anlaşma yapılan özel bankalar ile konut maliklerine ya da kiracılarına konut kredisi olanakları sunulmaktadır. Kentsel dönüşümde riskli yapılar grubunda olan gayrimenkul sahipleri, gerekli evrakların tamamlanması ve başvuru onayı ile birlikte 100 bin TL’ye kadar konut kredisi olanaklarından yaralanabilmektedir. Şayet kentsel dönüşüme dahil edilen yapıda kiracı var ise ve bahsedilen konutta bir yıldan daha uzun sürede ikamet ediyor ise kiracı da aynı haktan yararlanabilir. Konut kredisi olanaklarından faydalanarak, yeni konutun satın alımı için destek sağlayabilir.
Alan İnşası Hakkı
Kentsel dönüşümde mülk sahibinin hakları arasında, özel arazilerine kendi inşaatlarını yapma hakkı sunulmaktadır. İsteyen gayrimenkul sahipleri kentsel dönüşüm dahilinde eski ve riskli yapı kararı verilmiş yapısını yıkarak, yenisini yaptırabilir, bunun için gerekli anlaşmaları sağlamalı ve hukuki tedbirleri almalıdır. Kendi olanakları ya da müteahhit firma ile anlaşma yaparak, kendi alanına inşa hakkından faydalanabilirler.
Harç ve vergi indirimleri
Kentsel dönüşüm projeleri kapsamında, yeni konut alımları için vergi muafiyeti söz konusu olabilmektedir. Belediyelerce alınan tüm harçlar, İmar Kanunu gibi işlemlerde yatırılan tüm ek ücretler, muafiyet dahilindedir. Ayrıca noter ücretleri de kentsel dönüşüme tabi olan konutların malikleri için yeni tapu kayıtlarında uygulanmamaktadır.
Adım adım kentsel dönüşüm süreci!
