Konut kredisi faizleri yükseliş eğiliminde!

Ekonomiyi ısıtmak için son bir yıldır düşüş eğiliminde olan konut kredisi faizleri hafif yükseliş eğilimine gerdi.  Jeopolitik riskler, belirsizlikler ve kur yükselişlerini önlemek için Merkez Bankası’nın Kasım 2016’da sonlandırdığı ve bu tarihten itibaren artırıma başladığı faiz hamlelerini bankalar da son haftalarda tüketici kredilerine yansıtmaya başladı.  Buna göre, Şubat 2016’da yüzde 14,5’e kadar çıkan yıllık konut kredisi faizleri, Şubat 2017’de yüzde 11,4’e kadar gerilemişti. Bu yıl mart ayında ise yüzde 10,9’a kadar düşen söz konusu oranların, 7 Nisan’da yüzde 11,02’ye, 21 Nisan haftası itibariyle de yıllık yüzde 11,31’e çıktığı görüldü. Öte yandan faizlerin, son haftalarda hafif kıpırdama göstermesine karşın halen aylık yüzde 1’in altına olması ve vadelerin 1 Şubat 2017 itibariyle 240 aya uzatılmasının etkisi bankalardan çekilen konut kredilerinde kendini gösterdi. 1 Şubat’tan bugüne kadar geçen 12 haftalık dönemde söz konusu krediler 8.7 milyar lira artışla 176,6 milyar liraya ulaştı.

Geçen yılın aynı dönemindeki 12 haftalık dönemde bu artış 3,1 milyar lirada kalmıştı.  Merkez Bankası’nın haftalık verilerine göre, mevduat bankalarının kullandırdığı tüketici kredileri 339.6 milyar lira oldu. Söz konusu kredilerde yıllık büyüme hızı yüzde 15,24, geçen yılın sonuna göre yüzde 12,76 oldu. Bankaların kullandırdığı 339.6 milyarlık kredinin 163.1 milyar liralık önemli bir bölümü konut için verildi. Söz konusu krediler, yıllık yüzde 20,55’lik oranla, tüketici kredilerinden daha hızlı büyüdü. Bu oran yıl sonuna göre yüzde 7,03, haftalık yüzde 0,26 büyüme gösterdi.  Katılım Bankalarından kullanılan konut kredileri ise 12.37 milyar liraya ulaştı. Haftalık artış hızı yüzde 0,08, yıl sonuna göre yüzde 6,14 oldu.  Son dönemde konut kredilerindeki hızlı artış Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) konut satışlarında da kendini gösteriyor. Buna göre, bir süredir düşüş gösteren ipotekli satışlar, yıl başından itibaren artış eğiliminde. Bu yılın ilk üç aylık döneminde kredili ev satışları yüzde 30,49 oranında arttı. En yüksek artış martta yüzde 29,9’luk oranla kendini gösterdi. Böylelikle Mart 2016’da 38  bin 822 adet olan ipotekli satışlar, Mart 2017’de 50 bin 424’e çıktı. Bu yılın ilk üç aylık dönemine bakıldığında 325 bin 780 adetlik satışın 125 bin 93 adeti banka kredisiyle gerçekleşti.  

Geçen yıl bu rakam 95 bin 861 adette kalmıştı.  Yine söz konusu dönemde en yüksek satış İstanbul’dan geldi.  İstanbul, 56 bin 33 adetle şampiyonluğunu korurken, bu şehri  Ankara  36 bin 964 adetle takip etti.  İzmir  20 bin 14 adetle üçüncü sırada geldi. Türkiye’de mart ayında ilk defa satılan konut sayılarında ise artış görüldü. Böylelikle yüzde 7,6 artışla ilk defa 56 bin 376 konut ilk kez satıldı. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 43,7 olurken, İstanbul 9 bin 972 adet ve yüzde 17,7’lik payla bu satışlarda da en yüksek payı aldı. İstanbul’u 5 bin 355 konut satışı ile Ankara ve 3 bin 117 adetle İzmir izledi. İkinci elde ise 72 bin 547 konut el değiştirdi. Böylelikle yüzde 11,9 artışla 72 bin 547 adete ulaşıldı. İkinci elde de İstanbul 12 bin 471 adet ve yüzde 17,2’lik payla yine ilk sıraya yerleşti. İstanbul’daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı yüzde 55,6, Ankara 9 bin 649 adetle ikinci sırada yer aldı.

VATANDAŞIN TERCİHİ 5 YILDAN UZUN

Merkez Bankası’nın verileri incelendiğinde, konut kredilerinde vatandaşın borçlanma tercihinin beş yıldan daha uzun süreli olduğu görülüyor. Buna göre mevduat bankaları tarafından kullandırılan 163.1 milyarlık konut kredilerinin 134.8 milyarlık kısmı 5 yıldan daha uzun süreyle çekildi. Bu rakam beş yıla kadar olan vadede 28.1 milyar lirada kaldı. Katılım bankalarında 12,4 milyarlık konut finansmanının 7,3 milyar liralık kısmı 5 yıldan uzun süreyle taksitlendirildi. Finansmanın 5.6 milyar lirasında geri ödeme tercihi beş yıla kadar oldu.

Karar