Kiracının evden çıkmak için para istemesi yasal mı?

Kiracı ve ev sahibi arasındaki uyuşmazlıklar kamuoyunun gündeminde yer alıyor. Kiralarda uygulanan yüzde 25 kira artışı, binlerce ev sahibini mağdur etti. Ev sahipleri, rayiç bedeli altında kalan evlerinde kiracıları çıkarmak istemesi üzerine kiracılardan talepler gelmeye başlamıştı. Bunların başında da kiracıların evden çıkmak için ev sahiplerinde para istemesi geliyor.  Peki Kiracının evden çıkmak için para istemesi yasal mı?  Avukat Mehmet Can Milcan  emsal.com'a açıkladı. 

YÜKSEK ENFLASYON KİRACILARI ZOR DURUMDA BIRAKTI

2024 temmuz ayı itibarıyla yüzde 25’lik kira artış kuralı yürürlükten kaldırılmış ve önceki dönemlerde olduğu gibi kiralarda 12 aylık TÜFE oranı üzerinden artış belirlendi. Bu durumda da yüksek enflasyon karşısında yüzde 65 oranlarına ulaşan kira bedeli artışı da kiracıları ekonomik olarak zor durumda bıraktı.

KİRACI TAHLİYESİ İÇİN ŞARTLAR NELER? 

6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ilgili hükümleri kiracının tahliyesi için kanunda yer alan yasal nedenlerin varlığını işaret etmekte. Kanunda yer almayan bir gerekçe ile kiracının kiralanandan tahliyesi mümkün değil.

Bununla birlikte kira sözleşmesine kanunda yer alan tahliye nedenleri dışında bir tahliye nedeninin yazılmış olması, ilgili maddeyi hukuken geçerli hâle getirmiyor.

Kanunda yer alan kiracı tahliye nedenleri...

• İhtiyaç nedeniyle tahliye.
• Yeniden inşa ve imar nedeniyle tahliye.
• Kiralananın satılması durumunda yeni malikin ihtiyacı nedeniyle tahliye.
• Yazılı tahliye taahhüdü nedeniyle tahliye.
• İki haklı ihtar nedeniyle tahliye.
• Kira ilişkisinin önemli nedenle feshi nedeniyle tahliye.

Kiracı tahliye davası neticesinde yerel mahkeme tahliye kararı verse dahi (kira bedeline ilişkin parasal sınır – kesinlik sınırı durumları hariç olmak üzere) kiracı yerel mahkemenin kararını üst mahkeme olan istinaf mahkemesine taşıyabiliyor.

Mahkemelerdeki dosya yoğunluğu nedeniyle de istinaf yargılaması daha uzun sürmekte ve bu süre zarfında kiracının kiralanandan tahliyesi söz konusu olmamakta. Anayasal hak olan mülkiyet hakkının kullanılması engellenmekle birlikte hakkın özü zedelenmektedir, ancak bu durum kiraya veren malike kiracının aleyhinde kullanmak üzere sınırsız bir hak vermiyor. 

Avukat Mehmet Can Milcan, tahliye kararı kesinleşmeden kiraya verenin kiracıyı kiralanandan çıkartmak için hukuka aykırı yollara saptığını  ve bu duruma mahkeme kararı olmaksızın çilingir marifetiyle kiralanana girilmesi veya anahtarın değiştirilmesi gibi örnekler verdi..

Bu gibi durumlarda kiracının yasal olarak kiralananı kullanma yetkisi olduğu için kiraya veren kiracının konut dokunulmazlığını ihlal ederek 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 116.maddesinde yer alan konut dokunulmazlığını ihlal suçunu işlemiş olmakta.

KİRACININ EVDEN ÇIKMAK İÇİN PARA İSTEMESİ YASAL MI? 

Kanunda belirtilen tahliye nedenlerinden biri olan ihtiyaç nedeniyle tahliye davasında da görüldüğü üzere hakim, tahliyeye karar verebilmek için tahliye talebine konu olan ihtiyacın gerçek, samimi ve zorunlu olup olmadığını incelemekte ve bu inceleme için de bilirkişi görevlendirilmekte.

Bilirkişinin raporunu hazırlaması, rapora karşı itiraz sunulması gibi usule yönelik süreçler de süreyi uzatmaktadır. Bu durumun neticesi olarak kiracılar da sürecin usulen uzunluğunun farkında olup kiraya verenden kiralananın tahliyesi için ek ücret talep etmekte.

Mağdur durumda olan ve mülkiyet hakkını kullanmak isteyen ve özellikle İstanbul gibi metropol şehrinde ikamet eden bazı mülk sahipleri, kiracıdan gelen bu talebi kiralanandan yararlanabilmek adına kabul etmekte.

Bu noktada oldukça yüksek afaki rakamlar talep edildiğini görülüyor. Kiracı, tahliye davasında haksız olduğunu ve tahliye kararı verileceğini bilmesine rağmen maddi menfaat sağlamak amacıyla bu şekilde hareket edebiliyor.  Kiraya veren ise hem yargılama süreci hem de yeni kiracıdan daha yüksek bedelle kira bedeli alacağı düşüncesiyle mevcut kiracıyla uzlaşabilir.