Kira indirimi yapmayana mahkeme yolu göründü!
Van’da 2011 depreminin ardından bir esnafın 3 bin euro olan kirası, işleri bozulduğu için mahkemece 4 bin liraya düşürüldü. Bu kararın virüs nedeniyle zorda olan işletmelere emsal olabileceği belirtildi.
Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgınının ülkemizde yayılmasıyla kamu, kendine ait alanlarda kiraları 3 ay ötelenirken, bazı mal sahipleri de iyi niyet gösterip kira almayacağını ya da erteleyeceğini açıkladı. Sabah'tan Seda Tabak'ın haberine göre; bazı mal sahipleri ise bu dönemde işi bozulan kiracılarına esneklik göstermemesi amacıyla önemli sorunlar yarattı. Bu süreç içerisinde indirim alamayan kiracılar, aylık kira bedelinin düşürülmesi amacıyla mahkemelere başvuruda bulunabilecek. Ancak uzmanlara göre, Kovid-19 virüsü nedeniyle işlerinin bozulduğu, gelirlerinin azaldığı gibi gerekçelerle uyarlama davası açan kiracıların durumlarını ispat ettiriyor.
3 BİN EURODAN 4 BİN LİRAYA
Van'da meydana gelen olayda bir kiracı, dükkânı için 8 Ocak 2012 yılına kadar mal sahibine 3 bin euro kira ödediğini, sözleşmenin tamamlandığı tarihte mal sahibinin talebi üzerine aylık kirayı 18 bin liraya çıkartmak istediği için dava açtı. 2011 yılında Van'da yaşanan deprem felaketi sonrasında şehir nüfusunun 3/4'lük kısmının şehir dışına çıktığını, bu dönemde zarar ettiğini ve nerdeyse bazı günler satış bile yapmadığını ve bu dönemde tüm yakın iş yerlerinde kira bedelinin düşürüldüğünden bahseden kiracı, 9 Ocak 2012 tarihinden sonra kira bedelinin 4 bin liraya düşürülmesini istemiş. Mahkeme de kira bedelini 4 bin liraya düşürmüş. Ardından mal sahibi karara itiraz edip, temyize başvurdu. Yargıtay tarafından da bilirkişi raporu alınmadığı için karar bozuldu. Depremin ardından bölge nüfusunun azalıp azalmadığı, ticaretin durma noktasına gelip gelmediğinin tespit edilmesi ve sonucu değerlendirildiğinde tekrar karar verilmesi istenmiş. Bilirkişi raporundan sonra kiracının aylık kira bedelinin düşürülmesine karar verildi.
Altınbaş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Umut Yeniocak, 2011'de meydana gelen Van depremi sonrasında verilen bu yargı kararının, bugün birçok kira probleminin çözümü bakımından emsal teşkil edebileceğini söyledi. Umut Yeniocak, kiracıların yaşadıkları durumu ve indirim taleplerini zaman geçirmeden iş yeri ya da konut sahiplerine yazılı olarak bildirmeleri gerektiğinden bahsetti. Yeniocak, mal sahibinin bunu kabul etmemesi durumunda, yargıya başvuru yapılması gerektiğini kaydetti.
DÖRT KOŞULA DİKKAT!
Kirasının içinde yer aldığımız günlerde düşürülmesiniisteyen kiracılar uyarlama davası açmak için şu koşullara dikkat etmesi gerekiyor:
1- Sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen olağanüstü bir durum ortaya çıkmış olmalı.
2- Ortaya çıkan durumun kiracıdan kaynaklanmış olmaması gerekir. Örneğin, deprem, sel gibi doğal afetler.
3- Sözleşmenin imzalandığı sırada mevcut şartların, kiracı tarafından kira bedelini ödemesini istenmesinin dürüstlük kurallarına aykırı olacak derecede değişmiş olması gerekir. Örneğin, günlük 1000 tane müşterisi olan bir işletme, buna göre 50 bin lira aylık kira öderken, koronavirüs sebebiyle günlük 100 müşteriye düştüğünde aylık ödemesinin yine 50 bin lira olmaması gerekir.
4- Kiracı, kira borcunu henüz ödememiş veya ödediği kira için dava açma hakkını saklı tutması gerekir.
