Kiracılar, 'dedem oturacak' gerekçesiyle evden çıkarılabilecek

85 yıllık Türk Borçlar Kanunu değişti ve artık ev sahibi-kiracı ilişkilerinde yepyeni bir dönem başlıyor. 649 maddeden oluşan Türk Borçlar Kanunu tasarısı, iktidar ve muhalefetin mutabakatı ile yaklaşık 2 buçuk saatte yasalaştı. Kanuna göre kiracılar, 'dedem ya da torunum oturacak' gerekçesiyle çıkarılabilecek. Olağanüstü faiz oranları karşısında borçlu korunacak.

Meclis Genel Kurulu bir rekora imza attı ve 85 yıllık Borçlar Kanunu değişti. 649 maddeden oluşan Türk Borçlar Kanunu tasarısı, iktidar ve muhalefetin mutabakatı ile yaklaşık 2 buçuk saatte yasalaştı. 30'ar maddeden oluşan her bölüm 3 dakikada geçti. Tasarı üzerinde toplam 4 önerge verilerek değişiklik yapıldı. Tasarı, yaklaşık 2,5 saatte yasalaştı. TBMM Adalet Komisyonu'nda 2008'de kabul edilen tasarının görüşmelerine, 2009 yılında TBMM Genel Kurulu'nda başlanmış ve ilk 2 bölümünün kabul edilmesinin ardından yarım kalmıştı. Kanuna göre, borç ilişkilerini düzenleyen bireysel sözleşmeler, tarafların iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamalarıyla kurulacak.

Borçlar Kanunu'yla ev sahibi, balkonda mangal yakan kiracısını tahliye etme hakkına kavuştu, depozitolar üç aylık kira miktarıyla sınırlandırıldı, bundan böyle kefillikte eşin de rızası aranacak. Kanuna göre ekonomik kriz dönemleri gibi olağanüstü durumlarda, sözleşmeler değişen şartlara göre uyarlanabilecek. Buna göre, sözleşmenin yapıldığı sırada, taraflarca öngörülmeyen ve öngörülmesi de beklenmeyen olağanüstü bir durum, borçludan kaynaklanmayan bir sebeple ortaya çıkar ve sözleşmenin yapıldığı sırada mevcut olguları, kendisinden ifanın istenmesini dürüstlük kurallarına aykırı düşecek derecede borçlu aleyhine değiştirir ve borçlu da borcunu henüz ifa etmemiş veya ifanın aşırı ölçüde güçlenmesinden doğan haklarını saklı tutarak ifa etmiş olursa, borçlu, hakimden sözleşmenin yeni şartlara uyarlanmasını isteyebilecek. Borçlu, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkına sahip olabilecek. Borçlu, sürekli edimli sözleşmelerde ise fesih hakkını kullanacak. Bu düzenleme yabancı para borçlarında da uygulanacak. Borca katılma durumunda, katılan da borçlu ile birlikte aynı borçtan alacaklıya karşı müteselsilen sorumlu olacak. Sözleşme devri anlaşması ile devir konusu sözleşmeden doğan bütün hak ve borçlar üçüncü kişiye devredilebilecek.

Kiracı-ev sahibi ilişkileri yanında, nişanlıya, sevgiliye, kumaya tazminat hakkı, sözleşmelerde elektronik imza gibi pek çok yenilik gelmiş oldu. Gayrimenkul kiraları hakkındaki 6570 sayılı kanun yürürlükten kalkacak. Kiracı-ev sahibi ilişkileri tümüyle Türk Borçlar Kanunu ile düzenlenecek. Kira artışları, bir önceki yılda gerçekleşen üretici fiyat endeksindeki (ÜFE) artış oranını geçemeyecek. Sözleşmelerde, güvenli elektronik imza kullanılabilecek. Güvenli elektronik imza, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğuracak. Açığa atılan imzanın üzerine sonradan yazılan metnin, imza atanın iradesine uygun olduğu kabul edilecek. Kanuna göre alıcı, satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hallerde; satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönebilecek. Alıcı, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteyebilecek, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını veya satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteyebilecek.

Kanunla neler değişiyor

Sözleşmelerde, güvenli elektronik imza kullanılabilecek.

Tüketici; banka, sigorta ve seyahat şirketlerince 'tek yanlı' hazırlanan sözleşmelere karşı korunacak.

Ağır bedensel zarar veya ölüm halinde, zarar görenin veya ölenin yakınları tazminat isteyebilecek.

