Kira geliri olanlar dikkat! Daha az vergi ödeyebilirsiniz!

Geçtiğimiz yıl elde ettiğiniz gelirin vergisi için beyanname 1 ve 31 Mart 2020 tarihleri arasında verilecek ve verginin ilk taksiti ödenecek. Peki gerçek gider yönteminde, masraflar ödenecek kira vergisini azaltıyor mu? İşte merak edilen sorunun cevabı...

Habertürk yazarlarından Rahim Ak, yeni yazısında, 31 Mart'ta ilk taksiti ödenecek kira geliri beyannamesinde 'gerçek gider'i seçerek daha az vergi ödemenin ip uçlarını paylaştı.

2019'da elde ettiğiniz gelirin vergisi için beyanname 1-31 Mart 2020 tarihleri arasında verilecek. Verginin ilk taksiti de ödenecek. Bu gelirlerin başında da kira yer alıyor. Bu tarihler arasında beyanname verecek diğer kesimler ticari, zirai ve mesleki faaliyetinden dolayı gerçek usulde vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri olacak. Peki kimler kira vergisi ödeyecek? Geçen yıl yani 2019'da toplam 5.400 lira (aylık 450 TL) kira geliri olanlar beyanname verip vergi ödeyecek. Bu tutarın altında kira geliriniz varsa beyanname vermeye gerek yok.

ÖNCE 5.400 LİRAYI DÜŞÜN

Şimdi beyannameye nasıl vereceğimizi adım adım anlatalım. Öncelikle elde ettiğiniz toplam kira gelirinden 5 bin 400 liralık istisnayı düşeceksiniz. Fakat konutlardan elde edilen kira gelirleri süresinde beyan edilmez veya eksik beyan edilirse, 2019 yılı için belirlenen 5.400 TL’lik istisnadan yararlanamazsınız. Ayrıca mesken istisnası uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusu. Konut ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece konut kira gelirine uygulanır. İşyeri kira gelirine istisna uygulanmaz. Kira gelirinin yanında ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanların istisna hakkı da yok. Ayrıca, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının tutarları toplamı 148.000 TL’lik tutarı aşanlar da istisnadan yararlanamaz.

HER BİR ORTAK İSTİSNADAN YARARLANIR

Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 5.400 TL’lik istisna ayrı ayrı uygulanacak. Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacak. Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde ise istisna, kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacak.

GERÇEK GİDER NE ZAMAN SEÇİLMELİ?

İstisnayı düştükten sonra ise karşınıza iki yol çıkacak. Eğer aşağıda sayacağımız harcamalar dolayısıyla herhangi bir gideriniz bulunmuyorsa 'götürü gider' yolunu seçin ve kalan tutar üzerinden yüzde 15'lik indirim ile yetinin. Götürü gider yöntemini seçenler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler. Ancak eğer göstereceğiniz giderler yıllık kira gelirinizin yüzde 13.6'sından yani 1.6 aylık kira gelirinden fazlaysa kesinlikle gerçek gider yöntemini seçin ve daha az vergi ödeyin.

İŞTE CEBİNİZİ KURTARACAK 10 GİDER

1- Kiraya verilen gayrimenkul için ödediğiniz aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,

2- Gayrimenkulün önemi ile orantılı olan idare giderleri,

3- O eve ait sigorta giderleri,

4- Yine ayın konut için alınmış borçların faiz giderleri,

5- Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap (elde etme) yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin yüzde 5’i (İktisap bedelinin yüzde 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacak. 2015 yılından önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün değil.)

6-Ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları,

7- Ayrılan amortismanlar ile yapılan ve gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar (Bu harcamalar 2019 takvim yılı için 1.200 TL’yi aşıyor ise maliyet olarak dikkate alınabilir.)

8- Onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri,

9- Sizin oturduğunuz konut veya lojman için ödediğiniz kiralar ve diğer gerçek giderler,

10- Ev için ödediğiniz zarar, ziyan ve tazminatlar

ÖNEMLİ NOT: Türkiye’de yerleşik olmayan mükelleflerin (çalışma veya oturma izni alarak altı aydan daha fazla bir süredir yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları dahil),yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri Türkiye’de elde edilen kira gelirinden gider olarak indirim konusu yapılamaz.

GERÇEK GİDER NASIL HESAPLANIYOR?

Formülümüz şu: İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat* Toplam Hasılat

Bunu bir örnek ile açalım:

Mükellef (D),sahibi olduğu konutu 2019 yılında kiraya verip, 48 binTL kira geliri elde etti.

Başka geliri bulunmayan mükellef, gayrimenkulü ile ilgili olarak 16 bin TL harcama yaptı.

