Kira geliri beyanında gerçek gider yöntemi avantajlı mıdır?

KIRA geliri beyan döneminde süre azalıyor. Son gün 25 Mart. Biz “kira geliri” diyoruz ama yasal ismi “Gayrimenkul Sermaye İradı”- dır (GSİ). 

Kira gelirinde yıllık istisna tutarı 2016 için 3.600 lira. Yani, yıllık GSİ’mız (kira gelirimiz) 3.600 lirayı aşmıyorsa bunu Maliye’ye bildirmemize gerek yok ama bu rakamı aşıyorsa aşan kısım için beyanname düzenlememiz gerekir.

Ayrıca gelir elde etmeseniz de beyanname vermek zorundasınız. Evlisiniz ve eşinizin annesine oturması için yazlığınızı tahsis ettiniz ve kendisinden aslında tek bir kuruş bile kira almıyorsunuz.

Kira vergisi ödemeyeceğim diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesine göre bir kira bedeli belirleyip Maliye’ye bildirmeniz yasa gereğidir. Ancak belirleyeceğiniz bedel emsal bedel olmalı. 

Yani aynı bölgede komşunuzun kapısını çalıp ne kadar kira verdiğini veya kira aldığını öğrenip ona göre bir bedel belirlemeniz gerekiyor. Bu arada sevgilinize de oturması için bir daire tahsis ettiniz, kira da almıyorsunuz işte bu daire için de yine emsal bir kira geliri beyan etmek zorundasınız.

Bu arada tüm kamu veya kamusal kurum kuruluşlar (buna bankalar da dahil) tüm bilgilerimizi Maliye’ye bildirdikleri için, Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı her birimiz için bir hazır kira beyannamesi da hazırlamış durumdadır. Yani çok uğraşmamıza gerek yok.

Maliye’nin bankalara yatan kira gelirlerinizi dikkate alarak hazırladığı hazır beyannameyi de internet üzerinden gönderip çıkan vergiyi de ödeyebiliriz. *Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi Sistemi nasıl kullanılır:

Türkiye’de bugün itibariyle uygulanacak olan ‘Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi’ni kullanarak internet üzerinden kira beyannamesinde bulunmak son derece kolay ve eski yöntemlere göre daha hızlı ve masrafsız.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nda bulunan bilgilerle oluşturulan kira beyannameleri internet ortamına yansıtılıyor ve sizler de, bir eksiklik ya da ya da yanlışlık olup olmadığını kontrol edebiliyorsunuz. Ardından da sizlerin yani vergi mükellefinin onayıyla ne kadar gelir elektronik ortamda beyan edilebiliyor.

Sizlerce onaylanmanın ardından vergi borcu otomatik olarak hesap edilerek tahakkuk ettiriliyor.

KİRA GELİRİNE KONU MALLAR NELER?

KİRA gelirine konu mal ve haklar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 70’inci maddesinde tanımlanmıştır.

Bunlar; Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal yerleri, tuğla ve kiremit harmanları, tuzlalar ve bunların mütemmim cüzileri ve teferruatı, 

Voli mahalleri ve dalyanlar, 

Gayrimenkullerin ayrı olarak kiraya verilen mütemmim cüzileri ve teferruatı ile bilumum tesisatı, demirbaş eşyası ve döşemeleri,

Gayrimenkul olarak tescil edilen haklar, Arama, işletme ve imtiyaz hakları ve ruhsatları, ihtira beratı, alameti farika, marka, ticaret unvanı, her türlü teknik resim, desen, model, plan ile sinema ve televizyon filmleri, ses ve görüntü bantları, sanayi ve ticaret ve bilim alanlarında elde edilmiş bir tecrübeye ait bilgilerle gizli bir formül veya bir imalat usulü üzerindeki kullanma hakkı veya kullanma imtiyazı gibi haklar,

Telif hakları, Gemi ve gemi payları ile bilumum motorlu tahmil ve tahliye vasıtaları, Motorlu nakil ve cer vasıtaları, her türlü motorlu araç, makine ve tesisat ile bunların eklentileri olarak ifade edilmektedir.

GÖTÜRÜ GİDER YÖNTEMİ:

Kira gelirlerinizi beyanda iki yöntem var birincisi götürü gider ikincisi de gerçek gider yöntemidir. Götürü giderde Maliye aldığınız kira gelirlerinin yüzde 25’ini masraflarınız varsa düşer.

Maliye’nin sitesinde sizin için hazırladığı beyanname de götürü gider yöntemine göredir. Ancak, sizlerin yeni aldığı gayrimenkuller veya yüzde 25’den daha fazla masraf gösterebileceğiniz durumlarda gerçek gider yöntemini seçmeniz daha avantajlıdır. Götürü gideri seçtiğimizde 2 yıl geçmeden gerçek gidere geçemeyiz.

GERÇEK GİDER YÖNTEMİ:

Belgeli yani faturalı giderleri, kira gelirlerinin % 25’inden fazla olanlar için gerçek gider yöntemi avantajlıdır.

Gerçek gider yöntemi seçildiğinde, belgeli harcamalarınızın tamamı (konut kira gelirlerinde istisna tutarına isabet eden 3600 lira hariç) elde edilen kira gelirinden indiriyorsunuz. Bu durumda masraflarınız kira geliri kadar ise hiç vergi de ödemeyeceksiniz

KİRADA OTURAN EV SAHİBİ NE YAPMALI?

 BAZEN kendi evimizi kiraya verip, başkasının evinde kirada oturabiliriz. İşte bu durumda gerçek gider yöntemi yerinde olur.

3600 TL’yi aşan konut kira gelirleriniz beyanname vereceksiniz ama gerçek gider yöntemi seçildiğinde elde ettikleri kiradan, ödedikleri kirayı düşebileceksiniz. Bu durumda daha az veya hiç vergi borcu çıkma ihtimali yüksektir.

EV BORCU ÖDEYENE VERGİ YOK

YENİ bir gayrimenkul aldınız ve tapuda da değeriniz gerçek rakamlarla beyan ettiniz.

İşte bu durumda gerçek gider yöntemini seçmenizi tavsiye ederim. Aldığınız daireyi konut olarak kiraya verirseniz, satın alma tarihinden itibaren beş yıl süreyle satına alma bedelinin yüzde 5’i kira gelirinden indirilebiliyor. Mesela 2014 yılında 500 bin liraya konut satın aldınız ve ayda 1000 liraya kiraya verdiniz. 

Aslında 2015 yılında 12000 lira kira geliriniz oldu. Dairenin değeri olan 5000 liranın yüzde 5’i de 25 bin lira olduğundan, gerçek gider yöntemi ile 5 yıl boyunca hiç kira vergisi ödemezsiniz

Yeni Yüzyıl/ Ali Tezel