Kusurlu sürücü, yaralanmasına sebep olduğu sosyal güvencesi olmayan kişiye, tedavi giderleri için 'geçici ödeme' yapacak.

Olağanüstü faiz oranları karşısında borçlu korunacak.

Ekonomik kriz dönemleri gibi olağanüstü durumlarda, sözleşmeler değişen koşullara göre uyarlanabilecek.

Kira bedellerinde yapılacak artış, bir önceki yılın üretici fiyat endeksini geçmeyecek.

Kiracılar, 'dedem ya da torunum oturacak' gerekçesiyle çıkarılabilecek.

Kiracıların elektrik ve su borcunu ödememesi de tahliye sebebi olacak.

Yüksek sesle müzik dinleyen, gürültü patırtı, balkonda mangal yapan kiracının sözleşmesi iptal edilebilecek.

Konut ve işyeri kiralamada depozito, 3 aylık kira bedelini aşamayacak.

'Yeniden kiralama yasağına' aykırı hareket eden ev sahipleri için öngörülen hapis cezası kalkacak.

Aile konutu olarak kullanılmak üzere kiralanan taşınmazlarda kiracı, eşinin rızası olmadıkça sözleşmeyi feshedemeyecek.

Ev sahibine, sözleşmeyi tek taraflı sona erdirme hakkı tanınıyor.

İşveren, psikolojik ve cinsel tacizi önlemekle yükümlü olacak.

Eşler birbirlerinin rızasıyla kefil olabilecek.

Kefili koruyucu hükümler, kefalet sözleşmesi dışındaki sözleşmelere de uygulanacak.
 
Sözleşmelere 'kriz ayarı' geldi
 
Otopark sahipleri, araçların zarara uğraması veya çalınmasından sorumlu olacak.
Zaman/SELİM KUVEL

Konuyla ilgili basında yer alan diğer haberler

Borçlar Kanunu 'kiracı'ları mutlu etti

1960'lı yıllardan sonra ilk kez kiracı ve ev sahipleriyle ilgili kanuni bir değişiklik yapılırken, Kiracılar Derneği Genel Başkanı Ali Ulvi Büyüknohutçu, yapılan değişikliğin son derece önemli olduğunu vurguladı.

Kiracılar Derneği Genel Başkanı Ali Ulvi Büyüknohutçu, Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’nın kabul edilmesiyle 1960’lı yıllardan sonra ilk defa kiracı ve ev sahipleriyle ilgili kanuni düzenleme yapıldığını söyledi.

Büyüknohutçu, gazetecilere yaptığı açıklamada, tasarının TBMM Genel Kurulunda kabul edilmesiyle birlikte hem kiracılar hem de ev sahipleri için yeni bir dönem başladığını ifade etti. Yeni alışkanlıkların yaşanacağı yeni bir dönem başladığını dile getiren Büyükhonutçu, dün TBMM’de kabul edilen tasarıdan önce kiracı-ev sahibi ihtilaflarının 6570 Sayılı Yasa’ya göre kirayla ilgili kanunun içerisinde yer almayan ancak süreç içerisinde Yargıtay kararlarının oluşturduğu içtihatlarla çözümlenmeye çalışıldığını hatırlattı.

Büyüknohutçu şunları söyledi:

"Daha önce de yanındaki komşusunu rahatsız eden, yüksek sesle müzik dinleyen veya balkonda mangal yapıp insanları rahatsız eden bir kiracı da evden tahliye edilebiliyordu ancak bunlar içtihat kararı şeklindeydi. Şimdi kanunun ilgili maddesi biçimine getirildi. Bu anlamda son derece önemli."

Geçmişte kiracının evsahibi tarafından, çocuklarının oturacağı gerekçesiyle tahliye edilebildiğini belirten Büyüknohutçu, artık "üst soy"la ilgili de ev sahibinin kiracını çıkartabileceğine dikkati çekti. Büyüknohutçu, "Yani artık ev sahibi ’Oğlum, kızım evlenecek’ diye değil, ’annemin, babamın, dedemin veya torunumun da bu eve ihtiyacı var’ diyerek kiracısını evden çıkartabilecek. Bu kiracı için iyi bir gelişme değil" diye konuştu.

