Kira bedeliyle ilgili en merak edilen sorular!

Geçen hafta altı gün boyunca “Gerçek Kişiler İçin Vergi Rehberi” adı altında mart ayında verilecek beyannameler ile ilgili, özet bilgileri sizlerle paylaşmıştım. Yazı dizimiz ile beraber oldukça fazla sayıda mail yoluyla soru geldi. Bu soruların yanıtlarını, bugünden başlayarak zaman zaman köşemde akratacağım

Sahibi bulundukları konutları kiraya verenler, kira ile oturdukları konutun kira bedelini gider yazabilir mi? 

Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı 2 farklı şekilde tespit edilebilmektedir. Bildiğiniz üzere, bu tespit ya götürü gider yöntemi ya da gerçek gider yöntemi seçilerek yapılmaktadır. Götürü gider yönteminde, kira gelirinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın yüzde 25'i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilmekteyiz. Bu usulü seçenlerin beyannameye bu yüzde 25'lik kısım ile ilgili olarak herhangi bir evrak sunmaları gerekmemektedir. Gerçek gider yönteminde ise; gerçek gider olarak indirilebilecek giderler yasa ile belirlenmiş olup, bu giderlerin belgeye bağlanması da zorunludur. Buna göre; sahibi bulundukları konutları kiraya verenler, kira ile oturdukları konutun kira bedelini aşağıdaki esas ve şartlar ile gider yazabilirler. 

1‐) Sahip olunan gayrimenkul konut olarak kiraya verilmeli, indirilecek kira gideri de mesken olarak oturulan konuta ait olmalıdır. 

2‐) Ödenen kiraların indirime esas alınacak tutarı, elde edilen kira bedeli ile sınırlıdır. 

3‐) Madde uygulamasında; eşle birlikte oturulan konut için ödenen kira bedelinin veya lojman kirasının evlilik birliğinde müşterek bir gider olması nedeniyle, eşlerden birinin konut kira geliri dolayısıyla gerçek gider usulünde vereceği beyannamede, söz konusu giderlerin istisnaya isabet eden kısmı hariç olmak üzere gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır. 

Vergiye tabi hasılata isabet eden yani indirilebilecek gider kısmının hesabında aşağıdaki formül kullanılacaktır. 

İndirilebilecek Gider Hesabı = Vergiye Tabi Hasılat x Toplam Gider Toplam Hasılat 

Ancak, çocuğun kiracı olarak oturduğu konutun kira sözleşmesi kira geliri elde eden mükellef (ana veya baba) tarafından yapılmış veya kirası mükellef tarafından ödeniyor olsa bile, söz konusu kira ödemelerinin kira gelirinin beyanında indirim konusu yapılması mümkün değildir. 

GURBETÇİLER YURTDIŞINDA ÖDEDİKLERİ KONUT KİRASINI TÜRKİYE'DE İNDİRİM KONUSU YAPAMAZ 

Gelir Vergisi Kanunu'nun 74'üncü maddesinin 10 numaralı bendinde, sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedelinin (kira indirimi gayrisafi hasılattan bu maddenin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinden yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan tutar üzerinden yapılır, kiranın indirilemeyen kısmı 88'inci maddenin üçüncü fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz) gayrisafi hasılattan indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır. Bu imkandan dar mükellefiyete tabi mükellefler yurtdışında ödemiş oldukları kiralar için yararlanamayacaklardır. 

Söz konusu hükümlerin uygulanmasına ilişkin açıklamaların yer aldığı 210 Seri No'lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde; Gelir Vergisi Kanunu'nun 3'üncü maddesinin 2 numaralı bendinde belirtilenler hariç olmak üzere, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurtdışında yaşayan Türk vatandaşlarının Türkiye'de elde ettikleri kazanç ve iratları bakımından dar mükellefiyet esasında vergilendirilmeleri gerektiği, bu vatandaşlarımızdan kesin dönüş yaparak Türkiye'ye yerleşenler ile bir takvim yılı içinde altı aydan daha fazla süreyle Türkiye'de oturanların ise tam mükellef esasında vergilendirilecekleri açıklamasına yer verilmiştir. 

Buna göre; yurtdışında yaşayan gurbetçi vatandaşlarımızın Türkiye'de elde edilen mesken kira gelirinin Gelir Vergisi Kanunu'nun 21'inci maddesinde belirtilen 2016 yılına ilişkin istisna tutarı olan 3.800 TL'yi aşması halinde; beyanname ile beyan edilmesi zorunlu olup, çalışma veya oturma izni alarak altı aydan fazla bir süredir yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın yurtdışında ödemiş oldukları kira bedellerini Türkiye'de elde etmiş oldukları kira gelirlerinden gider olarak indirmeleri mümkün değildir.

Nedim TÜRKMEN/Sözcü