Kentsel dönüşümde şehir estetiği gözetilmeli!

Bir şehrin dönüşmesi, insanların içinde yaşayacakları beton yığınları olmamalıdır. Güvenlik kadar, şehir estetiği gözetilmelidir.

Uzun yıllar sürecinde oluşan çarpık kentleşme, plansız yapılar, inşaat mühendisliğinin kapısına uğramadan yapılan yapılar ve planlı olsa da imal tarihi ve o dönemde bilinen ve uygulanan tekniklerden dolayı ekonomik ömrünü tamamlamış yapılar. 

Tüm bunların üstüne eklenen, Bursa'nın birinci derece deprem kuşağında olması ve bilinen itibariyle depremler yüzünden çok fazla tahribat görmüş bir şehir. 

Bütün bu özellikler, Bursa'yı anlatmaya yetiyor. Bursa, tarihin her döneminde göç alan bir şehir oldu. Ancak son 30-40 senedir alınan göç, Bursa'nın en yoğun göç aldığı dönem oldu. Planlanmamış sanayi, planlanmamış göçler, plansız bir Bursa'nın doğmasına sebep oldu. 

Bunca kötü etkenle birlikte, Bursa bir şehir için kısa bir süre olan 40 senelik zaman diliminde, kültürel, sosyal yapısı ile birlikte mimari özelliklerini de kaybetti. Özgün mimari, şehirlerin markalaşmasındaki en önemli unsurlardan biri. Zira şehrin ruhunu anlamanın bir yolu da mimari yapısından geçiyor. 

Son dönem yerleşme açılan yeni bölgeler, sosyal donatıları, ferah caddeleri, güzel binaları ile kent görüntüsünde. Ancak; asla ve asla şehir değil. 

Kent ile şehri birbirinden ayıran en önemli özellik, şehirlerin ruhları vardır ve orada yaşadıkça o ruha teslim olursunuz. Kentler ise, daha mekanik ve simetriktir. Şehirler, onu anlamayan için karmaşıktır. Bazı oluşumları akıl ile açıklamak mümkün değildir. Kentsel dönüşüm ile yeni bir yapılanma sürecine giren Bursa'da doğru yapılan işler de var. Şehir estetiğine ve ruhuna uygun dönüşüm. Özellikle Osmangazi gibi Bursa'nın merkezi ve ruhu olan bölgede yapılacak kentsel dönüşüm ya o ruhu yaşamamıza ve yaşatmamıza vesile olacak veya Osmangazi'yi tamamı ile kaybedeceğiz. 

BURSA OSMANGAZÎ'DİR 

Osmangazi Belediyesince başlanan kentsel dönüşüm, şehir ruhuna sahip çıkmanın amaçlandığının en büyük göstergesi. Bursa'nın sivil mimarisine, sosyal yapısına ve kültürel değerlerine sahip, az katlı yüksek olmayan binalar ile Bursa kimliği korunmaya gayret ediliyor. Bir şehrin dönüşmesi, insanların içinde yaşayacakları beton yığınları olmamalıdır. Güvenlik kadar, şehir estetiği gözetilmelidir. Osmangazi'de yapılacak diğer dönüşüm ise Demirkapı bölgesine yapılacak yenileme çalışmaları. Demirkapı'dan başlayıp, Piremir'e uzanan dağ sırtları, Bursa'nın maneviyat dünyasının köşe taşlarıdır. Bu bölgenin yeniden imarı, bölgenin daha da görünür olmasını sağlayacaktır. 

BENİM HAYALİM 

Benim bir hayalim vardı. Gerçekleşir mi bilmiyorum. Çekirge'den başlayıp, Kaplıkaya'ya uzanan Uludağ sırtları, talana kurban gitmeyip, böylesi çarpık bir yapılaşma olmasaydı ne olurdu? Bursa'ya il defa gelen birisi olduğunuzu düşünün. Kafanızı kaldırıp Uludağ yamaçlarına bakıyorsunuz. Sırtlar bir birine paralel iki veya üç cadde ile uzanan bir yola sahip. Bu yollar üzerinde, bahçe nizam, az katlı ve Bursa sivil mimari örnekleri yapılar ile donatılmış. Her biri yeşil bahçeler içinde. Evlerin sadece kiremit çatıları görünüyor. Bahçe ve yollarda rengârenk çiçek açmış ağaçlar. Erguvan döneminde, tüm sırtlar erguvanlar ile bezenmiş. Evlerin bahçeleri de rengârenk. Balkonlardan duvarlardan sarkılan çiçekler ressamlara ilham verecek bir resital yaşatıyor. 

Bu manzaraya doyum olur mu? İşte marka bir şehir olmak istiyorsak, o şehrin ruhunu temsil eden bir yapılaşma ile şehir kurup, kenti başka yerlerde aramak gerekiyor. Çok şey mi istiyorum? 

Bursa Hayat/Metin Eskin