Bu taleple çıkartılacak kiracıların, mutlak suretle ev sahibinden kararını yazılı ibraz etmesini istemeleri gerektiğini vurgulayan Büyüknohutçu, bu gerekçeyle boşaltılan evlerin 3 yıl boyunca başka hiç kimseye kiraya verilemeyeceğini bildirdi. Bu gerekçeyle boşaltılan evlerin 3 yıl boyunca alt veya üst soyunun oturması için kullanılabileceğine işaret eden Büyüknohutçu şu bilgileri verdi

"Eğer bu yakınları dışında kiraya verdiği tespit edilirse evsahibinin çıkarttığı kiracısına bir yıllık kira ücreti kadar tazminat ödeme durumu ortaya çıkıyor. Bu madde ev sahibinin bir taraftan kiracıyı tahliye etmesini kolaylaştırırken diğer taraftan bu maddenin suistimal edilmesine karşı kiracıyı korur hale getirmiştir."

Bundan sonra kira artışlarının keyfi şekildeayarlanamayacağını da belirten Büyüknohutçu, kira artışlarının Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) oranında yapılabileceğini kaydetti. Kiracının kendi oturduğu bina üzerinde komşularını rahatsız edici tavır ve hallerde bulunamayacağına değinen Büyüknohutçu, şöyle konuştu:

"Ev sahibi bunu önce ispat edip tespit edecek. Yazılı bir şekilde uyaracak. Eğer aynı durum tekrar ederse ev sahibi kiracının başka bir komşusunu rahatsız ettiği gerekçesiyle tahliyesi için dava açıp kiracısının tahliyesini isteyebilecek. Bütün bunlar yeni alışkanlıklarımız olacak."

Yeni düzenlemeyi olumlu bulduklarını belirten Büyüknohutçu, "Bu yasa Türkiye’nin önemli bir ihtiyacını gidermiştir. Eksiklikler ve yanlışlıklar varsa da düzeltilebilir" diye konuştu.

Türk Borçlar Yasası’nda kiracının dikkatinden kaçmaması gereken önemli noktaların olduğunu da vurgulayan Büyüknohutçu, açıklamalarına şöyle devam etti:

"Kiracı, kira kontratının bitiminden 15 gün önce kira kontratını sonlandırdığını yazılı olarak ev sahibine bildirmezse o kontrat kendiliğinden otomatik olarak yenilenmiş sayılır. Bu daha önce de Yargıtay kararı olarak vardı. Şimdi kanuna konuldu. Kiracı kendisi sonlandırmadığı sürece bir evde şartlara uyduğu sürece 15 yıl kira kontratını yenileyebiliyordu. Şimdi yeni düzenlemeyle bu süre 10 yıla çekildi. Yani kiracı gelecekte devlet eliyle kapı önüne konulma riski taşıyor. Kiracının bunu çok iyi anlayıp buna göre hareket etmesi gerekiyor"

“YASA BİZLERİ MUTLU ETTİ"
Yıllardır kiracı ve ev sahiplerinin hukukunu düzenleyen yasanın çıkması için mücadele ettiklerini belirten Büyüknohutçu, yasanın 3 dakikada genel kuruldan geçmesinin kendilerini mutlu ettiğini belirtti.

Büyüknohutçu, şu görüşleri dile getirdi:
"Türk Borçlar Yasası’nın çıkmasıyla 1960 yıllardan sonra ilk defa kiracı ve ev sahipleriyle ilgili kanuni düzenleme yapıldı. Bu son derece önemli. Daha önce, yapılmış kanun üzerine değişlikler yapılarak sorunlar çözümlenmeye çalışılıyordu. Bu yasanın yapılmasını önemsiyoruz. Türkiye ve kiracılar için çok ciddiye aldığımız bir düzenleme. 5-6 yıldır komisyonlarda görüşülen ’bugün çıktı, yarın çıktı’ diye beklediğimiz yasa beklemediğimiz bir hızla 3 dakika içerisinde jet hızıyla Meclis’ten geçmiş oldu. Bu anlamda da Meclis’ten çok hızlı geçen bir yasa oldu. Biz aslında bu yasanın da geçmesini beklemiyorduk. Bir süre daha bekletilir diye düşünüyorduk ama jet hızıyla geçerek çıkması bizi sevindirdi."

Yasanın kiracı ve ev sahipleri arasındaki sorunları büyük oranda çözeceğini dile getiren Büyüknohutçu, "Kullanıldıkça göreceğiz önümüzdeki süreçte yaraya ne kadar merhem olduğunu göreceğiz ama bir oranda mutlaka yaraya merhem olacaktır" diye konuştu
Radikal