Konut fiyatlarını patlatan gizli neden ortaya çıktı! Sebep ne yabancıya mülk satışı ne de göçmenler değilmiş...

Türkiye'de son yıllarda aşırı artan konut fiyatları hala daha yükselmeye devam ediyor. Satılık konut fiyatlarındaki yükseliş kiralık konut fiyatlarını da etkiledi. Uzmanlar konutta yaşanan fiyat patlamasının yabancıya konut satışı ya da göçmen sayısı ile açıklanamayacağını ifade etti.Satış sayılarına göre İstanbul'u 12 bin 609 konut satışı ve yüzde 9 pay ile Ankara, 8 bin 51 konut satışı ve yüzde 6 pay ile İzmir izledi

Mart ayında konut satışlarında İstanbul 23 bin 974 konut satışı ve yüzde 18 oranla en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u 12 bin 609 konut satışı ve yüzde 9 pay ile Ankara, 8 bin 51 konut satışı ve yüzde 6 pay ile İzmir izledi.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre; Türkiye genelinde konut satışları, mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüz 20,6 artarak 134 bin 170 oldu. Konut satışlarında İstanbul 23 bin 974 konut ile başı çekerken Ardahan 25 konut satışı ile son sırada yer aldı.

İSTANBUL BAŞTA OLMAK ÜZERE TÜRKİYE GENELİNDE KONUT FİYATLARI ARTTI

İstanbul'da son bir yılda konut fiyatlarında yüzde 50, yüzde 100, yüzde 200 artan semtler var. Özellikle merkezlerde bu fiyat artışları oldukça yüksek. Örneğin Beşiktaş'ta geçen sene 2 bin, 2 bin 500 TL olan iki odası alan bir ev, 6-7 binden aşağı değil. Üç oda salon bir ev, daha evvel yine 3 bin, 3 bin 500 seviyesindeydi. Onlar da 10 bine kadar dayanmış vaziyette. Şişli yaklaşık aynı tablo, Bakırköy, Kadıköy gibi merkezlerde aynı tablo var şu anda. Onlarda da yüzde iki 200’e yakın bir artış söz konusu.

BİR ZAMANLAR EV TAKSİTİ OLARAK ÖDENEN PARA ŞİMDİ KİRAYA BİLE YETMİYOR

Karar gazetesi yazarı Mustafa Morgil, 'Konutta zor zamanlar' başlığıyla keleme aldığı yazısında Türkiye'de aşırı artan konut fiyatlarının göçmen dalgası, yabancıya konut satışı gibi gerekçelerle açıklamaya çalışmanın eksik kalacağını ifade etti. Konut fiyatlarınını uçuran asıl nedenin inşaat maliyetlerindeki artış olduğuna dikkat çeken Morgil, "Bir zamanlar konut kredisi taksiti olarak ödenen rakamlar artık kira olarak bile ödenemiyor. Başka bir ifade ile eskiden daha azı ile ev sahibi olunurken bugün daha fazlası ile ancak kirada oturuluyor. Devlet memurları, sabit gelirliler ve asgari ücretliler için -böyle giderse- İstanbul’da yaşamak hayal olacak." saptamasında bulundu.

"CİDDİ BİR MALİYET ARTIŞI VAR TÜRKİYE VE DÜNYADA PARA BASILIYOR"

Mustafa Morgil yazısının devamında şu yorumları yaptı:

Birkaç rakam vermek gerekirse; fiyat seviyesi Mart ayına kadar bir sene zarfında hiç durmadan artmaya devam etti. TCMB'nin açıkladığı Konut Fiyat Endeksi, Şubat’a göre yüzde 13,5; bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 96,4 arttı. Reel artış ise yüzde 26,9 olurken metre kare fiyatı 8.640 TL oldu. Bunlar çok ciddi artışlar.

Peki bunun sebebi nedir? İlk akla gelen cevap, yabancılara konut satışına izin verilmesi ve bunun talebi aşırı attırması ile fiyatların uçması şeklinde. Bu, kısmen doğru bir saptama. Ancak yabancılara mülk satışı on yıldan fazla zamandır Türkiye’de serbestti. Buna son aylarda Ukrayna savaşından ötürü Ruslar ve Ukraynalılar eklendi. Bir de Körfez ülkeleri ile ilişkilerin düzelmesi ile oradan gelen bir arap sermayesi ve bunun getirdiği talep var.

Ancak suçu(!) yabancılara atmak biraz işin kolayına kaçmak oluyor. Zira bakıldığında konut satışında yabancı payının yüzde beş ile yüzde yedi arasında değiştiğini görüyoruz. Dolayısı ile bahsettiğimiz fiyat patlamasının asıl nedeni yabancılar değil.

Bunun en büyük nedeni ciddi maliyet artışı. Son birkaç senedir yaşadığımız kur şokunun getirdiği ciddi bir maliyet artışı var. Demir, çimento, arsa vb. bir çok inşaat kaleminde çok yüksek oranda fiyatlar yükseliyor. Kaçınılmaz olarak bunlar da konut satış fiyatlarına yansıyor.

Diğer başka bir neden hem ülkemizde hem de Dünya’da ciddi oranda para basılması. Basılan paranın neden olduğu sıcak para hareketi ve enflasyon. Kaçınılmaz olarak bu paranın hücum ettiği alanlardan birisi de konut sektörü. Dolayısı ile sadece ülkemizde değil Dünya’da da bir konut fiyatı balonu var ve biz de bundan etkileniyoruz.

FIRTINA NASIL DURACAK?

Ülkemizde zaten son yıllarda mevduat, borsa, hazine tahvilleri gibi alanlarda ciddi bir reel getiri kaybı yaşandı. Parası bu yatırım kalemlerinde olan insanlar reel getiriden yoksun kaldılar. Bundan ötürü halkın bir kısmında “en azından bir mülk alayım da paramın değeri kaybolmasın” algısı mevcut.

Zaten geleneksel olarak mülk ve altını en temel yatırım aracı olarak gören bir kültürümüz var. Bu da mevcut şartların üzerine eklendi.

Bu durum kiralarda da gözlemleniyor. Şahıslara kiralanan konutlarda TÜFE oranı kadar artış limiti olsa da iş yerlerinde bu yok. Sadece bu yüzden ötürü metrekare başına belli bir kira limiti, sınırlaması getirilmesi bile teklif edildi. Uygulanması zor görünüyor ama bu konu da gündemde.

Gidişat nasıl olur, şu an için öngörmek zor. Yakın-orta gelecekte fiyatlarda bir gevşeme beklenmiyor. Ama küresel şartların sürpriz bir şekilde olumluya dönmesi belki biraz bu fırtınayı durdurabilir.