Mükellef, 16 bin TL tutarındaki toplam giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmını gerçek gider olarak indirebilecek

Vergiye Tabi Hasılat = 48 bin TL – 5 bin 400 TL = 42 bin 600 TL

İndirilebilecek Gider = (16 bin TL x 42 bin 600 TL) / 48 bin TL = 14 bin 200 TL

DAHA BİTMEDİ BİR DE İNDİRİLECEK HARCAMALAR VAR

Hem götürü hem de gerçek gider yöntemini seçenlerin bir de toplam matrahtan indirim konusu yapabileceği maddeler var. Bunları da madde madde sayalım.

1-Yıllık gelir vergisi beyannamesinde, hayat/şahıs sigortaları için ödenen primlerin beyan edilen gelirin yüzde 15’ine kadar olan kısmı matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilecek.

2- Eğitim ve sağlık harcamaları beyan edilen gelirin yüzde 10’unu aşmaması şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirilebilecek.

3-Beyan edilecek gelirin yüzde 5’i ile sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar

Gelir vergisi mükellefleri; genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler ile kamu yararına çalışan dernekler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflara yıllık toplamı beyan edilecek gelirin yüzde 5’ini (kalkınmada öncelikli yöreler kapsamındaki illerde zikredilen kurum/kuruluş, dernek veya vakıflara yapılan bağış ve yardımların yıllık toplamı beyan edilecek gelirin yüzde 10’unu) aşmamak üzere, makbuz karşılığında yaptıkları bağış ve yardımları yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerinden indirim konusu yapabilir.

Tamamı indirilebilecek bağış ve yardımlar

a-Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılacak ibadethaneler ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığına ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdi ve ayni bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirilebilecektir. Okul, sağlık tesisi, öğrenci yurdu ve diğer tesisler ile mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethane ve Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin yapımı veya bu tesislerin faaliyetlerine devam edebilmeleri için yapılan bağış ve yardımların (harcamaların) herhangi bir sınırlamaya tabi olmaksızın vergi matrahının tespitinde dikkate alınabilmesi için bu bağış ve yardımların genel bütçeye dahil daireler, özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler ve köylere yapılması gerekiyor. Ayrıca, mülki idare amirlerinin izni ve denetimine tabi olarak yaptırılan ibadethaneler ve/veya Diyanet İşleri Başkanlığı denetiminde yaygın din eğitimi verilen tesislerin ve Gençlik ve Spor Bakanlığı'na ait gençlik merkezleri ile gençlik ve izcilik kamplarının inşası veya faaliyetine devam etmesine yönelik yapılan bağış ve yardımların; anılan amaçlarla kurulmuş bulunan vakıf veya derneklere de yapılması mümkün.

b- Fakirlere yardım amacıyla gıda bankacılığı faaliyetinde bulunan dernek ve vakıflara Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bağışlanan gıda, temizlik, giyecek ve yakacak maddelerinin maliyet bedellerinin tamamı beyan edilecek gelirden indirilebilecek.

c- Genel ve özel bütçeli kamu idareleri, il özel idareleri, belediyeler, köyler, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar ve bilimsel araştırma faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan ya da Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenen veya desteklenmesi uygun görülen çalışmalara ilişkin harcamalar ile bu amaçla yapılan her türlü bağış ve yardımların tamamı beyan edilen gelirden indirim konusu yapılabilecektir.

d- Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni veya nakdi bağışların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. e) İktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımların tamamı indirim konusu yapılabilecektir. f) 7174 sayılı Kapadokya Alanı Hakkında Kanun kapsamında kurulan idareye yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamalarının tamamı indirim konusu yapılabilecektir

4- Sponsorluk harcamalarının; amatör spor dalları için yüzde 100’ü, profesyonel spor dalları için yüzde 50’si, yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapılabilecek.

5-İndirilebilecek diğer harcamalar

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ile Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına yapılan bağışlar,

• Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumuna yapılan bağışlar ve yardımlar,

• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna yapılan bağışlar,

• Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumuna yapılan bağışlar,

• Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına yapılan bağışlar,

• Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu kapsamında kurulan ormanlarda ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamı,

• İlköğretim ve Eğitim Kanunu uyarınca yapılan bağışlar,

• Üniversitelere, yüksek teknoloji enstitüleri ile gelirlerinin en az dörtte üçünü münhasıran devlet üniversitelerinin faaliyetlerinin devam ettirilmesi ve desteklenmesini amaç edinmek üzere kurulan ve fiilen bu çerçevede faaliyette bulunan vakıflardan Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınanlara makbuz karşılığında yapılan bağışlar.

BEYANNAMEYİ NASIL DOLDURACAĞIZ?

Geliri sadece kira, ücret, menkul sermaye iradı veya diğer kazanç ve iratların biri veya birkaçından oluşan mükellefler Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerini Hazır Beyan Sistemi üzerinden kolayca gönderebilirler. Hazır Beyan Sistemine Başkanlığımız internet sayfası (www.gib.gov.tr) üzerinden 7 gün 24 saat ulaşılabilir.

En az kira bedeli beyannamede dikkate alınacak mı?

Kimler 2020'de kira beyannamesi verecek?